Chanuka(h) – Oczyszczenie Świątyni
Komentarz na Święto Oczyszczenia Świątyni – Chanuka(h).
Fragmenty Biblii do rozważenia: J 10,22-23; Za 2,14-4,14.
„Obchodzono wtedy w Jeruszalaim
[Uroczystość] Poświęcenia [Świątyni]. Była zima.
I przechadzał się Jeszua w Świątyni,
w przedsionku Szlomo(ha).”
(J 10,22-23)
Ten dzień przypada w Święto Poświęcenia Świątyni,
którego Jeszua (Jezus) przestrzegał w Jeruszalaim,
choć wtedy już chciano go pojmać i zabić (J 7,1),
dlatego zwykle nie przebywał w Ziemi Jahuda(ha);
co świadczy, że uważał za ważne i obowiązkowe,
żeby być wtedy w Świątyni jak w święta pielgrzymie
i zrobił to nawet wbrew znaczącym przeciwnościom.
Słowa Jeszui, które wypowiada w tym czasie (J 10);
mówią o np. „dobrym pasterzu” troszczącym się o owce,
narażającym i oddającym swoje życie dla ich dobra,
co może nawiązywać i kojarzyć się np. z Mi 5,5-6:
„I będzie taki pokój,
że gdy Asyryjczyk wtargnie w ziemię naszą,
i gdy podepcze pałace nasze,
tedy wystawimy przeciw niemu
siedmiu pasterzy, i ośmiu książąt z ludu.
Ci wypasą ziemię Asyryjską mieczem,
i ziemię Nimrodową w granicach ich;
a tak wyrwie nas Asyryjczykowi,
gdy przyciągnie do ziemi naszej,
i gdy będzie deptał granicę nasze.”
(Mi 5,4-5/5-6)
Co może być odniesione do rodziny Matitjahu z Modin,
który wzniecił powstanie przeciw Antiochowi IV,
a także tych, którzy się do nich wtedy przyłączyli,
aby stanąć w obronie Tory i oczyścić Świątynię,
co jest upamiętnione właśnie w to święto;
a także w późniejszych czasach w podobnej sytuacji
rodziło pytanie o wybawcę Narodu Iszraela,
o Mesjasza, który miał to zrobić ostatecznie…
Gdyby nie ówczesne zwycięstwo i ocalenie Jahudim
nie byłoby także rodziny Jeszui (Jezusa) Mesjasza
ani nikt by już kogoś takiego nawet nie oczekiwał,
bo zniknąłby sam judaizm albo Jahudim razem z nim;
dlatego te wydarzenia mają kluczowe znaczenie
nie tylko dla historii samego Narodu Iszraela,
ale też dla relacji ludzkości z Jedynym Bogiem
oczyszczonej i odnowionej przez przyjście Mesjasza
(którego poczęcie także nastąpiło później w to święto,
co wyjaśnia artykuł „Prawdziwe Narodziny Mesjasza Jeszui„,
a co nie jest powodem ustanowienia tego święta,
ale jego dodatkową głębią, jaką potem uzyskało);
dlatego wspomnienie tych wydarzeń jest ważne.
Ponieważ księgi historyczne, które o tym mówią
(np. 1Mch 4,36-61; 2Mch 10,1-8; 1,1-2,18;
„Dawne Dzieje Iszraela” Josefa Flawiusza;
„Megilat Antiokhus” – „Zwój Antiocha”),
nie są w kanonie Tanakhu, Biblii Hebrajskiej;
tradycyjnie nie czyta się tego na nabożeństwach
(judaizm nie uznaje błędnej zasady „tylko Pismo”,
a mając świadomość stopniowego powstawania kanonu
poprzez włączanie do niego tekstów tradycyjnych,
które istniały i bywały z uwagą czytane już wcześniej
choć początkowo odrzucane lub mniej popularne;
kierując się raczej właściwą zasadą „najpierw Pismo”
opiera się także na takich tekstach historycznych,
które stanowią źródła dla świątecznych zwyczajów;
ale ponieważ mają mniejsze, podrzędne znaczenie,
nie ma dla nich miejsca w porządku liturgii,
lecz mogą być i są przytaczane w komentarzach,
przywoływane jako świadectwa prawdy historycznej,
a nie objawione i niepodważalne źródła wiary);
a cud upamiętnia się dodatkową/inną Haftorą,
która także omawia odbudowę Świątyni (Za 2,14-4,14):
„Wykrzykuj z radości i wesel się, córko Cionu,
bo oto Ja przyjdę i zamieszkam pośród ciebie — mówi יהוה.
W owym dniu przyłączy się do יהוה wiele narodów
i będą Moim Ludem, i zamieszkają wśród ciebie,
i poznasz, że יהוה Zastępów posłał mnie do ciebie.
I weźmie יהוה Jahuda(ha) w posiadłość dziedziczną,
za swój dział w Ziemi Świętej i znów obierze Jeruszalaim.
Niech umilknie przed יהוה wszelkie ciało,
gdyż יהוה już rusza ze swojego miejsca świętego.”
(Za 2,14-17)
Wskazanie o ponownym wybraniu Jeruszalaim
i odbudowie Świątyni podczas działalności
biblijnych proroków Zekarijaha i Chagaia,
w czasach perskiego króla Dariusza (Ezd 6,14-15)
jest bardzo dobrym podobieństwem i wzorem
dla podobnych wydarzeń i ponownych spełnień
tych słów także w oczekiwanej dalszej przyszłości,
a zawarte dalej w tym czytaniu zapowiedzi
pierwotnie dotyczące Jahuszui i Zorobabela:
ówczesnego kohena hagadol i namiestnika Jahudy
wskazują dwóch ustanowionych pomazańców,
których zgodna służba ma tego dokonać:
„Tak mówi יהוה Zastępów:
Jeżeli będziesz chodził moimi drogami
i będziesz pilnował mojego porządku,
będziesz zawiadywał Moim Domem
oraz strzegł moich dziedzińców;
dam ci dostęp do tych, którzy tu stoją.
Słuchaj więc, arcykapłanie Jahuszuo,
ty i twoi towarzysze, którzy siedzą przed tobą.
Są oni mężami dobrej zapowiedzi,
że oto Ja przywiodę swego sługę, Latorośl.”
(Za 3,7-8)
„Wtedy on odpowiedział, mówiąc do mnie:
Takie jest słowo יהוה do Zorobabela:
Nie dzięki mocy ani dzięki sile,
lecz dzięki Mojemu Duchowi
to się stanie — mówi יהוה Zastępów.
Kim ty jesteś, wysoka góro?
Wobec Zorobabela staniesz się równiną!
On położy kamień na szczycie z okrzykami: Cudny, cudny!
I doszło mnie Słowo יהוה tej treści:
Ręce Zorobabela położyły fundament pod ten Przybytek
i jego ręce wykończą go, i poznacie,
że יהוה Zastępów posłał mnie do was.
Bo ci, którzy gardzili dniem małych początków,
będą się jeszcze radowali,
gdy zobaczą kamień szczytowy w ręku Zorobabela
Te siedem lamp — to oczy יהוה;
one to przepatrują całą ziemię.”
(Za 4,6-10)
„Wtedy odezwałem się i zapytałem go:
Co oznaczają te dwa drzewa oliwne
po prawej i lewej stronie świecznika?
I powtórnie odezwałem się, i zapytałem go:
Co oznaczają te dwie gałązki drzew oliwnych,
które dwiema złotymi rurkami
wypuszczają z siebie oliwę do złotych lamp?
Wtedy on odpowiedział mi:
Czy nie wiesz, co one oznaczają?
I odpowiedziałem: Nie, panie mój!
A on odrzekł: To są dwaj pomazańcy,
którzy stoją przed władcą całej ziemi.”
(Za 4,11-14)
Prawdziwy cud oliwy do Menory, Świecznika Świątyni
ustanowionej jako znak obecności Boga wśród ludzi,
świadectwo dla nas, a nie tylko dla samego Stwórcy;
nie dokonuje się samoistnie, bez udziału człowieka,
ale jest to owocem gorliwej i wiernej służby
tych osób, które Bóg do tego powołał i uzdolnił…
To ich i nasze modlitwy i działanie umożliwiają
dalsze objawianie się mocy Boga w tym świecie;
dlatego dobrze jest przyłączyć się do nich
i współuczestniczyć w podtrzymywaniu płomienia,
w spełnianiu i głoszeniu innym światła Tory.
„I dano mi trzcinę podobną do laski mierniczej
i powiedziano: Wstań i zmierz Świątynię Boga i ołtarz,
i tych, którzy się w niej modlą.
Lecz zewnętrzny przedsionek Świątyni wyłącz
i nie mierz go, gdyż oddany został narodom,
które tratować będą święte miasto
przez czterdzieści dwa miesiące.
I dam dwom Moim świadkom moc, i będą, odziani w wory,
prorokowali przez tysiąc dwieście sześćdziesiąt dni.
Oni to są dwoma drzewami oliwnymi i dwoma świecznikami,
które stoją przed władcą ziemi.”
(Obj 11,1-4)
„A gdy już złożą swoje świadectwo,
zwierzę wychodzące z otchłani stoczy z nimi bój
i zwycięży, i zabije ich.
A ich trupy leżeć będą na ulicy wielkiego miasta,
które w przenośni nazywa się Sodomą i Egiptem,
gdzie też władca ich został ukrzyżowany.”
(Obj 11,7-8)
„Lecz po upływie trzech i pół dnia
wstąpił w nich duch żywota z Boga
i stanęli na nogi swoje,
i strach wielki padł na tych, co na nich patrzyli.
I usłyszeli głos donośny z Niebios,
mówiący do nich: Wstąpcie tutaj!
I wstąpili do Niebios w obłoku,
nieprzyjaciele zaś ich patrzyli na nich.
I w tejże godzinie powstało wielkie trzęsienie ziemi,
i dziesiąta część miasta zawaliła się,
i zginęło w tym trzęsieniu ziemi siedem tysięcy ludzi,
pozostali zaś przerazili, się i oddali cześć Bogu Niebios”.
(Obj 11,11-13)
Owi dwaj pomazańcy, dwaj świadkowie,
mają być wiernymi sługami Mesjasza,
którzy także oddadzą życie za sprawę Bożą,
a wykonując swoje zadanie poprzedzą jego powrót
kierując odbudową Świątyni Boga w Jeruszalaim,
która jest niezbędna do spełnienia 2Tes 2,1-4:
ostatecznego znaku wskazującego bliskość końca
i nastania dla wiernych Królestwa Boga na tej Ziemi.
Chag Chanuka(h) Szameach!
Chwała Bogu.
Ostatnia modyfikacja: 2020-12-10.