Odpowiedzialność za Wykonanie
Komentarz do parszy „Nasze” (części „Podnieś”):
Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 4,21-7,89; Sdz 13,2-25; Dz 21,17-26.
Odpowiedzialność za spełnienie gdy właściwie się nie da…
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1.Krzywdzenie Ludzi Grzechem Wobec Boga
Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 5,5-8
וידבר יהוה אל משה לאמר”
דבר אל בני ישראל
איש או אשה כי יעשו מכל חטאת האדם
למעל מעל ביהוה
ואשמה הנפש ההוא והתודו את חטאתם אשר עשו
והשיב את אשמו בראשו וחמישתו יסף עליו
ונתן לאשר אשם לו
ואם אין לאיש גאל
להשיב האשם אליו
האשם המושב ליהוה לכהן
מלבד איל הכפרים
„אשר יכפר בו עליו
’Przemów do synów Iszraela:
`Mężczyzna lub kobieta jeśli uczynią jakikolwiek grzech (wobec)_tego_człowieka,
na_popełnienie przestępstwa przeciw_יהוה [Bogu]
i_winna_(będzie) ta_dusza_[osoba] ta_oto i_wyznają ten grzech_ich, który popełnili
i_zwróci to odszodowanie na_głowę_jego i_piątą_[część]_jego dodając ponadto
i_da dla_którego zawinił dla_niego.
A_jeśli_[umarł] [i]_nie_ma dla_męża mającego_udział_[krewnego]
aby_zwrócić to_odszkodowanie dla_niego,
odszkodowania ten_zwrot dla_יהוה [Boga], dla_kohena
z_wyłączeniem barana tego_przebłagania,
którym przebłaga w_nim za_niego.`'”
Choć parsza(h) na ten tydzień i kończący go Szabat dotyczy głównie liczb
podając obowiązki Gerszonitów i Merarytów, wiek służby i oddania książąt,
a także obrzędy związane z podejrzeniem nierządu i ślubem nazireatu;
to w jej treści znajduje się też bardzo ważne praktyczne, etyczne pouczenie
o obowiązku naprawy szkody wobec pokrzywdzonego lub jego następców,
nawet po śmierci wierzyciela, nawet gdy ktoś przypomni sobie starą winę
musi oddać dług potomkom, a w razie braku krewnych kohenom Boga…
Odpowiedzialność pozostaje nawet gdy już nie można naprawić szkody
i powinno się wtedy ją zrekompensować wobec wskazanych innych osób,
trzeba dopełnić swojego obowiązku w jakiś sposób, nawet jeśli nie idealnie…
Prawo to dowodzi jak ważna z perspektywy Boga jest sprawiedliwość,
która musi zostać przywrócona przez osobę odpowiedzialną za sprawę,
a jeśli naprawa nie dokona się wobec ludzi, to wina pozostaje wobec Boga
i odpowie się za nią na Sądzie Ostatecznym, gdy na szali będzie życie wieczne
nie zaś np. tylko jakaś kwota pieniędzy, które należało oddać w tym życiu…
Jest to przestroga dla osób, którym z różnych powodów i na różne sposoby
udaje się unikać odpowiedzialności, nie spłacać długów, nie być ukaranymi;
a żyją korzystając z dóbr zdobywanych cudzym kosztem, ze szkodą dla innych…
Bóg zawsze widzi wszystko i ostatecznie za wszystko każdego sprawiedliwie osądzi
opowiadając się po stronie sprawiedliwych i pokrzywdzonych, nie zaś winnych;
dlatego ludzie prawdziwie wierzący nie mogą unikać swej odpowiedzialności!
Bogu nie podoba się żadna nieuczciwość, wyłudzenia ani wykorzystywanie.
Bóg wymaga dobrego postępowania, w którym udziela błogosławieństwa,
które poprzez nie udzielane jest innym, a za nie dla czyniącego słusznie,
który uwierzył Bogu, że warto zadać sobie trud i spełniać obowiązki,
a nie łatwo doznawać niezasłużonych korzyści z niesprawiedliwości.
2. Błogosławieństwo Kohenów
Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 6,22-27
„וידבר יהוה אל משה לאמר
דבר אל אהרן ואל בניו לאמר
כה תברכו את־בני ישראל אמור להם
יברכך יהוה וישמרך
יאר יהוה פניו אליך ויחנך
ישא יהוה פניו אליך וישם לך שלום
„ושמו את שמי על בני ישראל ואני אברכם
Przemów do Aharona ido synów_jego do_powiedzenia:
’Tak błogosławić_będziecie tych synów Iszraela, powiecie im:
`Niech_błogosławi_cię יהוה [Bóg] i_niech_strzeże_cię,
niech_rozświetli יהוה [Bóg] oblicze_Swe ku_tobie i_niech_obdarzy_łaską_cię,
niech_skieruje יהוה [Bóg] oblicze_swe ku_tobie i_skieruje ku_tobie szalom.`
I_podniesie to Imię_Moje nad synów Iszraela i_Ja pobłogosławię_im.'”
Błogosławieństwo zapisane w parszy ma być wygłaszane przez kohenów,
którym zostało ono nakazane podobnie jak cała służba w Świątyni Boga
i było przez nich spełniane wobec zgromadzonych po złożeniu oddań…
W tradycji judaizmu faktycznie jest ono nadal udzielane przez kohenów,
którzy w przypadku gdy gdzieś ich brakuje, odwiedzają po kilka synagog,
żeby w każdej inni otrzymali je od właściwej, uprawnionej osoby…
Wybranie i prymat kohenów w pewnych sprawach to jest Tora(h),
więc nie może być wątpliwości, że należy starać się o spełnianie tego
i rzeczywiście dołożyć wysiłku by gdy to możliwe, uczynić doskonale;
co jednak w sytuacji, gdy w jakimś mieście społeczność nie ma kohena,
a najbliższy jest zbyt daleko, żeby przyjść błogosławić zgromadzenie,
bo np. nie może w Szabat odbyć podróży poza swoją miejscowość?
Czy ma ono zostać całkiem pozbawione tego błogosławieństwa?
Czy ma wystarczyć ufność, że błogosławi ktoś gdzieś daleko?
Czy wtedy może je w zastępstwie wypowiedzieć ktoś inny?
Część błogosławieństwa kohenów jest treścią Psalmu 67 (w Septuagincie 66),
który nie ma ograniczeń wykonywania – może go czytać lub śpiewać każdy;
a np. król Szlomo(h) (Salomon) też błogosławił lud według świadectwa w 1Krl 8,14;
więc warto zwrócić uwagę, że Tora(h) nakazuje to kohenom, a nie zabrania innym,
czyli w rzeczywistości zaleca i daje im pierwszeństwo w wykonaniu tej czynności
i najlepiej jest, żeby spełniali to właśnie oni, a nie jakieś dowolne inne osoby;
ale gdy kohenów brakuje, to jak Pesach Hezekjahu (Ezechiasza) – 2Krn 30,18-20
wyjątkowo można dołożyć starań, żeby uczynić tak dobrze, jak to jest możliwe,
więc może to wykonać np. przewodniczący zgromadzenia, jakiś inny starszy
lub brat usługujący w zborze – ktoś wtedy uznawany za prowadzącego…
Ważne jest jednak by inny błogosławiący zawsze zdawał sobie sprawę z tego,
że wykonuje to tylko w zastępstwie i ktoś inny może mieć pierwszeństwo
więc nie uczynił sobie z tego „przywileju rabina” i nie upierał przy spełnianiu;
a gdy w zgromadzeniu pojawi się kohen (kapłan) lub inny potomek Lewiego,
(który w kolejności do tego jest pomiędzy kohenami i wszystkimi innymi),
to nawet jeśli będzie to ktoś młody, niewykształcony i niedoświadczony,
nawet jeśli ta osoba będzie wtedy na nabożeństwie tylko raz jako gość,
należy właśnie jemu zaproponować pobłogosławienie zgromadzenia…
Umożliwienie błogosławienia tymi słowami to jednocześnie miłosierdzie
jak i lekcja pokory dla braci, którzy pełnią wyróżnione funkcje w społeczności;
w związku z czym zdarza im się wykonywać służbę o wielkim znaczeniu,
ale trzeba przy tym pamiętać, że nie z własnego ustanowienia ani dla siebie,
lecz z nadania od Boga i według warunków, które określił sam Bóg;
więc trzeba być podporządkowanym i bywa, że ustąpić…
Dobre jest, żeby przed wygłoszeniem tego błogosławieństwa
odczytać też słowa o tym, że mają to czynić potomkowie Aharona,
które przypominają, że usługujący nie ma nad tym swojej władzy…
3. Odpowiedzialność za Wykonanie
W kontekście obu spraw rozważonych już w tym komentarzu:
nieświadome wykonanie zakazanej czynności pozostaje grzechem,
z którego człowiek będzie się musiał oczyścić lub za niego odpowie;
ale jeśli są powody i umie się uzasadnić konieczność wykonania czynu,
to można prosić Boga o uznanie tego i obronić się przed zarzutami…
Nie jest to jednak możliwość dowolnych własnych ustanowień,
ale wymaga znajomości i rozumienia Tory, która wyznacza granice
i może dawać dobre wzory pewnych dopuszczalnych wyjątków,
które mają na celu zachowanie i spełnienie sensu Prawa Bożego
w szczególnych sytuacjach gdy nie jest to możliwe w zwykły sposób,
gdy ważniejsze Przykazanie może wymagać naruszenia mniejszego,
np. ratowanie życia lub zdrowia wykonania jakiejś pracy w Szabat
(co nijak nie usprawiedliwia pracowania bez takiego powodu).
Jeśli nie udało lub nie udaje się spełniać czegoś doskonale,
to należy się w tym poprawiać i czynić to na miarę możliwości
(nie naruszając przy tym istniejących i obowiązujących zakazów),
a przy tym ciągle mieć nadzieję i być gotowym na lepszy sposób;
bo to odpowiedzialne podejście, które umożliwia rozwój prawości…
4. Wcześniej Omawiane Zagadnienia
Tematy tego czytania inne niż omówione w tym tekście,
były komentowane w poprzednich cyklach czytania Tory:
– wywyższona służba potomków Gerszona i Merariego;
– rytuał szoty – sąd Boga bez wpływu ludzi;
– sens ślubu nazireatu i postawa apostołów;
– droga apostoła Szaula (Pawła) do Jeruszalaim;
– sprawdzanie konieczne dla właściwego uznania;
– podejście i sposób studiowania Słowa Bożego.
Są one rozważane we wcześniejszych artykułach:
– Wszyscy Przestrzegają Prawo;
– Wypróbowywanie Słowa.
Jeśli ktoś jeszcze nie zna wyjaśnienia tych spraw,
to warto rozważyć szczególnie 1. komentarz od 3. części
dotyczący zarzutów i kontrowersji o apostole Szaulu (Pawle)
oraz jego faktycznej postawy, której dowiódł czynami…
Chwała Bogu!