Słowa Zwierzchności ku Sprawiedliwości

Czas czytania: 9 minut

Komentarz do parszy „Debarim” (części „Słowa”):
Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 1,1-3,22;
Iz 1,1-2,7; 1Tm 3,1-7.
Słowa zwierzchności ku sprawiedliwości.

Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.

1. Słowa

„Oto te_słowa, które wypowiedział Mosze(h) do całego Iszraela
za tym_Jardenem, na_pustyni, w_Araba(h), naprzeciw Suf,
między Peran i_między Topel i_Laban i_Chacerot i_Di Zahab.
Jeden i_dziesięć dni z_Chorebu drogi gór Sair do Kadesz Barnea.
I_było w czterdziestym roku w_jeden [i]_dziesiątym miesiącu,
w_pierwszym_[dniu} od_nowiu powiedział Mosze(h)
do potomków Iszraela to_wszystko, co nakazał יהוה mu dla_nich
.
Po tym_pokonaniu tego_Sichona, króla tych_Emorytów, który mieszkał w_Cheszbon
i_tego Auga, króla tego_Baszanu, który mieszkał w_Asztarot w_Edrai,
Za tym_Jardenem w_Ziemi Moab
zaczął Mosze(h) wyjaśniać oto tę_Torę, tę_oto mówiąc:

(Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 1,1-5)

Tytuł tego czytania z Tory i co za tym idzie całej 5. Księgi Moszego
to „Słowa” – pierwsze znaczące słowo w hebrajskiej wersji tekstu,
a „Drugie Prawo” – wyjaśnienie tytułu w greckiej Septuagincie
lub „Powtórzone Prawo” w jego przekładach na polski,
co właściwie określa i streszcza większość treści tej księgi,
a także odpowiada zapisanym słowom ze wstępu,
że Mosze(h) (Mojżesz) zaczął wyjaśniać Torę,
czyli ponownie ogłaszać i uzupełniać jej treść…

2. Wyznaczanie Starszych

„I_rzekłem do_was w_czasie tym_oto mówiąc:
’Nie mogę sam nosić was, יהוה Bóg_wasz rozmnożył was
i_oto_wy tego_dnia jak_gwiazdy tych_niebios liczni.
יהוה, Bóg ojców_waszych doda do_was jak_was tysiąc razy
i_pobłogosławi was jak mówił do_was.
Jak poniosę sam ciężar_wasz i_brzemię_wasze i_spory_wasze?
Weźcie dla_was mężów mądrych i_rozumnych i_doświadczonych
z_plemion_waszych i_postawię_ich jako_głowy_wasze.’
I_odpowiedzieliście mi i_powiedzieliście:
’Dobre to_słowo, które powiedziałeś do_uczynienia.’
I_wziąłem tych naczelników plemion,
mężów mądrych i_doświadczonych
i_ustanowiłem ich naczelnikami nad_wami,
dowódcami tysięcy i_dowódcami setek
i_dowódcami pięćdziesiątek i_dowódcami dziesiątek
i_nadzorcami dla_plemion_waszych
i_nakazałem tym_sędziom_waszym w_czasie tym_oto mówiąc:
’Wysłuchujcie między braćmi_waszymi i_sądźcie sprawiedliwie
między mężem i_między bratem_jego i_między przybyszem_jego,
nie_[bądźcie] stronniczy obliczami w_wyrokach,
tak_małego jak_wielkiego wysłuchujcie…’

(Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 1,9-17a)

Oprócz nakazu wymarszu i przypominania historii wędrówki
pierwszym z tematów pouczeń jest ustanowienie starszych,
które jest powtórzeniem i uzupełnieniem dla parszy Jitro,
a także wstępem dla późniejszej parszy Szofetim;
która jednak skupia się na innych szczegółach sprawy,
bo tam będzie mowa o właściwym sposobie sądzenia,
tu zaś jest to, czego na pewno potrzeba wcześniej:
właściwy wybór i ustanowienie sędziów.

Choć prorok Mosze(h) (Mojżesz) miał sędziów ustanowić,
to jednak nie zrobił on tego zupełnie sam i nie narzucił ludowi,
ale najpierw poprosił o wskazanie osób godnych zaufania,
którzy są znani w społeczności jako mądrzy i doświadczeni,
a także spełniają inne warunki, o których dalej mówi Tora(h)
i dopiero ich pouczył i przysposobił do spełniania urzędu…

Boży porządek nie jest tyranią z hierarchią ustanowioną z góry
ani nie jest demokracją z wyborem w pełni zależnym od społeczności,
ale właściwym połączeniem dobrych cech obu tych rozwiązań,
w którym kandydatów na urzędy wskazuje społeczność,
dzięki czemu muszą to być mężczyźni aktywni i usługujący,
znani z tego, że są uczynni i pomocni dla braci i sióstr,
że nie oszukują ani nie szkodzą, nie krzywdzą innych,
nie ma wobec nich żadnych uzasadnionych zarzutów,
które podważałyby ich sprawiedliwość i kompetencje…

W ten sposób można dobrze skorzystać z tego,
że społeczność jako całość zna swoich członków,
ktoś zna i zwróci uwagę na dobre cechy, które ktoś pokazuje,
ktoś zna i zwróci uwagę na złe cechy, które jego dotknęły
będąc skrywanymi i nieznanymi dla większości osób;
a w ten sposób przed wyborem uwzględni się wszystko
najpierw wskazując dobrych kandydatów, których ktoś chce,
potem usuwając z ich grona niewłaściwych, których nie chcą
i ostatecznie sprawdzając i przygotowując do urzędu
tych, których oceni namaszczony przedstawiciel Boga,
który nie kieruje się upodobaniami, ale faktycznymi potrzebami
i wyznaczy odpowiedzialnego, zdolnego do trudnych decyzji,
a nie tylko próbującego się przypodobać ludziom…

Choć może nie jest to napisane wprost,
to te same wymagania stawia 1. List do Tymoteusza,
gdzie apostoł Szaul (Paweł) stawia wymogi co do nadzorców,
których spełniania na pewno nie może określić sam Tymoteusz
czy według jego wzoru jakikolwiek „wysłannik hierarchów”
w tym np. przybyły po to biskup innego zboru…

„Wierne to słowo: jeśli ktoś nadzorowania pragnie,
dobrego dzieła pożąda, trzeba więc temu nadzorcy:
bez_zarzutu być,
jednej kobiety mężem,
– trzeźwym,
– rozsądnym,
– uporządkowanym,
– gościnnym,
– zdolnym_nauczać,
– nie pijakiem,
– nie awanturnikiem, ale życzliwym,
– unikającym_sporów,
– niechciwym,
ten swój dom dobrze prowadzący,
dzieci mający w posłuszeństwie z całą powagą.
Jeśli zaś ktoś tego swojego domu prowadzić nie umie,
jak (o)_społeczność Boga zatroszczy_(się)?

Nie niedawno_zasadzony aby nie nadętym_będąc
w wyrok wpadłby tego oszczercy.
Potrzeba zaś i świadectwo dobre mieć od tych z_zewnątrz
aby nie w zniewagę wpadłby i pułapkę tego oszczercy.”

(1Tm 3,1-7)

Żeby znać faktyczną postawę człowieka
trzeba najpierw spędzić z nim pewien czas,
albo samemu być z nim w tej samej społeczności
albo zapytać i skorzystać ze świadectw braci i sióstr,
którzy mieli i nadal mają z nim regularną styczność;
bo dopiero na tej podstawie można dokonać oceny
jakie są jego rzeczywiste umiejętności i czyny…

Wymagania wobec starszego pokazują wyraźnie,
że nie może to być osoba mająca tylko teoretyczne przygotowanie,
nie może to być np. jakiś „duchowny po szkole” przysłany z daleka
ani przeniesiony z jakiegoś innego, odległego i nieznanego zboru,
którego doświadczenie nie jest znane zborowi, jakiemu ma przewodzić;
starszych nie mogą ustanawiać same listy przysłane od przywódców
ani nie mogą nimi zostać bracia, którzy tylko właśnie po to przyszli…
Szaul (Paweł), Tymoteusz ani Tytus nie przybyli zostać starszymi;
właściwi nauczyciele z innych zborów lub misjonarze tacy jak oni
przychodzą raczej po to, żeby pomóc wybrać i przygotować
najodpowiedniejszą osobę z lokalnej społeczności,
której autorytet oprze się na zaufaniu członków,
na które ten ktoś sam wśród nich już zapracował
i wszyscy wiedzą, że będą mogli na nim polegać
jeszcze zanim zostanie namaszczony na urząd;
bo jest dla nich wzorem do naśladowania

„Tego powodu pozostawiłem cię na Krecie,
aby to pozostające uporządkowałbyś
i ustanowiłbyś według miasta starszych jak jak ci zarządziłem:
– jeśli ktoś jest bez_zarzutu,
jednej kobiety mąż,
dzieci mający wierzące, nie w oskarżeniu rozwiązłości lub niepodporządkowane,
trzeba bowiem, temu nadzorującemu nieobwinionym być jak Boga zarządca,
nie samowolny, nie gniewliwy, nie pijak, nie awanturnik, nie chciwy_brudnego_zysku,
ale gościnny, kochający_dobro, rozsądny, sprawiedliwy, świętobliwy, opanowany,
trzymający_(się) tego według tej nauki wiernego słowa
aby mocny byłby i zachęcał w tej nauce tej zdrowej
i tych sprzeciwiających_(się) upominał
.”

(Tt 1,5-9)

Choć Tytus otrzymuje w liście nakaz ustanowienia starszych,
to także on nie może tego zrobić zupełnie sam, jak zechce;
ale musi najpierw wypytać społeczność o cechy kandydatów;
którzy muszą wykazać się przekonaniami, zdolnościami i czynami;
np. najpierw właściwie prowadząc tylko swoje własne domy
(zatem np. „celibat” – zakaz małżeństwa, posiadania rodziny i dzieci,
wcale nie zaostrza tego wymogu z tekstu, ale go wypacza i odrzuca
prowadząc do niemożliwości świadczenia doświadczeniem i wzorem);
żeby członkowie wiedzieli, że przyjmują odpowiedzialne prowadzenie,
dzięki któremu wobec nich mogą spełnić się podobne owoce:
że ucząc się z doświadczenia będą umieli utrzymać i prowadzić
małżeństwo z jedną żoną przez całe życie (bez zmian żon),
a także wychowywać potomstwo w pobożności i świętości.

Ważne jest także, że starszy społeczności nie może głosić
co sam zechce ani jak sam zechce, być chwiejny ani zmienny,
ulegać wpływom osób, które chce pozyskać kosztem Nauki;
ale musi trzymać się zdrowego nauczania wiernego prawdzie,
musi zachęcać do dobra oraz skutecznie karcić odstępstwa,
więc choć nie może prowokować zbędnych sporów i kłótni
(co naruszałoby inne wymagania wobec przełożonego),
to nie może też od nich uciekać ani tolerować zgorszenia,
ale musi stawiać odpór złu i zwyciężać je prawdą
dając mocne świadectwo jak powinno być i dlaczego…
Pismo Święte starszych nazywa także pasterzami (Ef 4,11),
z których najważniejszy to Jeszua (Jezus) Mesjasz (1P 5,4; Hbr 13,20);
a ci nie mogą pozostawiać owiec na pastwę wilków (Mt 7,15; Dz 20,29);
lecz muszą prowadzić je bezpiecznymi drogami, z dala od zła,
a w razie potrzeby chronić od zagrożeń i ataków.

3. Przypomnienie Nakazów Tory

„…nie bójcie_(się) z_oblicza męża, bo sąd od_Boga to,
a_tę_sprawę, która (zbyt)_trudna dla_was,
przedkładajcie mnie i_wysłucham_ją
.
I_nakazałem wam w_czasie tym_oto,
te wszystkie te_słowa, co_czynić_macie.”

(Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 1,17z-18)

Sprawujący funkcje starszych, nadzorców i sędziów
muszą pamiętać o tym, że nauczają i spełniają sądy Boga;
zatem ich odpowiedzialnością jest znajomość i wierne wykonanie
tego wszystkiego, co ustanowił, objawił i nakazał Stwórca…

Spraw jawnych nie mamy pozostawiać Bogu do osądzenia, jak ukryte;
ale to na ludziach spoczywa obowiązek wyegzekwowania Prawa,
które po to nam dano (Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 29,28)…

4. Historia Wędrówki i Podbojów

„I_wyruszyliśmy od_Chorebu i_przeszliśmy
oto całą tę_pustynię wielką i_straszną tę_oto, którą widzieliśmy,
drogą gór tych_Emorytów, jak nakazał יהוה, Bóg_nasz nam
I_przybyliśmy do Kadesz Barnea.”
(Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 1,19)

Po nakazach związanych z ustanowieniem sędziów
i przypomnieniu im Prawa, którym mają się kierować;
Mosze(h) opowiada historię wędrówki przez pustynię
i tym samym przypomina pouczenia w niej zawarte,
pouczenia zawarte w różnych wydarzeniach i wzorach,
a nie tylko wyrażone jako zasady, nakazy i zakazy.

Już sam początek tej opowieści wskazuje,
że Naród Iszraela na początku był bliski celu;
ale zwątpił, zagubił się i musiał krążyć po pustyni;
warto więc skorzystać z przestrogi i nie powtórzyć błędu,
ale od początku pewnie i mocno walczyć o prawdę
zdobywając Królestwo Boże, które jest nam dawane.

Chwała Bogu!

Wyraź opinię o artykule:

Click to listen highlighted text!