Świętymi Bądźcie!
Komentarz do parszy „Kedoszim Tihju” („Świętymi Bądźcie„):
Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,1-20,27;
Ez 20,2-20; Am 9,7-15; 1P 1,13-19.
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1. Świętymi Bądźcie – Nakazy Uświęcenia
Czytanie tego tygodnia i Szabatu zaczyna się i kończy,
a także zawiera w środku nakazy uświęcania się i bycia świętymi:
„I_przemówił יהוה [Bóg] do Moszego do_powiedzenia:
Przemów do całej społeczności potomków Iszraela
i_powiedz do_nich: ’Świętymi bądźcie,
bo świętym (jestem)_Ja יהוה, Bóg_wasz.'”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,1-2)
„I_uświęcajcie_(się) i_bądźcie świętymi,
bo Ja_(jestem) יהוה, Bóg_wasz
I_(będziecie)_przestrzegać tych Ustaw_Moich
i_(będziecie)_czynić je, Ja_(jestem) יהוה [Bóg], uświęcający_was.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 20,7-8)
„I_(będziecie)_przestrzegać
tych wszystkich Ustaw_Moich i_tych wszystkich Praw_Moich
i_(będziecie)_czynić wy, aby_nie zwymiotowała was ta_ziemia,
(do)_której Ja prowadzę was tam abyście_mieszkali w_niej.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 20,22)
„I_będziecie dla_Mnie świętymi,
bo święty (jestem)_Ja יהוה [Bóg_wasz]
i_oddzieliłem was od ludów abyście_byli Moi.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 20,26)
„Ale według tego, który_wezwał was, Świętego
i sami święci w każdym postępowaniu stańcie_(się)
ponieważ napisane_(jest): świętymi będziecie, bo Ja Święty.
I jeśli Ojca przywołujecie tego bez_względu_na_osobę sądzącego
według tego każdego uczynku, w strachu tym
przez zamieszkiwanie waszego czasu postępujcie.”
(1P 1,15-17)
O ile jednak ten biblijny nakaz „świętymi bądźcie”
wcześniej podany był w kontekście oddzielenia od nieczystości
i szczególnie na przykładzie rozróżniania gatunków zwierząt
oraz unikania spożywania i dotykania padliny tych niewłaściwych;
to tutaj jest on zdefiniowany jako przestrzeganie Ustaw i Praw Boga,
których to czytanie zawiera i przypomina wiele bardzo różnych,
zaliczanych do różnych kategorii i podanych też w innych miejscach Pisma…
2. Szczegółowe Przykazania
Pośród Przykazań zawartych w tym fragmencie Tory
są Prawa etyczne i rytualne, nakazy, zakazy, wyroki, kary,
postanowienia oczywiste i o sensie trudnym do zrozumienia,
takie, z którymi się zgodzimy i którym trzeba się podporządkować;
a choć niektóre z nich są tymi jednymi z najważniejszych,
to jednak wszystkie są ważne i nie mogą być pominięte…
2a. Cześć Boga i Rodziców
„Mężczyzna_[każdy] matkę_swą i_ojca_swego (będziecie)_czcili.
I_tych Szabatów_Moich przestrzegajcie. Ja_(jestem) יהוה, Bóg_wasz.„
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,3)
Pierwszym z nakazów jest czczenie rodziców,
a w tym obojga biologicznych – matkę i ojca;
a także najważniejszego – duchowego Ojca, Boga,
który jest przodkiem nas i wszystkich naszych przodków;
a którego święte dni Szabatów są podane razem z tym.
„Tych Szabatów_Moich (będziecie)_przestrzegać
i_Przybytek_Mój (będziecie)_czcić.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,30)
Nakazem Tory jest nie tylko cześć Boga i przestrzeganie Szabatów,
ale także czczenie Jego Świątyni, szczególnego miejsca, które wybrał
aby właśnie tam jednoczyć ludzi wokół siebie i objawiać Pouczenia.
Wszystko inne jest na swoim miejscu, ułożone właściwie,
wtedy gdy cześć Boga jest na pierwszym miejscu, najważniejsza
i dzięki temu cała reszta jest temu słusznie podporządkowana,
więc chętnie uznaje się i spełnia inne Przykazania.
„Jeśli mężczyzna_(jakiś), mężczyzna,
który (będzie)_złorzeczył temu ojcu_swemu lub_tej matce_swej,
śmierć poniesie, [bo] ojcu_swemu lub_matce_swej złorzeczył,
krew_jego [spadnie]_na_niego.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 20,9)
W tym fragmencie podana jest także kara za lekceważenie rodziców,
za złorzeczenie im, a w tym np. odmowę wsparcia i opieki (Mk 7,1-13; Mt 15,1-9)
zamiast słusznego szacunku i wdzięczności za to, co oni już dali nam wcześniej.
Nie jest to Przykazanie dotyczące małych dzieci, zanim zostaną nauczone,
ale dotyczące dorosłego potomstwa, które jest za siebie odpowiedzialne
i powinno także zgodnie z Przykazaniem (Ef 6,1-3) przedłużyć życie rodziców
zapewniając im pomoc w tym, z czym na starość sami sobie nie poradzą
podobnie jak jako dzieci wszyscy nie potrafiliśmy tego na początku życia.
Zgodnie z tym, czego nauczał Jeszua (Jezus) Mesjasz
wsparcie rodziców nie jest mniej ważne niż kult w Świątyni
i nie można oddaniami (ofiarami) usprawiedliwiać braku wsparcia,
ale trzeba wywiązywać się z obu obowiązków, jakie ustanowił Bóg.
2b. Przybliżenia Społeczne
„A_gdy (będziecie)_składać przybliżenie społeczne dla_יהוה [Boga]
dla_zyskania_łaskawości_sobie składajcie_je:
w_dniu przybliżenia zostanie_spożyte i_nazajutrz,
a_co_pozostanie aż_do dnia tego_trzeciego, w_ogniu spalicie;
a_jeśli jedząc będzie_spożyte w_dniu tym_trzecim, nieczyste_ono,
nie zyska_łaskawości, a_kto_zje, winę_swą poniesie,
bo świętość יהוה [Boga_swego] zbezcześcił
i_wytracona_(będzie) ta_dusza ta_oto z_ludu_jej.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,5-8)
Dlaczego oddania (ofiary) muszą być spożyte w ciągu 1 lub 2 dni,
a po tym czasie zamiast łaskawości ściągają przekleństwo;
tego Pismo Święte nie wyjaśnia i jest to nie do zrozumienia,
ale trzeba uznać, że Bóg postanowił i się temu podporządkować,
bo albo zgodnie z Jego wolą albo wcale łaskawości nie uzyskamy.
2c. Nie Tylko dla Siebie
„I_w_żniwa_wasze tego_żniwa ziemi_waszej
nie (będziesz)_do_końca skraju pola_swego żąć
i_pokłosia żniwa_twojego nie (będziesz)_zbierać
i_[skraju]_winnicy_twojej nie zbieraj
i_co_spadło (w)_winnicy_twojej nie zbieraj,
dla_ubogiego i_dla_obcego pozostaw je.
Ja_(jestem) יהוה, Bóg_wasz.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,9-10)
Kolejnym bardzo istotnym Przykazaniem jest to,
żeby z pól i winnic (które są przykładami) nie zbierać wszystkiego,
ale pozostawić coś także dla ubogich, obcych [oraz zwierząt],
żeby mogli zebrać to sobie ze skraju naszych upraw.
Przykłady te oprócz zapisanego tu zakresu przypominają,
że każde owoce naszej pracy są błogosławieństwem i darem,
który otrzymaliśmy by dzielić się i aby służyło to też innym;
dlatego właściwym jest, żeby skorzystać z większości swej pracy,
ale pamiętać też o oddzielaniu tego, co powinno pomagać innym.
2d. Uczciwość bez Krzywdzenia Innych
„Nie (będziecie)_oszukiwali i_nie (będziecie)_zapierali_(się)
i_nie (będziecie)_kłamali mąż_(jeden) do_towarzysza_swego
i_nie (będziecie)_przysięgać w_Imię_Moje dla_kłamstwa
i_nie (będziecie)_znieważać tego Imienia Boga_twego, ja_(jestem) יהוה [Bóg].
Nie (będziesz)_uciskał bliźniego_twego i_nie (będziesz)_zdzierał
i_nie (będziesz)_zatrzymywał zapłaty najemnika u_siebie aż rano.
Nie (będziesz)_złorzeczył głuchemu
i_przed ślepy nie (będziesz)_kładł przeszkody,
ale_(będziesz)_bał_(się) z_Boga_twego, Ja_(jestem) יהוה [Bóg].
Nie (będziesz)_czynił krzywdy w_sądzie:
nie_(będziesz)_podnosił twarzy ubogiego
i_nie (będziesz)_adorował twarzy wielkiego,
sprawiedliwie (będziesz)_osądzać towarzysza_twojego.
Nie (będziesz)_szerzyć oszczerstw w_ludzie_twoim,
nie (będziesz)_stawać nad krwią bliźniego_twego,
Ja_(jestem) יהוה [Bóg].”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,11-16)
„Nie (będziecie)_czynić krzywdy
w_sądzie, w_miarach, w_wagach i_w_objętości.
Wagi sprawiedliwe, odważniki sprawiedliwe,
efy sprawiedliwe i_hin sprawiedliwy będzie wasz,
Ja_(jestem) יהוה, Bóg_wasz,
który wyprowadziłem was z_Ziemi Micraim.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,35-36)
Kolejny zbiór Przykazań wymaga uczciwości i zakazuje oszustw,
krzywdzenia, szkodzenia, ucisku, wyzyskiwania i obmowy;
zwodzenia głuchych i ślepych – nieświadomych prawdy,
a także jakiegokolwiek wypaczania sprawiedliwości sądów;
które nie mogą faworyzować ani potrzebujących ani wpływowych,
nie mogą sprzyjać ani słabszemu ani poważanemu w społeczności;
ale muszą sprawiedliwie osądzać winę ściśle według Prawa
zawsze karząc przestępcę i uniewinniając sprawiedliwego
niezależnie od tego kto i dlaczego dopuścił się przestępstwa.
W obronie prawdy i sprawiedliwości trzeba walczyć
w razie potrzeby występując przeciwko krzywdzącym,
bo nie można być bezczynnym wobec widzianego zła.
2e. Miłość Bliźniego – Troska i Napominanie
„Nie (będziesz)_nienawidzić tego brata_twego w_sercu_twym,
upominając (będziesz)_upominać tego bliźniego_twego
abyś_nie ponosił za_niego grzechu.
Nie (będziesz)_mścił_(się) i_nie (będziesz)_żywił urazy
(do)_tych synów ludu_twego,
ale_(będziesz_miał)_miłość dla_bliźniego_swego jak_(dla)_siebie_samego.
Ja_(jestem) יהוה [Bóg], tych Ustaw_Moich (będziecie)_przestrzegać.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,17-19a)
Kolejne Przykazania to zakaz nienawiści do braci i miłość bliźnich,
która nie polega na przymykaniu oczu i bezwarunkowym darowaniu win,
ale wymaga ich napominania i starania o poprawę, odpowiedzialności.
Także Jeszua (Jezus) Mesjasz nauczał, żeby upominać grzeszników,
żeby pozyskać brata, który się poprawi (Mt 18,15; Łk 17,3; Ga 6,1-2);
lepiej bowiem doprowadzić do poprawy i tak uratować na wieczność
niż tolerując upadek pozwolić na dalsze pogorszenie i wieczną śmierć.
Jeszua (Jezus) nauczał, że to drugie z najważniejszych Przykazań (Mk 12,31),
ale ponieważ streszczają i zawierają się w nim także wszystkie inne (Rz 13,9),
a prawdziwa i właściwa miłość polega na spełnianiu Przykazań (1J 5,3)
i nie można miłować tego, którego nie widzimy nie miłując widzianych (1J 4,20)
to tak jak tutaj mówią następne po tym słowa: tych Praw będziecie przestrzegać.
„A_gdy osiedli_(się) z_tobą przybysz w_ziemi_twojej
nie (będziesz)_gnębił go, jak_tubylec z_wami będzie
dla_was przybysz mieszkający z_wami
i_(będziesz_miał)_miłość dla_niego jak_(dla)_samego_siebie,
bo_[i_wy] przybyszami byliście w_Ziemi Micraim.
Ja_(jestem) יהוה, Bóg_wasz.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,33-34)
Istotne jest także to, że nakaz miłości jest w tym czytaniu 2 razy
i nie dotyczy on tylko braci – rodziny i członków społeczności,
ale tak samo mamy miłować także obcych, którzy się przyłączają,
przybyszów, którzy szukają Boga, są wśród nas i chcą stać się jak my.
2f. Zakaz Mieszania
„Bydła_twego nie (będziesz)_parzył gatunków_dwóch_[zwierząt],
pola_twego nie (będziesz)_obsiewał gatunkami_dwoma_[ziarna],
i_szaty (z)_gatunków_dwóch przędzy nie nałożysz na_siebie.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,19z)
Kolejne zakazy Boga dotyczą mieszania gatunków:
krzyżowania zwierząt, obsiewania pól mieszankami różnych zbóż,
a także używania (a nie tylko wytwarzania!) ubrań z mieszanych włókien;
co oprócz aspektów dosłownych, mających sens i wartość praktyczną
(np. różne zboża dojrzewają w różnym więc obsiewając pole mieszanką
zniszczy się późne podczas żniw wczesnego lub wczesnego nie zbierze)
ma także symboliczne duchowe przesłanie zawarte we wszystkich:
nie można łączyć i mieszać prawdziwej czci Boga z kultami pogańskimi,
nie można służyć Bogu i demonom, bo to skrajnie różne i sprzeczne,
nie można wybierać co komu wygodniejsze – trochę z tego, trochę z tamtego,
ale albo podąża się w całości tylko drogą Boga albo wcale się nią nie idzie;
zatem jak nakazał Bóg: „świętymi bądźcie” wybierając tylko to, co dobre!
2g. Pierwsze Owoce
„A_gdy wejdziecie do tej_Ziemi
i_zasadzicie wszystkie (gatunki)_drzewa do_jedzenia
to_nie_(będziecie)_obrzynać,
(pozostanie)_nieobrzynany ten owoc_jego
trzy lata będzie dla_was nieobrzynany (i)_nie jedzony,
a_w_roku tym_czwartym będzie każdy owoc_jego poświęcony
tym_(darem)_dziękczynnym dla_יהוה [Boga] [będzie],
a_w_roku tym_piątym (będziecie)_jedli ten owoc_jego
dla_pomnożenia dla_was plonu_jego. Ja_(jestem) יהוה, Bóg_wasz.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,23-25)
Tora(h) wymaga, żeby przez pierwsze 3 lata
wcale nie korzystać z owoców nowo posadzonych drzew;
w 4. roku wszystkie wykorzystać na dziękczynienie Bogu,
a dopiero począwszy od 5. roku zbierać je dla siebie zwyczajnie
(pozostawiając skraj sadu i oddając dziesięcinę ze zbioru).
Na pewno można zrobić badania, porównać i sprawdzić
jak pozostawienie owoców na drzewach przez 3 lata
wpływa na ich wzrost, rozwój i przyszłą urodzajność;
czy spełnianie tego Przykazania przynosi doczesne korzyści,
czy ma tylko wymiar przekraczający rozum, duchowy;
któremu tak czy inaczej należy być wiernym.
Ponieważ Tora(h) mówi, że należy tak czynić
po wejściu do tej Ziemi, do Ziemi Obiecanej;
można rozważać czy Prawo to obowiązuje:
– tylko tam, skoro samo Pismo stawia taki warunek
(więc dotyczyłoby tylko Narodu Iszraela w ich raju);
– tylko w ziemi, którą człowiek otrzymał jako swe dziedzictwo
(inne narody powinny spełniać u siebie gdy zawrą to Przymierze z Bogiem);
– zauważyć, że Iszrael nie sadził drzew podczas wędrówki po pustyni,
więc Prawo to wcześniej było niewykonywalne, bo nie było warunków,
ale ogólnie powinno dotyczyć wszystkich, wszędzie i zawsze:
żeby zawsze pamiętać, że wszystko co mamy to dar od Boga,
a cała nasza praca to zbieranie z tego, czego nam udziela…
2h. Wygląd Ciała
„Nie (będziecie)_strzygli_dookoła boków głowy_waszej
i_nie (będziesz)_niszczył tych boków brody_twojej.
I_nacięć dla_duszy_(umarłej) nie (będziecie)_umieszczać na_ciele_waszym
i_napisów tatuaży nie (będziecie)_umieszczać na_was.
Ja_(jestem) יהוה [Bóg].”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,27-28)
Przykazań dotyczących wyglądu (w tym ubioru) jest więcej,
ale Bóg zabrania także zmian naturalnego wyglądu ciała
wymagając nie niszczenia (golenia do skóry) boków brody
oraz nie strzyżenia (skracania długości włosów) boków głowy
(Prawo w tym miejscu rozróżnia brodę i głowę – szczękę i czaszkę),
co w judaizmie jest praktykowane w zachowywaniu peot (pejsów),
o czym mówi też prorok Jirmijahu (Jeremiasz): Jr 9,24-25; 25,15-26; 49,32;
karcąc nieobrzezanych na sercu, którzy np. przycinają włosy na skroniach.
Ogólnie nie trzeba więc zapuszczać wszystkich włosów (co odróżnia nazirów),
ale mieć zachowaną przynajmniej tę ich część wskazaną przez proroka.
„…ושרט לנפש לא תתנו בבשרכם”
„I_nacięć dla_duszy_(umarłej) nie (będziecie)_umieszczać na_ciele_waszym…”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,28a)
Trzeba w tym miejscu zwrócić uwagę na problem będący źródłem kontrowersji,
że warunek „dla_duszy_[umarłej]” jest napisany wewnątrz zakazu nacięć na skórze
podobnie jak to jest też zapisane w Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 14,1;
więc ten powód wyraźnie dotyczy tylko tego jednego z podanych zakazów,
natomiast wszystkie pozostałe – włosy, broda oraz tatuaże są ogólne, na każdy czas
podbnie jak inne zakazy wcześniej i później – zakaz spożywania krwi i nierządu córki
oraz w Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 21,5 jest to po zakazach dotyczących zmarłych
i na początku dalszych ogólnych, które tam dotyczą kohenów, a tutaj wszystkich ludzi;
a jedyne wyjątki (koniec nazireatu i oczyszczenie z caraatu) ustanawia sama Tora(h)
i są one przeznaczone dla konkretnych sytuacji, dla których wyznaczył to Bóg;
więc tylko wtedy brodę i włosy na głowie można, a nawet należy ogolić zupełnie,
zaś nikt nie powinien ustanawiać sobie ku temu powodów sam.
Gdyby ktoś ogolił głowę np. dzień przed śmiercią kogoś bliskiego
zgodnie ze swoim osobistym zwyczajem, bo taki zdarzył się termin
czyniąc to bez powodu regularnie np. co miesiąc lub co kwartał;
nie mając przy tym wcale intencji uczynienia tego z powodu umarłego;
to jak by potem wytłumaczył innym, że nie jest to zrobione na znak żałoby,
gdy inni zobaczą go z bardzo krótkimi włosami w dniach po pogrzebie?
Intencje trudno wytłumaczyć i obronić, a efekt czynu każdy widzi
i jako oznaka nieposłuszeństwa byłby gorszący dla społeczności,
więc musi być odpowiednio skarcony i ukarany, żeby utrzymać porządek.
Pomimo braku zamiaru czyn okazał się wzorem odstępstwa od Prawa.
Gdyby można było takie zmiany wyglądu czynić w innym czasie,
to stwarzałoby duże ryzyko pozorów naruszania Przykazań Boga,
a przecież mamy się wystrzegać także „wyglądu zła” (1Tes 5,22).
2i. Zakaz Wróżb i Wywoływania Duchów
„Nie (będziecie)_wróżyć i_nie (będziecie)_czarować.
(…)
Nie (będziecie)_zwracać_(się) do tych_wywoływaczy_(duchów)
ani_tych_wróżbitów nie (będziecie)_pytać dla_nieczystości w_nich.
Ja_(jestem) יהוה, Bóg_wasz.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,26z.31)
Słowo Boże zabrania stosowania i korzystania z czarów,
a oryginalne słowo „ענן” („anan”) oznacza „zbierać_chmury”,
co wskazuje, że magia jest sztuką pozorów i zwodzenia,
odwracania uwagi od prawdziwych przyczyn i sposób
oraz oszukiwania ludzi aby czerpać z tego korzyści.
Zakaz wywoływania duchów nie wynika z tego,
że ludzie mogą mieć władzę i moc aby to czynić;
bo gdybyśmy potrafili sami sprowadzać duchy umarłych,
to zmartwychwstanie nie zależałoby od Jedynego Boga.
Objawienie prawdziwego umarłego
może być możliwe tylko gdy Bóg go wskrzesi i pośle,
o czym Biblia mówi, że to się zwykle nie dzieje;
ale wywoływacze zwykle współdziałają z demonami,
którzy udają tego, kto ma być przywołany i się ukazać
albo sami robią pozory opowiadają, że niby cos widzą lub słyszą,
o czym ich klient dowiaduje się tylko z ich relacji.
Bóg nie zakazuje tego dlatego, że to jest możliwe;
Bóg zakazuje tego dlatego, że nawet próbowanie jest szkodliwe,
bo jest to oszustwo kierujące uwagę w inną, złą stronę,
szukanie rady wśród marności, a nie od Stwórcy.
„A_ta_dusza, która zwróci_(się) do tych_wywoływaczy_(duchów)
lub_do tych_wróżbitów dla_nierządu za_nimi,
to_zwrócę to oblicze_moje przeciw_duszy owej
i_wytracę ją spośród ludu_jego.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 20,6)
„A_mężczyna lub_kobieta jeśli będzie przez_nich
wywoływany_(duch) lub wróżone, śmierć poniosą.
Kamieniami ukamienują ich, krew_ich (spadnie)_na_nich.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 20,27)
Osoby praktykujące lub korzystające z wróżb lub czarów
odwracają się od Boga i popełniają śmiertelny grzech,
który ma być ukarany przez ludzi śmiercią przez ukamienowanie
(gdy wina zostanie udowodniona przed sądem 2-3 świadectwami:
Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 17,6-13; 19,15-20);
ale gdyby nie było to możliwe lub zostało celowo zaniedbane,
to sam Bóg wymierzy karę śmierci winnym w tej sprawie;
dlatego koniecznie trzeba być z daleka od tego grzechu!
2j. Zakazy Nierządu
Kolejną, tym razem obszerną kategorią są zakazy nierządu,
które zaczynają się już wcześniej w parszy „Acharei Mot”
(Wajikra/3Moj/Leutkon/Kpł 18,6-23).
„A_mężczyzna jeśli położy_(się) (z)_tą kobietą
(wylewając)_współżycia nasienie,
a_ona niewolnicą_(jest) przeznaczoną dla_(innego)_męża,
ale_wkupując nie (została)_wykupiona
lub (jeszcze)_wolności nie dano_jej,
(to)_kara będzie, (ale) nie (będą)_zabici,
bo nie (obdarzona)_wolnością.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,20)
Pierwsze z Przykazań to nakaz ukarania,
który mówi o łagodniejszym potraktowaniu,
gdyby grzech został popełniony z niewolnicą.
Nie jest to Prawo umniejszające zło i winę;
ale zwykle na śmierć skazuje się oboje cudzołożników,
a kobiecie w niewoli może być znacznie trudniej odmówić,
może zostać przymuszona przez niesprawiedliwego władcę;
dlatego wyrok Boga uwzględnia jej gorszą sytuację
i ustanawia mniejszą karę [od ludzi] z tego powodu.
Zawsze należy mieć jednak w pamięci to,
że sprawiedliwego osądu ostatecznie dokona sam Bóg;
więc jeśli sprawca czyni grzech myśląc o mniejszej karze,
to myli się pomijając to, że Stwórca ją potem dopełni;
dlatego nie należy „korzystać” z tej możliwości,
ale wystrzegać się jej jak każdego nierządu.
„Nie (będziesz)_hańbić tej córki_twojej
dla_nakłaniania_do_nierządu_jej
aby_nie (był)_nierządny ten_kraj i_pełny ten_kraj rozpusty.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,29)
Kolejny zakaz dotyczy wykorzystywania córek
poprzez nakłanianie ich do nierządu, zaprzedawanie.
Każdy człowiek powinien traktować swoje dzieci
jako cząstkę i przedłużenie samego siebie,
więc zawsze troszczyć się też o ich uświęcenie,
o dobre owoce, po których będzie poznany…
Kolejne fragmenty podają różne przykłady
wielu zakazanych czynów nierządnych;
z których żaden nie jest dyskryminowany ani wyolbrzymiany,
żaden nie jest większym ani mniejszym grzechem i złem;
ale wszystkie są tak samo potępione i karane śmiercią:
„A_mężczyzna, który cudzołoży (z)_tą żoną_(innego),
mąż, który (będzie)_obcować (z)_tą żoną bliźniego_jego,
śmierć poniesie cudzołożnik i_cudzołożnica.
I_mężczyzna, który (będzie)_obcować (z)_tą (byłą)_żoną ojca_swego,
nagość ojca_swego odkrył, śmiercią umrą oboje, krew_ich (spadnie)_na_nich.
I_mężczyzna, który współżyje (z)_tą synową_swoją,
śmiercią umrą oboje, ohydę uczynili, krew_ich (spadnie)_na_nich.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 20,10-12)
„I_mężczyzna, który współżyje (z)_tym mężczyzną (jak)_współżyje_(się) (z)_kobietą,
obrzydliwość czynią obaj, śmiercią umrą, krew_ich (spadnie)_na_nich.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 20,13)
„I_mężczyzna, który weźmie tę żonę i_tę matkę_jej, hańba to_(jest).
W_ogniu spalą jego i_je i_nie będzie hańby pośród_was.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 20,14)
„A_mężczyzna, który odda_(się) współżyciu ze_zwierzęciem
śmiercią umrze” i_to zwierzę zabijecie.
I_kobietę, która zbliży_(się) do_wszelkiego_zwierzęcia aby_parzyć_(się) z_nim
to_zabijesz tę_kobietę i_to zwierzę śmiercią umrą, krew_ich (spadnie)_na_nich.
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 20,15-16)
„A_mężczyzna, który weźmie tę siostrę_swą,
córkę ojca_swego lub córkę matki_swojej
i_ujrzy tę nagość_jej i_ona ujrzy tę nagość_jego,
hańba to_(jest) i_zostaną zabici w_oczach synów ludu_ich,
nagość siostry_swej odsłonił, winę_swą poniesie.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 20,17)
„A_mężczyzna, który współżyje (z)_kobietą [w]_miesięczne_krwawienie
i_odkryje [wtedy] tę nagość_jej i_to źródło_jej obnaża,
a_ona odkrywa to źródło krwi_swojej
i_(zostaną)_wytraceni oboje spośród ludu_ich.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 20,18)
Czy mężczyzna cudzołoży z żoną innego męża,
czy mężczyzna cudzołoży z kobietą ze swojej rodziny,
czy mężczyzna współżyje z własną żoną podczas krwawienia,
czy mężczyzna grzeszy współżyjąc z innym mężczyzną;
problemem nie jest tu tylko jakiś jeden wybrany szczegół,
ale szkodliwe naruszenie etycznych zasad współżycia,
które mają budować i umacniać rodzinne więzi,
zbliżać do siebie męża i żonę, ojca i matkę,
którzy razem powinni troszczyć się o wspólne dobro,
ufać sobie i wspierać się, móc na sobie polegać,
żeby móc wydać na świat i wychować potomstwo,
żeby zapewnić istnienie przyszłego pokolenia
i dalsze trwanie ludzkości i społeczności,
która będzie naśladować ich dobry wzór…
Każdy rodzaj czynu nierządnego narusza te warunki, np.:
– zdradzając nie można ufać ani wzbudzać zaufania,
ale może to powodować podziały, spory i rywalizację;
– homoseksualizmem nie można poczynać potomstwa
tak jak każdym innym połączeniem niż mężczyzny i kobiety;
dlatego właśnie Bóg słusznie dopuszcza tylko to jedno.
Bóg stworzył człowieka jako mężczyznę i kobietę,
abyśmy byli płodni i rozmnażali się zgodnie z naturą;
dlatego należy korzystać z tego błogosławieństwa
spełniając wszystko zgodnie z ustanowieniem Ojca
w zgodnym, trwałym i niepodzielnym małżeństwie.
2k. Zakazy Bałwochwalstwa
„Nie zwracajcie_(się) do tych_bogów_[innych]
i_bożków odlewanych_(z_metalu) nie róbcie dla_was.
Ja_(jestem) יהוה, Bóg_wasz.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,4)
Kolejny zakaz dotyczy zwracania się do innych bogów:
nie tylko czczenia ich, ale szukania ich pomocy lub porad,
w tym przyjmowania pouczeń i zasad (nie)moralnych;
a także tworzenia ich kultowych wizerunków,
które jak czary robią tylko fałszywe i błędne pozory,
być może ułatwiają praktykowanie ich religii,
ale wcale nie chodzi o łatwość, lecz słuszność
i łatwiejszy błąd do niczego dobrego nie prowadzi…
„I_przemówił יהוה [Bóg] do Moszego do_powiedzenia:
I_do potomków Iszraela powiedz:
mężczyzna_(jakikolwiek), mężczyzna
z_potomków Iszraela i_z_cudzoziemców osiadłych w_Iszraelu,
który odda z_potomstwa_swego dla_Molocha,
umierając poniesie_śmierć,
lud tej_ziemi obrzuci_go w_kamienie;
a_Ja zwrócę to oblicze_moje przeciw_mężowi owemu
i_wytracę go spośród ludu_jego,
bo potomstwo_swoje oddał dla_Molocha,
dlatego nieczysty_(jest) ten Przybytek_Mój
i_zbezcześcił to Imię Święte_Moje.
A_jeśli zasłaniając zasłoni lud tego_kraju
te oczy_swoje przed mężem owym,
przed_oddaniem_jego potomstwa_swego dla_Molocha
dla_nie zabicia go, to_zwrócę Ja to oblicze_Moje
przeciw_mężowi owemu i_przeciw_rodzinie_jego
i_wytracę goi_tego każdego_nierządnika za_nim
dla_nierządu z tym_Molochem spośród ludu_ich.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 20,1-5)
Kult fałszywych bożków jest duchowym nierządem
i może prowadzić do strasznych czynów, wielkiego zła
jak oddanie własnych dzieci dla fałszywych bożków,
w biblijnym przykładzie jest to na śmierć na ołtarzach,
ale współcześnie niestety zdarzają się też inne krzywdy,
np. tak samo nieetyczne wykorzystanie przez duchownych;
więc tak samo jak w przypadkach wróżb lub czarów
sprawca ma być osądzony i surowo ukarany śmiercią;
a gdyby to nie zostało uczynione przez ludzi,
to sam Bóg ukarze wszystkich winnych.
2l. Rozróżnianie Zwierząt do (Nie)Jedzenia
„I_powiedziałem do_was:
Wy odziedziczycie tę ziemię_ich
i_Ja dam_ją wam dla_posiadania_jej,
ziemi opływającej mlekiem i_miodem,
Ja_(jestem) יהוה, Bóg_wasz,
który oddzieliłem was od tych_ludów.
I_będziecie rozróżniali między zwierzętami czystymi od_nieczystych
i_między ptactwem nieczystym od_czystego
i_nie (będziecie)_plugawić tych samych-siebie
przez_zwierzęta i_przez_ptactwo i_przez_wszystko,
co pełna (po)_tej_ziemi, co oddzieliłem (od)_was dla_nieczystości.”
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 20,24-25)
W tym czytaniu nakaz rozróżniania gatunków zwierząt
jest tylko krótko powtórzony i ponownie przypomniany,
a omówiony był w parszy „Caw” – „Rozkaz Przymierza„.
3. Parsza „Kedoszim Tihju”
Samo słowo „קדשים” („kedoszim”) może oznaczać „święci”
w jego wszystkich możliwych odmianach i wariantach,
z których ten występujący w czytaniu podaje kontekst:
wraz z następnym słowem „קדשים תהיו” („kedoszim tihju”)
tworzy nakaz „świętymi bądźcie” wyjaśniany w czytaniu
i pewnie wskazuje, że nie rozważamy np. spisu świętych osób
ale warunki według których i wszyscy wy świętymi bądźcie,
bo przecież my mamy być święci, bo nasz Bóg jest święty!
Pomimo obszerności zawartych treści
i mnogości tematów i pouczeń do rozważenia
to czytanie jest bardzo trudne do komentowania,
bo nie zawiera szczególnego tematu przewodniego,
ale wymaga omówienia wielu różnych Przykazań
i choćby krótkiego poruszenia kolejnych spraw,
które są tak samo ważne lub ściśle połączone;
warto jednak przejść przez te wszystkie tematy
i pomimo trudności przemyśleć wszystkie,
żeby spełnił się nakaz i obietnica: świętymi bądźcie!
Chwała Bogu!
Ostatnia modyfikacja: 2020-11-16.