Czystość Współżycia Małżeńskiego
Komentarz do parszy „Mecora” (części „Trędowaty„):
Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 14,1-15,33; 2Krl 7,3-20; Rz 6,19-23.
Czystość współżycia małżeńskiego wobec jego wymagań i ograniczeń.
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1. Wcześniej Omawiane Zagadnienia
Tematy tych czytań inne niż omówione w tym tekście,
były komentowane w poprzednich cyklach czytania Tory:
– nieczystości naturalne, jako kara i droga do uświęcenia;
– obmywanie rąk powstrzymujące zanieczyszczanie;
– nauczanie Mesjasza i świadectwo czynów jego rodziny;
– postępowanie unikające zanieczyszczenia.
Są one rozważane we wcześniejszych artykułach:
– Do Świętości przez Próbę;
– Perspektywa Wyborów.
2. Czystość Współżycia Małżeńskiego
Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 15,18:
ואשה אשר ישכב איש אתה”
שכבת זרע
„ורחצו במים וטמאו עד הערב
(wylewając)_współżycia nasienie
i_obmyją_(się) w_wodzie i_nieczyści_(będą) aż ten_wieczór.”
W parszy na ten tydzień i kończący go Szabat jest zapisany werset
wedle którego wypłynięcie nasienia podczas współżycia zanieczyszcza;
co wśród wielu czytelników Biblii wzbudza mylne przekonanie
o potrzebie wstrzemięźliwości seksualnej, a nawet zupełnego celibatu,
co stoi w sprzeczności z nauką o małżeństwie, płodności i potomstwie,
które są właściwym zaleceniem i faktycznym wymogiem Słowa Bożego,
sprawą kluczową dla trwania i rozwoju społeczności wiernej Stwórcy,
której fundamentem powinny być rodziny wychowanych w świętości…
W niektórych istniejących wykładniach te słowa o nieczystości
są łączone z pewną wcześniejszą biblijną historią:
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 19,14-16a:
וירד משה מן ההר אל העם”
ויקדש את העם ויכבסו שמלתם
ויאמר אל העם היו נכנים לשלשת ימים
אל תגשו אל אשה
„ויהי ביום השלישי בהית הבקר
i_uświęcił_(się) oto ten_lud i_wyprali szaty_swoje.
I_rzekł do tego_ludu: 'Bądźcie gotowi na_trzy dni,
nie zbliżajcie_(się) do_kobiet.’
I_było w_dniu trzecim w_nastanie tego_ranka…”
I ponieważ Mosze(h) nakazał nie zbliżać się do kobiet przed nadaniem Tory
niektórzy uważają, że od współżycia trzeba powstrzymać się przed nabożeństwem,
czyli np. w noce tygodniowych Szabatów i corocznych biblijnych świąt Boga,
które przypadają bezpośrednio przed dniami zgromadzeń i uroczystości;
co jednak jest poglądem zupełnie przeciwnym do tradycji judaizmu o tym,
wedle której (jeśli małżonkowie są czyści) współżycie to część radości święta,
zatem zaleceniem jest, żeby (o ile można) go w Szabaty nie zaniedbywać
(z tym, że noc poślubna nie może przypadać w Szabat, ale przed nim,
co nie stanowi przeszkody dla kolejnego zbliżenia w nocy Szabatu)…
Jaka zatem jest prawda? Na czym polega nieczystość i co ją powoduje?
Czego należy unikać, a co można i należy właściwie czynić?
Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 15,16-17:
ואיש כי תצא ממנו שכבת זרע”
ורחץ במים את כל בשרו וטמא עד הערב
וכל בגד וכל עור אשר יהיה עליו שכבת זרע
„וכבס במים וטמא עד הערב
i_umyje w_wodzie to całe ciało_swe i_nieczysty_(będzie) aż ten_wieczór.
I_każdą tkaninę i_każdą skórę, (na)_których będzie na_nich współżycia nasienie
i_wypierze w_wodzie i_nieczyste_(będą) aż ten_wieczór.”
Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 15,3-5:
וזאת תהיה טמאתו בזובו”
רר בשרו את זובו
או החתים בשרו מזובו טמאתו הוא
כל המשכב אשר ישכב עליו הזב יטמא
וכל הכלי אשר ישב עליו יטמא
ואיש אשר יגע במשכבו יכבס בגדיו
„ורחץ במים וטמא עד־הערב
(czy)_wydziela ciało_jego ten wyciek_jego
albo zatrzymuje ciało_jego z_wycieku_jego, nieczystością_jego to_(jest),
każde to_łoże (na)_którym leżał_(będzie) na_nim ten_wyciek_mający będzie_nieczyste
i_każdy ten_sprzęt (na)_którym usiądzie na_nim nieczysty_(będzie).
A_mąż_[każdy], który dotknie do_łóżka_jego wypierze szaty_swe
i_umyje_(się) w_wodzie i_nieczysty_(będzie) aż ten_wieczór.”
Sama Tora(h) nieco wcześniej mówi o innym przypadku nieczystości
gdy wylanie nasienia nastąpi samoistnie, np. podczas snu;
co więcej nieczystość obejmuje nie tylko tego, komu się zdarzyła,
ale też przedmioty, na które trafi i osoby, które ich po tym dotkną,
w tym np. osobę która usiądzie, leży lub śpi na tym samym łóżku;
więc niezależnie czy zdarzy się to przy współżyciu czy bez współżycia
oboje małżonkowie sypiający razem będą nieczyści w obu przypadkach…
Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 15,13:
וכי יטהר הזב מזובו”
וספר לו שבעת ימים לטהרתו
„וכבס בגדיו ורחץ בשרו במים חיים וטהר
to_odliczy dla_siebie siedem dni od_oczyszczenia_swego
i_wypierze szaty_swe i_umyje ciało_swe w_wodzie tej_żywej i_czysty_(będzie).”
Co więcej, w następstwie zbyt długiej wstrzemięźliwości
może dość do zepsucia nasienia, które zmieni konsystencję
(z gęstego i lepkiego stanie się rzadkie – jak dzieje się też np. z białkiem jajka),
co oznacza, że obumarły zawarte w nim plemniki i nie można z niego począć
(organizm doprowadza do wylania nasienia we śnie głównie z tego powodu,
żeby pozbyć się zepsutego nasienia i zrobić miejsce na wytwarzane nowe);
w związku z czym związana z tym nieczystość będzie trwała 7 dni
i niezależnie od dnia wystąpienia na pewno obejmie to jakiś Szabat…
Tora(h) zakazuje współżycia w okresach kobiecych krwawień – grzech śmiertelny,
a także przez 7 dni po ich zakończeniu – wtedy nieczystość zaciąga też mężczyzna;
dlatego w każdym miesiącu jest czas wstrzemięźliwości i czas na współżycie,
którego nie należy ograniczać z innych powodów, a przy tym bezowocnie,
bo to nie tylko nie chroni od nieczystości, a może spowodować gorszą…
Po co zatem Tora(h) mówi o nieczystości związanej ze współżyciem
i jakie jest sedno tego ustanowienia? Jakiej sytuacji ono dotyczy?
Nieczystość zaciąga się przy wylaniu nasienia NA ZEWNĄTRZ – jak we śnie,
w następstwie przerwania zbliżenia lub niewłaściwych czynności seksualnych,
co np. Onan czynił celowo, żeby na pewno nie doprowadzić do poczęcia
(o czym jest napisane w Torze w Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 38,7-10),
co było bardzo złym postępowaniem, za które sam Bóg pozbawił go życia
(gdy ciążył na nim obowiązek lewiratu – przedłużenia rodu zmarłego brata),
a to ustanowienie ma zniechęcać i powstrzymać od takich praktyk;
dlatego ustanowienie o tym wcale nie dotyczy właściwego współżycia
i małżonkowie nie są zanieczyszczeni po współżyciu w nocy Szabatu
ani pozbawieni możliwości uczestnictwa w świętowaniu z tego powodu…
Nie każde współżycie płciowe musi też prowadzić do poczęcia potomstwa
(i poza pierwszymi dozwolonymi dniami w każdym miesiącu nie ma na to szans,
bo po pewnym czasie po owulacji płód nie zdoła już zagnieździć się w macicy);
ale nie można podejmować działań, które mają celowo współżycie zepsuć.
A czemu Mosze(h) nakazał, żeby „nie zbliżać się do kobiet” przed nadaniem Tory,
co wyraźnie oznaczało zakaz współżycia w dniach tuż przed tamtym Chag Szabuot,
przed dniem spotkania Narodu Iszraela z Bogiem objawiającym się na Górze Synaj?
Tora(h) zaczyna tę sprawę od nakazu [obmycia się i] wyprania szat,
co może nie wprost wskazywać, że ci ludzie wtedy już byli w stanie nieczystości, np.:
– mężczyźni, którym już zepsuło się lub wylało na zewnątrz nasienie,
– kobiety, które były w trakcie lub krótko po zakończeniu krwawień,
– osoby, które zjadły coś nieczystego, dotykały padliny, zwłok lub grobu,
– niektórzy nieświadomi, że coś takiego się wydarzyło lub że to jest nieczystością,
więc trudno byłoby szybko wszystkim wyjaśnić w jakiej są sytuacji i co mają czynić;
zaś wstrzemięźliwość miała powstrzymać nie jej powstawanie, a rozprzestrzenianie;
zatem jest to zgodne z Prawami Boga opisanymi w tym fragmencie Pisma;
a cały lud tak czy inaczej miał też nie zbliżać się i nie dotykać Góry Synaj,
co też dowodzi, że mimo wszystko jeszcze nie byli całkiem czyści ani święci,
ale wymieszani różni – jedni w gorszej, a inni w lepszej sytuacji…
2. Wstrzemięźliwość i Małżeństwo
1Kor 7,1-11:
„Περὶ δὲ ὧν ἐγράψατε,
καλὸν ἀνθρώπῳ γυναικὸς μὴ ἅπτεσθαι· διὰ δὲ τὰς πορνείας
ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἐχέτω, καὶ ἑκάστη τὸν ἴδιον ἄνδρα ἐχέτω.
τῇ γυναικὶ ὁ ἀνὴρ τὴν ὀφειλὴν ἀποδιδότω, ὁμοίως δὲ καὶ ἡ γυνὴ τῷ ἀνδρί.
ἡ γυνὴ τοῦ ἰδίου σώματος οὐκ ἐξουσιάζει ἀλλὰ ὁ ἀνήρ· ὁμοίως δὲ
καὶ ὁ ἀνὴρ τοῦ ἰδίου σώματος οὐκ ἐξουσιάζει ἀλλὰ ἡ γυνή.
μὴ ἀποστερεῖτε ἀλλήλους, εἰ μήτι ἂν ἐκ συμφώνου
πρὸς καιρὸν ἵνα σχολάσητε τῇ προσευχῇ καὶ πάλιν ἐπὶ τὸ αὐτὸ ἦτε,
ἵνα μὴ πειράζῃ ὑμᾶς ὁ σατανᾶς διὰ τὴν ἀκρασίαν ὑμῶν.
τοῦτο δὲ λέγω κατὰ συγγνώμην, οὐ κατ᾽ ἐπιταγήν.
θέλω δὲ πάντας ἀνθρώπους εἶναι ὡς καὶ ἐμαυτόν·
ἀλλὰ ἕκαστος ἴδιον ἔχει χάρισμα ἐκ θεοῦ, ὁ μὲν οὕτως, ὁ δὲ οὕτως.
Λέγω δὲ τοῖς ἀγάμοις καὶ ταῖς χήραις, καλὸν αὐτοῖς ἐὰν μείνωσιν ὡς κἀγώ·
εἰ δὲ οὐκ ἐγκρατεύονται γαμησάτωσαν·
κρεῖττον γάρ ἐστιν γαμεῖν ἢ πυροῦσθαι.
τοῖς δὲ γεγαμηκόσιν παραγγέλλω, οὐκ ἐγὼ ἀλλὰ ὁ κύριος, γυναῖκα ἀπὸ ἀνδρὸς μὴ χωρισθῆναι,
ἐὰν δὲ καὶ χωρισθῇ, μενέτω ἄγαμος ἢ τῷ ἀνδρὶ καταλλαγήτω,
καὶ ἄνδρα γυναῖκα μὴ ἀφιέναι.”
dobre człowiekowi kobiety nie dotykać, przez zaś te nierządy
każdy tę swoją żonę niech_ma i każda tego swojego męża niech ma,
tej żonie ten mąż tę powinność niech_oddaje podobnie zaś i ta żona temu mężowi.
Ta żona tym własnym ciałem nie włada, ale ten mąż podobnie zaś
i ten mąż tym własnym ciałem nie włada, ale ta żona.
Nie pozbawiajcie_(się) wzajemnie jeśli nie ktokolwiek z uzgodnienia
do pory aby mielibyście_czas tej modlitwy i znów przy tym samym byliście,
aby nie doświadczałby was ten satanas_[przeciwnik] z_powodu tej niepowściągliwości waszej.
To zaś mówię według przyzwolenia, nie według nakazu:
Chcę zaś, wszyscy ludzie (żeby)_byli jak i ja,
ale każdy własny ma charyzmat z Boga, ten prawdziwie tak, ten zaś tak,
mówię zaś tym nieżonatym i tym wdowom – dobre im jeśli pozostaliby jak i_ja,
jeśli zaś nie powściągają_(się), niech_zaślubią_(się),
lepiej bowiem jest zaślubić_(się) niż być_rozżarzonym.
Tym zaś zaślubionym nakazuję nie ja, ale ten Władca: żona od męża nie oddzielana,
jeśli zaś i oddzielona_została, niech_trwa niezamężna lub (z)_tym mężem pojednana_(będzie)
i mąż żony (niech)_nie oddala.”
Apostoł Szaul (Paweł) pisze do Koryntian o pewnych korzyściach ze wstrzemięźliwości,
jak np. więcej szczególnego czasu na modlitwę i lepsze skupienie na duchowych sprawach;
ale zaleca to tylko w sytuacjach, gdy jest to możliwe i nie stanowi przeszkody, na krótki czas,
a ogólnie podtrzymuje nakaz małżeństwa i wywiązywania się z obowiązków męża i żony,
co jest lepsze niż płonięcie pożądliwościami, których inaczej nie można właściwie zaspokoić,
zaś szkodliwym oszukiwaniem samego siebie byłoby udawanie, że ich wcale nie ma…
Choć tekst 1Kor 7,8 sam w sobie tego jednoznacznie ani dokładnie nie określa,
wiele osób zgodnie z kościelną tradycją dopowiada, że apostoł był całkiem bezżenny,
choć zalecenie wstrzemięźliwości jest zapisane dopiero po wskazaniu wdowców,
a to lepiej pasuje do przeszłości Szaula jako perusza (faryzeusza) – Dz 26,5; Flp 3,5;
w której małżeństwo i liczne dzieci są bardzo istotne dla uzyskania autorytetu
i konieczne, żeby zrobić karierę (Dz 22,3-5 – nauka u Gamaliela, listy z Sanhedrynu):
bardzo często rabini zaczynają swe biografie od wymienienia swego potomstwa,
którego brak byłby uważany za zaniedbanie spełnienia Przykazania Płodności,
a bywa nawet, że za znak przekleństwa (choć to nie zawsze jest słuszne,
bo np. wielu bardzo pobożnych ludzi było niepłodnymi przez długie lata);
więc gdy tego brak, cała reszta może być uznawana za nieistotną…
Samotne życie, w którym można się w pełni oddać tylko służbie Bogu
może być dobre dopiero począwszy od pewnego wieku, dla osób starszych,
które najpierw próbowały i najlepiej, żeby spełniły obowiązek bycia mężem i ojcem,
co jest pierwotnym i doskonałym zamysłem Boga co do ludzi (Mt 19,4-6; Mk 10,6-9):
już wychowały swoje dzieci i zapewniły im i sobie utrzymanie na czas tej służby,
która powinna być własnym poświęceniem, a nie obciążeniem dla innych osób;
co jest też wymogiem wobec usługujących, nauczających i nadzorujących zbory
(o czym apostoł Szaul (Paweł) napisał wyraźnie w wersetach 1Tm 3,2.12; Tt 1,5-6),
żeby można było to czynić w oparciu o własne doświadczenie, pokazując praktykę;
a w ten sposób można dochować wierności i dalej pozostać „mężem jednej żony„
także po jej śmierci i z nadzieją dalszego wspólnego życia po zmartwychwstaniu
(tak samo kobiety owdowiałe po śmierci męża z uświęconego związku);
gdy nie będzie się zawierać nowych małżeństw, ale dobro powinno dalej trwać…
Dla wiernych Bogu słusznym może być zrezygnowanie z kolejnego małżeństwa,
nie zaś brak podejmowania prób założenia rodziny od samego początku;
dlatego „wytrzebienie dla Królestwa Niebios” (Mt 19,12) może mieć swój czas
i powinno być odróżniane np. od różnych wad, które nie są uświęcające…
3. Czystość Małżeństwa – Podsumowanie
Jak wiele innych spraw w Biblii także zasady współżycia małżeńskiego dowodzą,
że nie można wyciągać pochopnych wniosków z zapisanych pojedynczych faktów
ani popadać w skrajności w interpretacji i radykalne, przesadne poglądy i postawy;
bo cała prawda zwykle rozsądnie łączy świadectwa i jest ograniczona między nimi
nie zabraniając zbyt mało ani nie pozwalając zbyt dużo, a wszystkiego ile potrzeba,
żeby możliwe było zarówno spełnienie obowiązków i zaspokojenie słusznych potrzeb,
jak i nie danie się ponieść niepohamowanym i źle ukierunkowanym pożądliwościom.
Tora(h) zawiera Prawa, które jednocześnie wymagają i ograniczają współżycie,
Brit Chadasza(h) jednocześnie wymaga małżeństwa i zaleca wstrzemięźliwość,
bo w rzeczywistości różni ludzie mają różne potrzeby i różne problemy,
w związku z czym zdarza im się błądzić w różne skrajne poglądy i postawy,
zaś Stwórca, który sam wie najlepiej jak powinno być dla nas dobrze
z każdej z nich kieruje ku temu, co słuszne – z różnego ku jednemu.
Również w innych sprawach drogi ku Bogu mogą mieć różne początki,
ale rzetelne rozważanie Pisma Świętego i przyjmowanie kolejnych pouczeń
powinno sprawiać, że różnic ubywa, a początkowo odmienne drogi się łączą
i ostatecznie stają jedną wąską ścieżką wprowadzającą na sam szczyt…
Chwała Bogu!