Przygotowani do Świętości
Komentarz do parszy „Szemini” (części „[Dnia]_Ósmego„):
Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 9,1-11,47; 2Sm 6,1-7,17; Dz 10,9-35.
Przygotowani by wiernie służyć Bogu.
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1. Początek Służby Po Wyświęceniu
do_Aharona i_do_synów_jego i_do_starszych Iszraela
i_powiedział do_Aharona:
Weź dla_siebie cielaka syna bydła na_[oddanie_za]_grzech
i_barana na_[oddanie]_wstępujące bez_skazy
i_przyprowadź przed_oblicze יהוה,
a_do potomków Iszraela powiedz do_powiedzenia:
Weźcie kozła z_kóz na_[oddanie_za]_grzech
i_cielaka i_jagnię syna roku_[jednego] bez_skazy
na_[oddania]_wstępujące…”
Ta część Tory rozpoczyna się od wskazania,
że po dopełnieniu siedmiu dni wyświęcenia
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 8,33-35),
które są konieczne by kohen mógł objąć urząd;
zatem począwszy od 8. dnia w tym porządku liczenia
zaczęli oni sprawować służbę jaką Bóg im ustanowił
i złożyli za siebie i za lud pierwsze oddania (ofiary),
jak wcześniej za nich złożył je Mosze(h) (Mojżesz)
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 8,13-29).
Ten biblijny przykład pokazuje pewnie,
że właściwej służby Bogu nie można rozpocząć
samowolnie ani bez odpowiedniego przygotowania;
ale najpierw trzeba ją poznać i się jej nauczyć
obserwując i naśladując wzór dany od Boga,
żeby potem wykonywać to wiernie według tego.
Historia przedstawiona w parszy
zaczyna to pouczenie od dobrego wzoru,
ale ma też surowszą dalszą część…
2. Grzech Synów Aharona
mąż_[każdy] kadzielnicę_swoją
i_włożyli w_nie ogień i_umieścili na_nim kadzidła
i_złożyli przed_obliczem יהוה
ogień obcy, którego nie nakazał im
i_wyszedł ogień z_przed_oblicza יהוה
i_pożarł ich i_zmarli przed_obliczem יהוה.”
Ci dwaj synowie Aharona, którzy zginęli za to,
że niewłaściwie wykonali służbę w Przybytku
(Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 3,2-4; 26,60-61);
byli tymi lepszymi i szlachetniejszymi z jego 4 synów,
których sam Bóg nawet imiennie wskazał wśród tych
(Szemot/2Moj/Exodos/Wj 24,1.9-10),
którzy mieli zbliżyć się by ujrzeć Jego chwałę
podczas objawienia i spotkania na Górze Synaj;
podczas gdy Eleazara ani Eitamara nie zaprosił…
Należy z tego faktu wnioskować,
że oni nie byli bezbożni i nie chcieli zgrzeszyć,
ich śmierć nie wynikła ze złych intencji,
ale błąd popełnili przez nadgorliwość;
chcąc zrobić coś wcześniej niż powinni,
chcąc uczynić coś więcej niż nakazane,
dodać Bogu dar ze swej szczodrości
oprócz tego, co czynili jako obowiązek!
Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 10,6-7 nakazuje Aharonowi i jego pozostałym 2 synom,
by mimo żałoby i potrzeby pochowania zmarłych nie oddalali się od wejścia Przybytku,
co było nakazem na cały czas ich wyświęcania (Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 8,33-36)
i nie jest wymagane później, a są stwierdzenia o wychodzeniu i obowiązki na zewnątrz,
np. zmiana szat, ocena caraatu domów i ich oczyszczanie, obrzęd czerwonej jałówki
(Ez 44,19; Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 14,33-53, Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 19,1-10)
dowodzące, że w innym czasie opuszczanie Świątyni jest kohenom dozwolone;
więc wskazuje to, że treść księgi nie jest w tym miejscu całkiem chronologiczna,
ale 2 synowie zginęli podejmując służbę przed dokonaniem wyświęcenia,
być może wykonując nakazany i właściwy obrzęd tylko nieco zbyt wcześnie,
mylnie myśląc, że już potrafią to czynić i chcąc usłużyć Bogu nim im pozwolił.
Jest to ważne pouczenie, żeby tak ważnych dzieł nie wykonywać pochopnie,
żeby jako osoba „na świeczniku” mająca być wzorem dla innych nie mylić;
ale najpierw wszystko poznać, rozważyć i zrozumieć, przygotować się dobrze,
a dopiero potem właściwie i rzetelnie wykonywać wszystko jak należy;
nie zaś ogłaszać byle co i byle jak, a potem musieć to naprawiać,
co nie zawsze jest możliwe, a nawet jeśli, to bywa bardzo trudne…
Być może doprowadziła do tego pycha, zbytnia pewność siebie,
nieświadomy błąd wynikający ze znajomości tylko części faktów i wzoru;
jakieś emocje, potrzeba i chęć wykazania się, zaimponowania i ważności;
być może odurzenie alkoholem (z czego wynika zakaz na czas służby
nadany w tym fragmencie – Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 10,8-11);
a być może wiele z tych czynników połączyło się w przyczynę,
której owocem była czynność wykonana inaczej niż Bóg nakazał.
W historii sprowadzenia Skrzyni Przymierza opisanej w 2Sm 6,1-15;
choć tam najpierw popełniono błąd niezgodny z Prawem Boga,
że Arkę załadowano i wieziono na wozie zamiast ją nieść na rękach
(przy pomocy drążków, które były wsunięte w jej pierścienie);
to jednak próba podtrzymania jej (2Sm 6,6-7) by nie spadła
także nie wynikała ze złych intencji, ale miała na celu jej ochronienie,
a mimo tego Aza(h) (Uzza) zginął za chęć jej dotknięcia,
czego z żadnego powodu nie można mu było uczynić…
Choć Aharon i jego potomkowie
mieli jako koheni (kapłani) nauczać i pilnować porządku,
starać się o to, żeby inni byli uświęceni i czynili dobrze;
to nawet oni nie ustanawiali do tego samych siebie ani reguł służby;
ale musieli być wprowadzeni na urząd przez poprzedników
poczynając od Moszego, którego ustanowił sam Bóg,
który objawił mu cały porządek świętej służby.
Bożej służby nie spełnia się jak się samemu chce,
zamiast bezmyślnie działać według swego pomysłu
trzeba najpierw dowiedzieć się ze wzoru, z Biblii,
jakie są oczekiwania Stwórcy i co potrzeba robić,
żeby właściwie spełnić to, co do nas należy,
żeby według wzoru czynić co do nas należy;
a nie porywać się na zadania dla innych,
które mogą przekraczać nasze możliwości
albo nawet być nam całkiem zakazane…
3. Podział Gatunków Zwierząt
Powiedzcie do potomków Iszraela do_powiedzenia:
Takie_[są] te_istnienia, które [możecie]_jeść,
ze_wszystkich zwierząt, które_(są) na tej_Ziemi.
Każde z_rozdzielonym kopytem i_rozszczepioną racicą kopyta
przeżuwające pokarm spośród_zwierząt oto_tych [możecie]_jeść
[gdy mają jednocześnie obie te wskazane cechy],
lecz oto takich [na przykład] nie będziecie_jedli
z_przeżuwających ten_pokarm i_z_[mających]_rozdzielone to_kopyto:
tego wielbłąda, bo przeżuwa pokarm on,
ale_rozdzielonego nie_ma kopyta, [więc] nieczysty on dla_was.
(…)
Aby_rozróżniać między tym_nieczystym i_między czystym,
i_między tymi_istnieniami jadalnymi
i_między tymi_istnieniami, których nie je_(się).”
Oprócz tematu służby świątynnej, to czytanie zawiera także pouczenia,
które są do praktycznego stosowania dla wszystkich wierzących ludzi
i wymagają od nas uświęcenia przez rozróżnianie co jeść, a czego nie.
Bóg jest właścicielem i gospodarzem całego świata,
a my jako goście w Jego domu musimy szanować Jego zasady
i zachowywać się tak, żeby chciał nas dalej u Siebie gościć;
więc nie potrzeba rozumieć czemu, czy ani co to nam daje,
(choć mogą być dobre owoce jako nagroda za wierność,
ale ewentualne korzyści zdrowotne nie są sednem Przykazań,
bo wśród zakazanych gatunków są tak „brudne” świnie i szczury
jak zające, których mięso jest uważane za zdrowe dla ludzi);
ale po prostu przestrzegać Praw, które możemy pojąć później
odkrywając ich sensy i cele w praktycznych doświadczeniach
zamiast oczekiwania wiedzy o tym bez źródeł i podstaw…
Tora(h) zabrania spożywania mięsa zwierząt lądowych,
które nie mają rozdzielonych kopyt lub nie przeżuwają pokarmu
(muszą mieć obie te cechy jednocześnie, a nie tylko jedną),
jak również zwierząt wodnych, które nie mają płetw lub łusek
(dozwolone także muszą mieć obie te cechy jednocześnie)
oraz wskazanych (i podobnych do nich) gatunków ptaków,
których rozróżniania nie określają zasady, ale przykłady.
uświęcajcie się i_bądźcie świętymi, bo świętym Ja_[Jestem]
i_nie zanieczyszczajcie_(się) tych dusz_waszych
w_każdym małym_stworzeniu pełzającym po tej_Ziemi,
bo Ja_[Jestem] יהוה, ten_wyprowadzający was z_ziemi Micraim
dla_bycia dla_was za_Boga, więc_bądźcie świętymi, bo świętym Ja!„
W kontekście spożywania lub nie spożywania
stworzeń, które są lub nie są do tego właściwe
pojawia się w Biblii nakaz uświęcania się i bycia świętymi,
czyli dosłownie oddzielonym od skażenia, jakie jest wokół nas,
czego Bóg oczekuje od wszystkich, a nie tylko szczególnych osób;
dlatego słusznie należy uważać za nieczyste to, co takie jest,
a o czym Bóg wie lepiej i o czym On to ustanowił i nam objawił;
natomiast za czyste możemy uważać tylko to, co jest czyste
lub co poprawiając się i przechodząc oczyszczenie takim się stało
nie naszą chęcią ani opinią, żeby tak było, ale prawdziwą przemianą;
o czym w 1P 1,13-19 przypomina apostoł Kefa (Piotr)…
4. Połączenie Ludzi w Jedno
stał_(się) zaś bardzo_głodny i chciał skosztować,
gdy_przygotowywali zaś oni, przyszło na niego zdumienie
i widzi to Niebo otworzone i schodzące naczynie jakieś
jak płótno wielkie czterema początkami spuszczone na tę Ziemię
w którym były wszystkie te czworonogi i pełzające tej Ziemi i ptaki tego nieba
i stał_(się) głos do niego: 'wstawszy Kefo zarżnij i zjedz.’
Ten zaś Kefa powiedział: 'PRZENIGDY WŁADCO,
bo nigdy (nie)_zjadłem każdego zwyczajnego i nieczystego!’
I głos znów po drugi_raz do niego:
’co ten Bóg oczyścił, ty nie [uważaj_za]_pospolite.’
To zaś stało_(się) do trzech_razy
i zaraz uniesione_(zostało) naczynie do tego Nieba.
Gdy zaś w sobie niepokoił_(się) ten Kefa
czym kolwiek ma_być to widzenie, które zobaczył,
oto ci mężowie ci wysłani przez tego Kornelioua
zapytawszy (o)_ten dom tego Szimona
stanęli_obok przy tej bramie.
(…)
Otworzywszy zaś Kefa te usta powiedział:
’na prawdę chwytam, że nie jest stronniczy ten Bóg,
ale w każdym narodzie ten bojący_(się) go i czyniący sprawiedliwość
godny_przyjęcia (przez)_Niego jest.”
Fragment czytany z Brit Chadasza(h), z Odnowionego Przymierza
zaczyna się od wizji apostoła Kefy (Piotra) o oczyszczeniu zwierząt,
widzi on wiele gatunków niedozwolonych do jedzenia i słyszy nakaz spożycia;
z czego wielu ludzi wyciąga pochopny wniosek, że Bóg zmienił Prawo,
choć sam apostoł postąpił wtedy całkiem inaczej i dał inny wzór:
apostoł Kefa SPRZECIWIŁ SIĘ BOGU I ODMÓWIŁ SPOŻYWANIA
wiedząc o tym, że słowa te są sprzeczne z już objawionym Prawem
i nawet Bóg nie może go zmienić by nie podważyć Swego autorytetu (Est 8,8),
dlatego każde późniejsze postanowienie musi podtrzymywać wcześniejsze;
więc w wizji musi chodzić o coś innego – co apostoł potem rozważa,
zastanawia się jaki może być właściwy sens tego objawienia (Dz 10,17)…
Kefa wyznaje także, że nigdy nie jadł nic pospolitego ani nieczystego
(pospolite jest dozwolone, ale nieuświęcone, jak gazela czy jeleń – nie oddane Bogu,
więc sami ludzie dobrowolnie zakazują sobie tego i powstrzymują się od spożywania,
zaś nieczyste to gatunki zwierząt lub składniki jak np. krew i tłuszcz całkiem zakazane);
zatem z pewnością nie uznał on słów Jeszui (Jezusa) Mesjasza z Mt 15,10-20; Mk 7,14-23
jako zniesienia zasad koszerności i przyzwolenia na jedzenie tego, co pokarmem nie jest
i nie zaczął jeść kamieni, odchodów, gnijącej padliny, trujących grzybów ani innych,
więc ani nie zniósł ani nie zmienił klasyfikacji gatunków zwierząt na czyste i nieczyste;
ale właściwie zrozumiał, że tam chodzi tylko o jedzenie nieobmytymi rękami (Mt 15,20),
czyli tradycyjne ograniczenia ustanowione dla okoliczności po kontakcie z obcą osobą,
a zatem dobry zwyczaj mycia, który jest dobrowolny, bo Pismo Święte go nie wymaga
(ale trzeba gdy ręce są brudne, co nie jest konieczne po kontakcie z innym człowiekiem:
nie powinno być zawsze obowiązkowe, ale zależeć np. od tego, jaki to jest człowiek,
czy wiadomo na pewno lub można go podejrzewać o nieczystość czy raczej nie),
i wcale nie zmienia to tego, co można jeść, a tylko jak trzeba do tego przystępować.
Żeby móc zjeść zakazany produkt, który NIE JEST POKARMEM i Mk 7,19 go nie dotyczy,
trzeba by go najpierw kupić lub przygotować, a te złe słowa i czyny wychodzą z serca,
więc grzeszyło by się już pożądaniem, myślą i mową jeszcze zanim się zje nieczyste!
Jeszua (Jezus) Mesjasz nie nauczał nic przeciwko Prawu Boga zapisanemu w Torze,
ale pokazywał, że nawet dobrej tradycji nie można narzucać i karać z jej powodu;
więc apostoł Kefa (Piotr) słusznie pozostawał wierny temu znacznie później.
Apostoł Kefa chodził za Jeszuą jeszcze długi czas po słowach z Mk 7,19;
mógł obserwować jego wzór, uczyć się go naśladować, pytać o sens nauczań,
potem przez kolejnych kilka lat był jednym z natchnionych Duchem Świętego
przełożonych wielotysięcznej społeczności mesjańskiej w Jeruszalaim;
a mimo tego wciąż był wierny Prawu o rozróżnianiu gatunków zwierząt
i nie spożywaniu tego, co sam Bóg w Torze określił jako nieczyste
dowodząc, że tak należy rozumieć Nauczanie Mesjasza!
Zamiast prostego ulegania kontrowersyjnym słowom zrozumiał on,
że Bogu musi chodzić o coś całkiem innego i dlatego pojął właściwy sens,
którym jest dopuszczenie do społeczności wiernych ludzi z innych narodów,
których jahudim dotąd uważali za gorszych i trzymali od siebie z daleka (Dz 10,28),
co jednak nie jest wcale nakazem od Boga, ale ich własnym, ludzkim postanowieniem.
Sam apostoł wyjaśnia jak to zrozumiał i zgromadzonym cudzoziemcom (Dz 10,34-35),
i później także w gronie mesjańskich starszych w Jeruszlaim (Dz 11,17-18).
Słowa te nie oznaczają ani nie wskazują jednak,
że wszyscy ludzie stają się czyści samoistnie i bezwarunkowo,
bo wyraźnie jest mowa o bojących się Boga (chcących poznać Boga judaizmu),
a także już czyniących sprawiedliwość – jak np. Korneliusz według Dz 10,1-4;
a więc wcale nie byle jakich, ale uświęcających się według Słowa Boga,
którzy poznali i zechcieli przyjąć objawienie Biblii i wierną praktykę judaizmu,
zatem są przygotowani do świętości i wzrastają w niej tak, jak powinni…
5. Przygotowani do Świętości – Szukający Wierności
Takie samo podejście trzeba zastosować do trudnych listów Szuala (Pawła) – 2P 3,14-18;
których nie należy na swą zgubę, pochopnie i błędnie odczytywać przeciw Prawu Boga,
ale mając świadomość, że są one trudne, czyli nie zawsze do odczytywania wprost;
trzeba znajdować sposób na rozumienie ich zgodnie z Torą, jako jej wykładnia, np.:
Rz 14,1-10 nie wprowadza swobody w zakresie spożywania nieczystych produktów
i w oryginale tego fragmentu nie ma dopisku o „nie przestrzeganiu dni dla Pana”,
który pojawia się tylko w niektórych skażonych rękopisach i przekładach,
a w rzeczywistości ten tekst mówi o ucztowaniu lub o poszczeniu w święta,
w szczególności radości Szabatu i umartwieniu Jom HaKipurim gdy są 1 dnia
i rozważanie dotyczy hierarchii tradycyjnych zwyczajów – co należy wtedy wybrać.
W Rz 14,15 może się wydawać, że nie należy trapić ludzi ograniczeniami,
ale Rz 14,21 świadczy, że prawda jest dokładnie odwrotna do tego
i apostoł zaleca raczej nie jeść wątpliwych produktów, żeby nie gorszyć
(zatem „słabość” z Rz 14,2 to jest cecha pozytywna – uległość, pokora
przeciwstawiona „sile”, którą da się narzucać innym swe pożądliwości).
Według Rz 14,14 nic nie jest skalane same w sobie, tylko z powodu uważania,
ale to Bóg ustanowił i nakazał tak uważać, więc takie uważanie jest słuszne…
Faktem jest, że w Rz 14,14 występuje słowo „κοινὸν” („kainon”) – „zwyczajny”,
zaś Dz 10,14 używa obu i odróżnia to od „ἀκάθαρτον” („akatharton”) – „nieczystego”,
choć jednocześnie potwierdza też, że w praktyce apostolskiej obu się nie spożywa.
Słowo „zwyczajny” określa np. mięso upolowanych czystych zwierząt nie ubitych rytualnie,
które nie jest całkiem zakazane w Prawie Boga, ale takie spożywanie jest niezalecane
(Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 12,15-16; 12,21-25; 15,22-23 – spożywają nieczyści)
i tradycyjnie uznawane za ostateczność tylko w sytuacji gdy jest to konieczne do przeżycia;
a także nerw kulszowy (Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 32,32/33) niejedzony decyzją ludzką.
Choć językoznawczo i słownikowo „κοινὸν” może oznaczać „zwyczajne” lub „pospolite”,
to w rzeczywistości rozstrzyga kontekst historycznej praktyki i zastosowania słowa,
które określało coś bardzo zbliżonego, a nawet synonim „nieczystości”,
więc wyraża ono także „skalane” poprzez brak właściwego uświęcenia,
jak jest to słusznie tłumaczone w wielu przekładach.
Podobnie też 1Kor 10,23-25 nie nakazuje jedzenia tego, czego się nie chce,
ale pozwala kupować produkty zgodnie ze swoim sumieniem i rozeznaniem,
które powinno być wykształcone i doświadczone w stosowaniu biblijnych zasad;
a rozważanie dotyczy rozróżnienia pogańskich ofiar i produktów spożywczych,
bo to pierwsze czyni niewłaściwym nawet produkty, które ogólnie są czyste;
lecz problem dla wiernego występuje dopiero gdy ma świadomość „poświęcenia”,
o którą nie trzeba wypytywać na zapas, a wystrzegać się gdy ktoś to wspomina,
gdy dla podającego potrawę ważne jest, że pełni ona jakąś funkcję rytualną…
Kolejna kontrowersja dotyczy Kol 2,16-17; gdzie jest mowa o nieosądzaniu,
jednak tekst nie wyjaśnia czy za przestrzeganie czy za nieprzestrzeganie Prawa
i przeciwnicy Tory dopowiadają sobie to drugie, żeby uzasadniać tym nieprawość,
podczas gdy tekst może mówić o pierwszym ku pokrzepieniu sprawiedliwych,
którzy nie powinni być potępiani za odmowę wykonania pracy w Szabat
ani krytykowani za to, że odrzucają nieczystości, których nie uważają za pokarm;
szczególnie że Kol 2,18 przedstawia przykłady praktyk oszczerczych oskarżycieli,
które są bardzo dalekie, a nawet całkiem wrogie biblijnej pobożności,
co pewnie dowodzi, że nie pochodzą od wyznawców judaizmu, ale od pogan.
„Cień” zgodnie z Hbr 8,5 jest podobieństwem i wzorem, który należy naśladować,
bo tylko w ten sposób poznaje się to, czego nie da się widzieć bezpośrednio
jak np. obserwacja blasku Słońca, który może uszkodzić wzrok i oślepić,
a także chwała Boga i prorocze wizje przyszłego świata…
Według 1Tm 4,3-4 „wszystko co Bóg stworzył jest dobre”,
ale nie należy z tego wnioskować, że tylko w zastosowaniu do jedzenia,
bo np. szczury i robaki są dobre, bo zjadają i pomagają rozkładać resztki padliny,
ale to oznacza także, że mogą przenosić zawarte w niej szkodliwe wirusy i bakterie,
a trujące grzyby żyjąc w symbiozie z drzewami pomagają wchłaniać minerały z gleby,
ale spożycie czegoś takiego może być bardzo groźne dla zdrowia, a nawet życia ludzi…
Biblię trzeba czytać rozumnie i mieć świadomość różnych rodzajów dobra,
dziękując Bogu nie tylko za to, co się je, ale też za inne błogosławieństwa.
Według Tt 1,15 „dla czystych wszystko jest czyste”,
ale nie może to oznaczać, że nieczyste i szkodliwe można uznać za właściwe,
bo takie podejście w praktyce może okazać się bardzo groźne i szkodliwe;
lecz raczej to, że prawdziwie czysty kształtuje wokół siebie czyste otoczenie,
więc sprawia, że wokół niego faktycznie wszystko staje się czyste,
bo nie umieszcza ani nie dopuszcza tam żadnego skażenia…
W proroczej zapowiedzi Sądu Bożego w Iz 66,15-18 Stwórca ostrzega,
że praktykujący pogańskie obrzędy i spożywający nieczystości zginą razem,
co dowodzi, że kryteria czystości i uświęcenia będą stosowane do samego końca,
więc żadne słowa nie mogą być interpretowane w sposób, który by to podważał,
ale właściwym jest oczyszczać się i uświęcać (Obj 22,11-12).
Istnieją sposoby na to, żeby wszystkie fragmenty Biblii rozumieć zgodnie,
żeby móc je wszystkie stosować i odnosić z tego duchowe korzyści
pozostając wiernym w spełnianiu Przykazań i zdolnym do pomocy innym…
Chwała Bogu!
Ostatnia modyfikacja: 2022-03-25.