Odpowiedzialność za Wykonanie
Komentarz do parszy „Nasze” (części „Podnieś”):
Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 4,21-7,89; Sdz 13,2-25; Dz 21,17-26.
Odpowiedzialność za spełnienie gdy właściwie się nie da…
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1.Krzywdzenie Ludzi Grzechem Wobec Boga
’Przemów do synów Iszraela:
`Mężczyzna lub kobieta jeśli uczynią jakikolwiek grzech (wobec)_tego_człowieka,
na_popełnienie przestępstwa przeciw_יהוה [Bogu]
i_winna_(będzie) ta_dusza_[osoba] ta_oto i_wyznają ten grzech_ich, który popełnili
i_zwróci to odszodowanie na_głowę_jego i_piątą_[część]_jego dodając ponadto
i_da dla_którego zawinił dla_niego.
A_jeśli_[umarł] [i]_nie_ma dla_męża mającego_udział_[krewnego]
aby_zwrócić to_odszkodowanie dla_niego,
odszkodowania ten_zwrot dla_יהוה [Boga], dla_kohena
z_wyłączeniem barana tego_przebłagania,
którym przebłaga w_nim za_niego.`'”
Choć parsza(h) na ten tydzień i kończący go Szabat dotyczy głównie liczb
podając obowiązki Gerszonitów i Merarytów, wiek służby i oddania książąt,
a także obrzędy związane z podejrzeniem nierządu i ślubem nazireatu;
to w jej treści znajduje się też bardzo ważne praktyczne, etyczne pouczenie
o obowiązku naprawy szkody wobec pokrzywdzonego lub jego następców,
nawet po śmierci wierzyciela, nawet gdy ktoś przypomni sobie starą winę
musi oddać dług potomkom, a w razie braku krewnych kohenom Boga…
Odpowiedzialność pozostaje nawet gdy już nie można naprawić szkody
i powinno się wtedy ją zrekompensować wobec wskazanych innych osób,
trzeba dopełnić swojego obowiązku w jakiś sposób, nawet jeśli nie idealnie…
Prawo to dowodzi jak ważna z perspektywy Boga jest sprawiedliwość,
która musi zostać przywrócona przez osobę odpowiedzialną za sprawę,
a jeśli naprawa nie dokona się wobec ludzi, to wina pozostaje wobec Boga
i odpowie się za nią na Sądzie Ostatecznym, gdy na szali będzie życie wieczne
nie zaś np. tylko jakaś kwota pieniędzy, które należało oddać w tym życiu…
Jest to przestroga dla osób, którym z różnych powodów i na różne sposoby
udaje się unikać odpowiedzialności, nie spłacać długów, nie być ukaranymi;
a żyją korzystając z dóbr zdobywanych cudzym kosztem, ze szkodą dla innych…
Bóg zawsze widzi wszystko i ostatecznie za wszystko każdego sprawiedliwie osądzi
opowiadając się po stronie sprawiedliwych i pokrzywdzonych, nie zaś winnych;
dlatego ludzie prawdziwie wierzący nie mogą unikać swej odpowiedzialności!
Bogu nie podoba się żadna nieuczciwość, wyłudzenia ani wykorzystywanie.
Bóg wymaga dobrego postępowania, w którym udziela błogosławieństwa,
które poprzez nie udzielane jest innym, a za nie dla czyniącego słusznie,
który uwierzył Bogu, że warto zadać sobie trud i spełniać obowiązki,
a nie łatwo doznawać niezasłużonych korzyści z niesprawiedliwości.
2. Błogosławieństwo Kohenów
Przemów do Aharona ido synów_jego do_powiedzenia:
’Tak błogosławić_będziecie tych synów Iszraela, powiecie im:
`Niech_błogosławi_cię יהוה [Bóg] i_niech_strzeże_cię,
niech_rozświetli יהוה [Bóg] oblicze_Swe ku_tobie i_niech_obdarzy_łaską_cię,
niech_skieruje יהוה [Bóg] oblicze_swe ku_tobie i_skieruje ku_tobie szalom.`
I_podniesie to Imię_Moje nad synów Iszraela i_Ja pobłogosławię_im.'”
Błogosławieństwo zapisane w parszy ma być wygłaszane przez kohenów,
którym zostało ono nakazane podobnie jak cała służba w Świątyni Boga
i było przez nich spełniane wobec zgromadzonych po złożeniu oddań…
W tradycji judaizmu faktycznie jest ono nadal udzielane przez kohenów,
którzy w przypadku gdy gdzieś ich brakuje, odwiedzają po kilka synagog,
żeby w każdej inni otrzymali je od właściwej, uprawnionej osoby…
Wybranie i prymat kohenów w pewnych sprawach to jest Tora(h),
więc nie może być wątpliwości, że należy starać się o spełnianie tego
i rzeczywiście dołożyć wysiłku by gdy to możliwe, uczynić doskonale;
co jednak w sytuacji, gdy w jakimś mieście społeczność nie ma kohena,
a najbliższy jest zbyt daleko, żeby przyjść błogosławić zgromadzenie,
bo np. nie może w Szabat odbyć podróży poza swoją miejscowość?
Czy ma ono zostać całkiem pozbawione tego błogosławieństwa?
Czy ma wystarczyć ufność, że błogosławi ktoś gdzieś daleko?
Czy wtedy może je w zastępstwie wypowiedzieć ktoś inny?
Część błogosławieństwa kohenów jest treścią Psalmu 67 (w Septuagincie 66),
który nie ma ograniczeń wykonywania – może go czytać lub śpiewać każdy;
a np. król Szlomo(h) (Salomon) też błogosławił lud według świadectwa w 1Krl 8,14;
więc warto zwrócić uwagę, że Tora(h) nakazuje to kohenom, a nie zabrania innym,
czyli w rzeczywistości zaleca i daje im pierwszeństwo w wykonaniu tej czynności
i najlepiej jest, żeby spełniali to właśnie oni, a nie jakieś dowolne inne osoby;
ale gdy kohenów brakuje, to jak Pesach Hezekjahu (Ezechiasza) – 2Krn 30,18-20
wyjątkowo można dołożyć starań, żeby uczynić tak dobrze, jak to jest możliwe,
więc może to wykonać np. przewodniczący zgromadzenia, jakiś inny starszy
lub brat usługujący w zborze – ktoś wtedy uznawany za prowadzącego…
Ważne jest jednak by inny błogosławiący zawsze zdawał sobie sprawę z tego,
że wykonuje to tylko w zastępstwie i ktoś inny może mieć pierwszeństwo
więc nie uczynił sobie z tego „przywileju rabina” i nie upierał przy spełnianiu;
a gdy w zgromadzeniu pojawi się kohen (kapłan) lub inny potomek Lewiego,
(który w kolejności do tego jest pomiędzy kohenami i wszystkimi innymi),
to nawet jeśli będzie to ktoś młody, niewykształcony i niedoświadczony,
nawet jeśli ta osoba będzie wtedy na nabożeństwie tylko raz jako gość,
należy właśnie jemu zaproponować pobłogosławienie zgromadzenia…
Umożliwienie błogosławienia tymi słowami to jednocześnie miłosierdzie
jak i lekcja pokory dla braci, którzy pełnią wyróżnione funkcje w społeczności;
w związku z czym zdarza im się wykonywać służbę o wielkim znaczeniu,
ale trzeba przy tym pamiętać, że nie z własnego ustanowienia ani dla siebie,
lecz z nadania od Boga i według warunków, które określił sam Bóg;
więc trzeba być podporządkowanym i bywa, że ustąpić…
Dobre jest, żeby przed wygłoszeniem tego błogosławieństwa
odczytać też słowa o tym, że mają to czynić potomkowie Aharona,
które przypominają, że usługujący nie ma nad tym swojej władzy…
3. Odpowiedzialność za Wykonanie
W kontekście obu spraw rozważonych już w tym komentarzu:
nieświadome wykonanie zakazanej czynności pozostaje grzechem,
z którego człowiek będzie się musiał oczyścić lub za niego odpowie;
ale jeśli są powody i umie się uzasadnić konieczność wykonania czynu,
to można prosić Boga o uznanie tego i obronić się przed zarzutami…
Nie jest to jednak możliwość dowolnych własnych ustanowień,
ale wymaga znajomości i rozumienia Tory, która wyznacza granice
i może dawać dobre wzory pewnych dopuszczalnych wyjątków,
które mają na celu zachowanie i spełnienie sensu Prawa Bożego
w szczególnych sytuacjach gdy nie jest to możliwe w zwykły sposób,
gdy ważniejsze Przykazanie może wymagać naruszenia mniejszego,
np. ratowanie życia lub zdrowia wykonania jakiejś pracy w Szabat
(co nijak nie usprawiedliwia pracowania bez takiego powodu).
Jeśli nie udało lub nie udaje się spełniać czegoś doskonale,
to należy się w tym poprawiać i czynić to na miarę możliwości
(nie naruszając przy tym istniejących i obowiązujących zakazów),
a przy tym ciągle mieć nadzieję i być gotowym na lepszy sposób;
bo to odpowiedzialne podejście, które umożliwia rozwój prawości…
4. Wcześniej Omawiane Zagadnienia
Tematy tego czytania inne niż omówione w tym tekście,
były komentowane w poprzednich cyklach czytania Tory:
– wywyższona służba potomków Gerszona i Merariego;
– rytuał szoty – sąd Boga bez wpływu ludzi;
– sens ślubu nazireatu i postawa apostołów;
– droga apostoła Szaula (Pawła) do Jeruszalaim;
– sprawdzanie konieczne dla właściwego uznania;
– podejście i sposób studiowania Słowa Bożego.
Są one rozważane we wcześniejszych artykułach:
– Wszyscy Przestrzegają Prawo;
– Wypróbowywanie Słowa.
Jeśli ktoś jeszcze nie zna wyjaśnienia tych spraw,
to warto rozważyć szczególnie 1. komentarz od 3. części
dotyczący zarzutów i kontrowersji o apostole Szaulu (Pawle)
oraz jego faktycznej postawy, której dowiódł czynami…
Chwała Bogu!