Odnowienie Treścią Przymierza
Komentarz do parszy „BeChukotai” (części „W_Ustawach_Moich”):
Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 26,3-27,34; Jr 16,19-17,14; 2Kor 6,14-18.
Odnowienie treścią Przymierza przewidzianą od początku.
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1. Ustawy Obowiązującym Warunkiem
i_tych Przykazań_Moich przestrzegać_(będziecie)
i_wykonywać_(będziecie) oto_te…”
Słowo „בחקתי” („BeChukotai”) czyli „w_Ustawach_Moich”
występujące w tytule czytania Tory na ten tydzień i Szabat
jest częścią warunku, od którego zależą obietnice opisane dalej:
żeby Bóg udzielał zapisanych tu błogosławieństw i darów,
trzeba postępować według Ustaw i przestrzegać Przykazań.
W 5. części komentarza „Odpowiedzialność za Przeznaczenie„
do wcześniejszej parszy „Toldot” („Potomkowie”) z Księgi Bereszit
zostało już pokazane, że tak samo wcześniej Icchak (Izaak) usłyszał,
że źródłem błogosławieństwa jest posłuszeństwo Prawom
(co jest zapisane w Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 26,5);
zatem i przed i po zawarciu Przymierza na Górze Synaj
warunki relacji z Bogiem są zawsze dokładnie takie same,
a spisanie i kodyfikacja Prawa tego wcale nie zmieniła,
lecz przypomniała i właściwie uporządkowała jak jest
od samego początku i do samego końca tego świata.
W ten sam sposób każde inne zawarcie Przymierza z Bogiem
zawsze doprowadza ludzi kolejny raz do tego samego celu
przywracając to, w czym wcześniej ludzie odstąpili i zbłądzili,
a nie zmieniając słuszne i doskonałe ustanowienia Boga.
Tytułowe „Chukot” tłumaczone tu jako „Ustawy”
to według tradycji judaizmu kategoria Praw Boga,
która obejmuje Reguły „przekraczające pojmowanie”,
np. obrzezanie ciała, cicit (frędzle), oddania (ofiary),
których może nie dać się wcale praktycznie wyjaśnić,
które nie muszą mieć żadnego użytecznego sensu
(ale mają duchowy swój sens według zamysłu Stwórcy
i mogą mieć znaczenie, którego [jeszcze] nie pojmujemy),
a na pewną są po prostu świadectwem wierności Bogu,
uwierzenia i uznania racji i zwierzchności Stwórcy,
który właśnie tak zechciał, postanowił i wymaga,
więc my jako słudzy czynimy jak nas pouczono
nie stawiając temu warunków ani sprzeciwu.
Jeśli więc ktoś dzieli Boże Prawo na jakieś części
i chce być wierny np. tylko etycznym, a rytualnym nie,
to nie spełnia warunków Odnowienia Przymierza,
więc nie ma wcale udziału w obietnicach Boga;
ale ściąga na siebie przekleństwo za przeciwny wybór,
co także jest treścią tej umowy z Bogiem
(Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 26,14-15).
2. Zapowiedziane Odnowienie Przymierza
i_umocnię to Przymierze_Moje (z)_wami
i_jedli_(będziecie) stare zapasy i_stare z_powodu nowego wyrzucicie.
I_umieszczę Przybytek_Mój pośród_was
i_nie obrzydzi_(sobie) dusza_Ma wami.
I_przechadzał_(się_będę) pośród_was
i_będę wam za_Boga i_wy będziecie dla_Mnie za_lud.
Ja_(jestem) יהוה Bóg_wasz, który wyprowadziłem was z_Ziemi Micraim
z_bycia ich niewolnikami i_złamałem jarzma nad_wami
i_chodzić_(dałem) wam wyprostowanymi,”
Zawarta w tym czytaniu obietnica towarzysząca wierności Bogu,
uzależniona od posłuszeństwa Jego Przykazaniom i Pouczeniom mówi
o „umocnieniu„, „utwierdzeniu„, „odnowieniu” lub „ponownym zawarciu” Przymierza;
jak słowo „הקימתי” oddają różne przekłady tego fragmentu Pisma Świętego,
z których pierwsze dwa sensy są właściwe bezwarunkowo i zawsze,
niezależnie czy Lud Boga odstąpi od wierności i do niej powróci,
czy też wytrwa i będzie wzrastał w posłuszeństwie i uświęceniu,
zaś dalsze dwa zakładają odstępstwo, nawrócenie i poprawę,
po których ma nastąpić to lepsze Przymierze Boga z ludźmi,
oparte na doświadczeniu oraz świadomym i dobrowolnym wyborze,
że chce się spełniać warunki Boga i otrzymywać błogosławieństwa…
Idea Odnowienia Przymierza Boga z ludźmi
nie jest nowym pomysłem Mesjasza ani apostołów,
nie pojawia się dopiero listach ani „chrześcijaństwie”;
nie wprowadzają jej także późniejsi prorocy Tanakhu,
którzy poprzedzali pierwsze przyjście Jeszui (Jezusa);
ale została ona od początku wyrażona już w Torze
i wszystkie dalsze nawiązania do tego fragmentu
poprzez cytowanie zawartych w nim obietnic
przypominają to ustanowienie Boga…
3. Odnowienie – Inne Zapowiedzi i Świadectwa w Biblii
Choć najbardziej znane fragmenty Biblii, które o tym mówią,
to niewątpliwie Hbr 8,8-12; 10,15-17 cytujące z Jr 31,31-40;
a także wybrany do tej parszy fragment 2Kor 6,14-18;
które najbardziej ogólnie i symbolicznie to wyrażają
przedstawiając duchowy sens wymagający interpretacji;
to istnieje też w Piśmie Świętym wiele innych nawiązań,
które wyjaśniają to konkretniej i w praktyczny sposób:
I_zgromadzę was z tych_ludów i_zbiorę was z tych_ziem,
gdzie rozproszeni_zostaliście w_nich
i_dam dla_was te ziemie Iszraela i_wejdą tam
i_usuną te wszystkie ohydy_[bożków]_jej
i_te wszystkie obrzydliwości_jej z_niej
I_dam im serce jedno i_ducha odnowionego dam we_wnętrze_ich
i_usunę serce kamienne z_ciała_ich i_dam im serce mięsiste
aby w_Ustawach_Moich postępowali i_tych Wyroków_Moich strzegli i_spełniali je
i_byli dla_Mnie za_lud i_Ja będę dla_nich za_Boga,
a_[jeśli]_według serca ohyd_ich i_obrzydliwości_ich serc_ich [będą_dalej]
[to]_postępując drogą_ich na_głowy_ich złożę_[to],
wyrocznia Władcy_mojego, יהוה [Boga].”
Obietnica przypomniana przez proroka Jechezkela (Ezechiela)
wymaga najpierw usunięcia obrzydliwości bałwochwalstwa,
a także wiernego postępowania według ustanowień Boga,
dzięki czemu ma trwać relacja z Iszraelem jako Boga i Jego Ludu.
Podobne słowa zawierają też fragmenty Ez 36,22-38; 37,21-28;
Jr 7,23; 11,1-7; 30,18-25/31,1; 32,37-41; 33,17-26; Za 8,7-8; 13,6-9.
W objawieniach tych jest mowa o posłuszeństwie Prawom,
Świątyni Boga, kapłaństwie Lewitów i panowaniu Mesjasza;
więc wszystkie te elementy muszą być połączone razem
gdy zapowiedziane odnowienie Przymierza ma się spełnić.
Zostało to już oczywiście potwierdzone śmiercią Mesjasza,
który jest oddaniem (ofiarą) obrzędu sprzymierzania;
ale podobnie jak przy zawarciu Przymierza na Synaju,
które odbyło się na początku wędrówki przez pustynię,
a wiele jego treści zaczęto praktykować i spełniło się
dopiero po wejściu Narodu Iszraela do Ziemi Obiecanej;
tak i my obecnie jesteśmy w trakcie takiej wędrówki
i ze świadomością tego, że Przymierze jest odnowione
idziemy ku rzeczywistości, w której nastąpi jego spełnienie
i nie będziemy się już musieli więcej wzajemnie pouczać,
ale wszyscy będziemy doskonale znać Boga i spełniać Torę,
wszyscy prawdziwie będziemy żywymi kamieniami Świątyni Ojca,
z których żaden się więcej nie zanieczyści i nie będzie odwalony,
ale nasza jedność ze Stwórcą będzie pełna i trwała (J 17,11.21-23).
4. Kary za Nieposłuszeństwo
4a. Plagi dla Odstępców – Treść Przymierza
i_jeśli Ustawami_Moimi wzgardzicie i_jeśli te Wyroki_Moje obrzydzą_(sobie) dusze_wasze
aby_nie wykonywać tych wszystkich Przykazań_Moich dla_złamania Przymierza_Mego,
także Ja uczynię to wam i_ześlę na_was kłopoty:
to zniszczenie, i_tę gorączkę niszczącą oczy i_rujnującą duszę_(zdrowie).
I_zasiejecie na_próżno ziarno_wasze i_zjedzą_je wrogowie_wasi
i_zwrócę oblicze_Me przeciwko_wam i_pobici_(będziecie) przed_obliczami wrogów_waszych
i_rządzili_(będą) wami nienawidzący_was i_uciekać_(będziecie) i_bez ścigającego was.
A_jeśli aż_do tego nie posłuchacie Mnie,
to_nadal_będzie dla_karania was siedem_(razy) za grzechy_wasze
i_rozbiję tę dumę siły_waszej i_sprawię,
(że)_to niebo_wasze (będzie)_jak_żelazo
i_ta ziemia_wasza (będzie)_jak_brąz
i_zakończenie na_próżno wysiłku_waszego
i_nie da ziemia_wasza tego_plonu_swego
i_drzewo tej_Ziemi nie da owoców_swoich.”
Częścią treści Przymierza z Bogiem są także narastające kary
za odstępstwo, z którego mimo tego nie następuje poprawa,
za grzechy, które trwają pomimo surowych napomnień.
Istnienie tych warunków świadczy i dowodzi,
że złe zachowanie ludzi nie zrywa Przymierza
ani nie unieważnia obietnic, które Bóg dał;
ale powoduje, że spełnia się inna część umowy,
której celem jest oczyszczenie i naprawa ludzi,
doprowadzenie do tego, żeby znów czynić dobro;
ale też usuwanie tych, którzy zatwardziale wybierają zło
z pozostawieniem resztki wiernych z pośród wybranych,
wobec których Bóg dopełni złożonych przysiąg,
co jest w Jego mocy i o co On sam się stara….
4b. Napomnienie Powodujące Odnowienie
i_też to Przymierze_Moje Icchaka
i_też to Przymierze_Moje Abrahama wspomnę
i_tę_ziemię wspomnę.
A_ta_ziemia opuszczona_(będzie) przez_nich
i_spłacać_(będzie) te szabaty_swoje w_spustoszeniu przez_nich
i_oni odpłacą te winy_swoje ponieważ i_dlatego_(że)
w_Prawa_Moje wzgardzili i_te Ustawy_Moje obrzydziły dusze_ich;
ale_także ponad to w_pobycie_ich w_ziemi wrogów_ich
nie wzgardzę_nimi i_nie obrzydzę_ich_(Sobie)
aby_całkiem_im zerwać Przymierze_Moje (z)_nimi,
bo Ja_(jestem) יהוה, Bóg_wasz.
I_wspomnę dla_nich Przymierze przodków_ich,
których wyprowadziłem ich z_Ziemi Micraim na_oczach tych_narodów
aby_być dla_nich za_Boga, Ja_(jestem) יהוה [Bóg].”
Po wszystkich karach i plagach za odstępstwa
wypowiedź Boga kończy się zapewnieniem o tym;
że nie doprowadzi to do zupełnego wygubienia Jego Ludu,
że Bóg nie odrzuci i nie zniszczy wszystkich z nich,
ale doprowadzi część do powrotu do błogosławieństwa
ze względu na Przymierza zawarte wcześniej z ich przodkami:
z Abrahamem, Icchakiem, Jakubem i wyprowadzonymi z Micraim,
co pewnie dowodzi, że to musi być powrót Iszraela do wierności,
bo tylko oni pochodzą od tych wszystkich osób z biblijnej historii;
zaś ludzie z innych narodów mogą się tylko do nich przyłączyć
i pod żadnym pozorem nie mogą nawet pomyśleć o tym,
żeby choćby próbować zająć ich miejsce zamiast nich,
bo byłoby to sprzeczne z postanowieniem i objawieniem Boga.
Potwierdza to także cały rozdział Rz 11, a szczególnie Rz 11,28-29:
inne narody nie mają Przymierzy takich wybranych praojców.
5. Śluby Dla Boga
5a. Dobrowolne Zobowiązania do Darów
Przemów do potomków Iszraela i_powiedz do_nich:
Mąż jeśli złoży ślubowanie, [to]_w_ocenie_twojej dusz dla_יהוה
i_będzie wycena_twoja_[taka]:
mężczyzna z_syna dwudziestu lat i_do syna sześćdziesięciu lat
I_będzie wycena_twoja pięćdziesiąt szekli srebra w_szeklu tej_Świątyni.”
Po warunkach i konsekwencjach Przymierza
drugim obszernym tematem tego czytania
są dobrowolne śluby na rzecz Świątyni Boga:
możliwość poświęcenia siebie lub kogoś z rodziny,
możliwość poświęcenia domu, części pola lub zwierząt;
a także wycenę tych darów – wartość służby do wykonania
lub cenę, za którą można się z tego wykupić (lub nie można).
Ślubowany dar nie musi być oddaniem (ofiarą) na ołtarz
ani czymś, co przekazywałoby się dla Świątyni na zawsze;
jest to zwykle raczej mające spełnienie zobowiązanie do tego,
żeby przekazać dar lub wykonać pracę o takiej wartości,
czego przedmiot ślubowania jest gwarancją.
5b. Wykup Poświeconego Dobra
to_doda (jedną)_piątą_(część) pieniędzy wyceny_twej za_nie
i_stanie_(się) jego.”
(jedną)_piątą_(część) (wartości)_doda do_niej.”
Aby [wcześniej] wykupić dar poświęcony dla Świątyni Boga
należy zapłacić jego wycenioną wartość powiększoną o 1/5.
Dlaczego jednak ktoś miałby chcieć uczynić coś takiego?
Wycena darów dokonywana była według przeciętnych wartości
np. plonów jakie można było uzyskać z pola – jak przy sprzedaży;
a jeśli zapowiadał się bardzo obfity rok, to były one większe.
Wykupujący musiał zapłacić z góry więcej niż za cały okres ślubu,
licząc przy tym na korzyść większych zbiorów z aktualnego roku,
które po wykupie będzie mógł zebrać dla siebie, a nie dla Świątyni;
ale nie wiedząc czy kolejne lata będą podobne czy będą inne…
Wycofanie się ze ślubu mogło być korzystne dla obu stron,
Świątynia otrzymałaby więcej niż zostało ślubowane,
a właściciel mimo udzielenia większej darowizny
mógł odnieść korzyści ze zbiorów ze swego pola
poświęconego w gorszym czasie i odzyskanego.
Powody wykupu mogą być też oczywiście całkiem inne,
niemotywowane doczesnymi kalkulacjami zysków i strat;
istotne jest po prostu to, że w świetle Tory można tak czynić,
można coś dobrowolne poświęcić z wdzięczności lub szczodrości
i w razie potrzeby lub chęci wykupić to za wartość większą o 1/5,
wycofać się, ale dopełnić podjętego zobowiązania w inny sposób.
5c. Zakaz Wykupu „Obłożonego Klątwą”
ze_wszystkiego, które jego: z_ludzi, i_z_bydła i_z_pola dziedzicznego_jego
nie (będzie)_sprzedawane i_nie (będzie)_wykupowane,
wszystko obłożone_klątwą świętym świętych to dla_יהוה.
Każdy przeklęty, który oddzielony z tych_ludzi
nie (będzie)_wykupiony, [ale]_śmiercią umrze.”
Z możliwości wykupu jest jednak wyłączone to,
co jest „obłożone klątwą” – oddzielone innymi Prawami,
czyli „odcięte”, „zakazane”, „przeznaczone_do_zniszczenia”.
Nie chodzi tutaj o dobrowolne dary jak omówione wcześniej,
bo Bóg nie ustanowił, nie oczekuje i nie przyjmuje ofiar z ludzi,
więc wcale nie można takich Bogu intencjonalnie ślubować,
bo nie tylko nie znajdzie to upodobania, ale jest grzechem.
Oryginał nie oznacza „poświęcenia przez obłożenie klątwą”,
czy „poświęcenia jako cherem” (czyli „na przekleństwo”),
bo byłaby to absurdalna wewnętrzna sprzeczność, oksymoron;
a takie frazy w polskich tekstach to po prostu błędy przekładów.
Jr 7,31 i Jr 19,5 mówią, że Bóg nawet nie pomyślał o oddaniach z ludzi,
więc Tora(h) nie może zawierać Przykazania, które by ich wymagało,
ale właściwy sens Prawa jest inny i zawsze coś takiego powstrzymuje.
Chodzi tutaj raczej o coś wymaganego i koniecznego
na mocy innych Przykazań, z zupełnie innych powodów, np.:
– pierworodne zwierząt czystych, pierwociny zbóż i owoców,
które należy przynieść jako dar bez zamieniania na inne
(Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 26,1-3 – pierwociny)
pod groźbą utraty obu gdyby próbowano takiej zamiany
(Wajika/3Moj/Leutikon/Kpł 27,33 – dziesięcina z bydła);
– zwierzęta winne zabójstwa, krewnych skazanych na śmierć
(Szemot/2Moj/Exodos/Wj 21,28-32; 21,14 – nakaz zabicia;
Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 35,31 – zakaz wykupu).
Osoba, na której ciąży wyrok śmierci wydany przez sąd
nie może schronić się u rodziny i być wykupiona od kary,
ale bezwzględnie musi się stać to, co nakazuje Prawo.
Sprawa ta jest opisana razem ze ślubami dla kontrastu,
żeby nikt nie pomylił ani nie utożsamił jednego z drugim;
ale wiedział, że w takich przypadkach nie ma wykupu.
5d. Przysięga Jiftacha (Jeftego)
Choć może wydawać się, że związana jest z tym
historia sędziego Jiftacha (Jeftego) i jego córki (Sdz 11,30-40),
to jednak nie jest to wcale wykonanie właśnie tego, o co tutaj chodzi.
Gdyby córka Jiftacha była tylko zwyczajnie ślubowana dla Świątyni,
to należałoby ją po prostu wykupić za określoną w Torze kwotę
(według ustanowienia w Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 27,4-5.8.13),
lub wykonać dla Świątyni prace o takiej wartości, np. tkanie zasłon, naprawy;
więc nie musiałaby np. opłakiwać swego dziewictwa ani bezpotomnej śmierci;
a nawet gdyby przeznaczono ją do dożywotniej służby dla Świątyni (1Sm 1,11),
to wciąż jak Szmuel (Samuel) mogłaby założyć rodzinę i mieć dzieci (1Sm 8,1-2),
jego potomkowie byli śpiewakami w Świątyni (1Krn 6,16-23) i autorami Psalmów;
bo Tora(h) nie tylko nie wymaga celibatu, ale kapłaństwo to dziedziczna funkcja,
którą albo jako obowiązek ma się z urodzenia i nie można z niej zrezygnować,
albo się jej nie odziedziczyło i wtedy w żaden sposób nie można jej nabyć.
Nawet pomijając to, że tylko potomkowie Lewiego mogą służyć w Świątyni,
zatem nie można do tego powołać ani przymusić żadnej osoby bez pochodzenia;
ich służba jest podzielona na zmiany, które nie przeszkadzają w założeniu rodziny,
ale łącznie najwyżej na kilka tygodni w roku oddzielają od troski o żony i dzieci.
Celibat jest sprzeczny z błogosławieństwem i nakazem płodności i rozmnażania,
więc złożenie takiego ślubu też jest zakazane czy to za siebie czy za kogoś innego
przynajmniej do czasu gdy ta osoba ma już dzieci (a potem może nie mieć więcej).
Gdyby Jiftach rozróżniał między darem na spalenie lub na inny rodzaj poświęcenia,
np. między zwierzęciem a człowiekiem, którego zabić na oddanie nie można;
to nie byłby tak rozgoryczony, że powitała go córka, którą brałby pod uwagę;
zatem kontekst sytuacji dowodzi, że po prostu nie pomyślał o takiej możliwości.
Jiftach nie mógł mieć intencji ślubowania swojej córki na oddanie spaleniem
więc on na pewno nie myślał o uczynieniu czegoś tak obrzydliwego;
on postąpił pochopnie i bezmyślnie ślubując przypadkowy dar
zamiast od początku wskazać konkretnie najlepsze co ma, np.
najdorodniejsze i najwspanialsze ze wszystkich swoich zwierząt
lub inny dar, który wydawał mu się odpowiedni i godny sprawy
albo zapytać Boga czego oczekuje w zamian za danie zwycięstwa;
i ponieważ on spodziewał się zwierzęcia, a zaskoczyła go córka,
jego intencja nie pasowała do daru, jakiego niestety musiała dotyczyć,
a córka została zabita nie dlatego, że została ślubowana (Sdz 11,31.39):
– „והעליתהו עולה” – „i_[oddam]_wstępująco [oddanie]_wstępujące„
lub ewentualnie jako „i_wzniosę/rozpalę [oddanie]_wstępujące„
(jak jest w tytule 3. parszy „BeHaAloteKha” z Księgi BeMidbar),
gdzie oba użyte słowa wyrażają i potwierdzają ten sam sens;
– „ויעש לה את נדרו” – „i_spełnił na_niej tę przysięgę_swą„,
co nie pozwala mieć wątpliwości, że stało się to, co było powiedziane;
bo ślubując miał na myśli zupełnie coś innego, co jednak źle nazwał;
ale raczej dlatego, że nie można się wycofać z Przysięgi dla Boga
(Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 23,22-23; Mt 5,33-34),
co jest innym bardzo ważnym Przykazaniem Boga,
od którego nie można czynić wyjątków na głupie słowa
(ślubujący nie może sam unieważnić, ale mógłby go zwolnić kohen;
a ponieważ tego nie uczynił – sam nie wiedział ani nie zapytał Boga,
zatem nie spełnił swojej funkcji strażnika wierności spełniania Tory,
potomkowie Pinchasa stracili swój urząd aż do czasów Szlomo(ha),
o czym świadczy 1Krn 24,3-6; 2Sm 15,24; 1Krl 2,27; 1Sm 2,27-36,
a także Bereszit Raba(h) 60:3 – rabiniczny komentarz z IV-V wieku n.e.:
od Heliego do Abiatara potomkowie Eitamara przewodzili kohenom,
choć powinni to dziedziczyć ciągle potomkowie Eleazara i Pinchasa;
zatem Bóg ukarał dopuszczenie do obrzdliwości i wielkiego zła),
żeby instytucja przysięgi była wiarygodna i użyteczna.
Tradycja judaizmu w Talmudzie Babli w traktacie Taanit 4a:4-10 (8) podaje,
że Jr 8,22 oprócz ogólnego skarcenia narodu jest aluzją właśnie do tej historii
i słowami o braku lekarza w Gileadzie świadczy, że córki Jiftacha nie uratowano;
co nie oznacza, że tak było właściwie, ale wypomina ten wielki błąd…
Przekłady Sdz 11,39z-40 mówią o „opłakiwaniu” lub „rozmawianiu” z córką Jiftacha,
ale oryginalne słowo „לתנות” („letanot”) oznacza „powtarzanie”, „przypominanie„,
więc oba popularne tłumaczenia są dość daleko idącą nadinterpretacją oryginału.
Księga Sędziów opisuje wybrane wydarzenia z około 300 lat historii Iszraela
(480 lat z 1Krl 6,1 bez czasów Moszego, Jahuszui, Szmuela, Szaula i Dawida),
dlatego mimo możliwego korzystania i kompilacji z wcześniejszych źródeł
tekst powstał i stał się kanoniczny dziesiątki lub setki lat po tym wydarzeniu,
więc z pewnością długo po śmierci córki Jiftacha (jakkolwiek ona nastąpiła)
oraz był i jest czytany i spełniany w miejscach bardzo dalekich od jej grobu,
dlatego zwyczajem nie mogło być np. odwiedzanie jej ani rozmawianie z nią,
ale wspominanie i opłakiwanie, co wyjaśnia ten sposób przekładu.
Znany jest też zwyczaj „tekufa(h)” – nie picie wody ze studni i rzek
w 4 dni w roku (po 1 co kwartał), co w XII wieku n.e. Jahuda(h) HaChasid
uzasadnił wspomnieniem córki Jiftacha wiele setek lat po jej śmierci,
co w praktyce też wyklucza możliwość odwiedzenia i rozmowy z nią
i pewnie potwierdza, że chodzi o jej wspominanie.
Historia Jiftacha i jego córki wydarzyła się i została opisana,
żeby była przestrogą przed głupimi przysięgami,
żeby nikt więcej nie brał na siebie zobowiązań,
które jako przypadkowe są zupełnie nieokreślone,
więc mogą zaskoczyć i przerosnąć człowieka,
a nawet okazać się czymś szkodliwym i złym;
w tym otworzyć złym duchom drogę do kuszenia i ataków
jak np. pobudzenie córki Jiftacha do tęsknoty i wyjścia ku ojcu,
które okazało się śmiertelne, choć oni tego wcale nie chcieli…
Oceny czynu nie należy jednak uogólniać i mylić z oceną człowieka,
bo pochopna decyzja i błędne postępowanie to nie bycie głupcem,
ale błędy zdarzają się wszystkim ludziom, szczególnie niedoświadczonym,
a trudno mieć doświadczenie w ślubowaniu daru za ocalenie narodu,
co zdarza się tylko niektórym i zwykle najwyżej raz w życiu,
zaś przed tym wydarzeniem trudno było uczyć się tego z historii,
bo nie było wcześniej też wzoru, który by przed tym przestrzegał.
Historia Jiftacha daje ostrzeżenie, które chroni innych od błędu.
Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się to kontrowersyjne,
to życie córki Jiftacha było w tej historii o wiele mniej ważne
niż leżąca na drugiej szali WIECZNA WIARYGODNOŚĆ INSTYTUCJI PRZYSIĘGI,
a zatem sensowność i możliwość praktycznego działania Prawa Boga…
Gdyby Bóg wtedy pozwolił Jiftachowi anulować lub zmienić jego ślub
z powodu tego, że nie pomyślał, więc zobowiązał się pochopnie i głupio;
to potem każdy powołując się na to mógłby twierdzić tak o wszystkim,
bo skoro raz komuś tak można było, to sprawiedliwie dla innych też;
zatem każde zobowiązanie byłoby pochopne, głupie i do zmniejszenia,
więc przysięgi by już nic nie uwiarygadniały ani nie rozstrzygały…
Żadna umowa nie miałaby gwarancji spełnienia warunków
i nikt nie dostałby pełnej uzgodnionej zapłaty za swą pracę.
Twierdzenie, że Biblia mówi o tym, że sługa Boga złożył oddanie z człowieka
nie oznacza jednak, że coś takiego miałoby być właściwym ani dobrym czynem;
bo zupełnie przeciwnie – jest to wyjaśniane i rozumiane jako bardzo wielkie zło,
za które osoby odpowiedzialne (w tym kohen hagadol) zostały surowo ukarane;
co jest czytane i rozważane jako przestroga, żeby nigdy więcej nie czynić podobnie,
żeby po tym jednym przypadku to się więcej nie zdarzało…
6. Przykazania z Góry Synaj
które dał יהוה między_Sobą i_między potomkami Iszraela
na_Górze Synaj w_rękę Moszego.”
dla potomków Iszraela na_Górze Synaj.”
Choć na początku Księga Wajikra mówi,
że Bóg przemówił do Moszego (Mojżesza) z Namiotu,
to jej ostatnie słowa mówią, że są to Słowa Boga z Góry Synaj,
co dowodzi, że te dalsze wyjaśnienia Prawa Boga
nie są czymś odrębnym, nowym ani innym,
ale przypomnieniem i potwierdzeniem tego,
co Mosze(h) usłyszał podczas pobytów na górze
i wszystko to stanowi jedną niepodzielną całość,
którą należy w pełni poznać, uznać i spełniać,
żeby doświadczać płynących z tego błogosławieństw.
Chwała Bogu!
Ostatnia modyfikacja: 2021-06-29.