Noach – Badacz i Znawca Świata
Komentarz do parszy „Noach” (części „Noach (imię)”):
Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 6,9-11,32; Iz 54,1-55,5; 1P 3,18-22.
Noach – badacz i znawca spraw, które powierzył mu Bóg.
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1. Noach – Badacz i Znawca Natury
i_z tych_zwierząt, które nie_są czyste
i_z tych_ptaków i_wszystkie które poruszają_(się) nad tą_glebą
dwoje [i]_dwoje [para za_parą] weszły do Noacha do tej_arki
samiec i_samica jak nakazał Bóg temu Noachowi.”
każde to_żyjące, każde to_pełzające, i_każdy ten_ptak,
każde poruszające_(się) nad tą_ziemią
według_rodzajów_ich wyszły z tej_arki.”
Zwykle gdy czyta się historię potopu opisaną w parszy na ten tydzień i kończący go Szabat,
to zwierzęta weszły do arki, zwierzęta wyszły z arki i tylko tyle wiadomo na ten temat;
w międzyczasie opisywane jest co działo się na zewnątrz – deszcz i woda okrywa świat,
ale tekst wcale nie mówi ani czytelnicy nie zastanawiają się co działo się w środku,
tylko 8 ludzi i aż tysiące różnych zwierząt po prostu jakoś spędziło tam ponad rok…
Warto jednak zwrócić i uwagę i nieco pomyśleć o tym,
że były to bardzo różne pod wieloma względami gatunki zwierząt:
nie tylko duże i małe, dzienne i nocne czy roślinożerne i mięsożerne,
ale i potrzebujące lub wrażliwe na inne bakterie, różne składy wody pitnej,
z gorących regionów tropikalnych i z mroźnych kół podbiegunowych,
przystosowane do bardzo różnych warunków życia i mające różne potrzeby;
więc żeby zapewnić im przetrwanie trzeba było sporo o tym wiedzieć
i rozumieć jak stworzyć odpowiednie warunki w różnych częściach arki,
a także przygotować arkę i zapasy tak, żeby to było zapewnione…
Częste, a nawet powszechne jest „filmowe „przekonanie,
że Bóg nakazał zwierzętom, żeby same przyszły i weszły do arki;
ale Tora(h) mówi, że Bóg nakazał to Noachowi, a nie zwierzętom,
więc to Noach musiał sprawić, że zwierzęta to uczynią jak potrzeba,
to on musiał je zgromadzić i wezwać lub wprowadzić do wnętrza
(jak Bóg powiedział mu w Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 6,19-22),
a przy tej okazji też poznać i zebrać to, co będzie im potrzebne,
bez czego samo wejście zwierząt do arki byłoby bezowocne…
W poprzednim cyklu czytania Tory w komentarzu „Samodzielne Postępowanie Noacha„
zostało już pokazane i wyjaśnione, że w latach od zapowiedzi do nastania potopu
Noach musiał odbyć podróż po świecie, podczas której nie tylko spełniał to zadanie,
ale też ostrzegał ludzi (2P 2,5) i dawał szansę na ratunek, z której nie skorzystali…
Obecnie wielu w swym przekonaniu „wierzącym” ludziom wydaje się,
że po przeczytaniu kilku zdań z Biblii [niby] wiedzą już wszystko o wszystkim,
więc nie potrzebują wcale obserwować, doświadczać, rozważać ani się uczyć,
ale wystarczy im fanatyczne trwanie przy wyobrażeniach ze szczątkowej wiedzy;
jednak ta biblijna historia Noacha jest doskonałym przykładem na to,
że żeby móc dobrze zrozumieć i spełnić Słowo Boga, a nie zepsuć wszystko,
trzeba też dobrze poznać i zrozumieć sytuację, której ono dotyczy,
zaś w tym celu trzeba się szeroko rozejrzeć wokół, a nie ograniczać…
Nie jest to alternatywa, nie trzeba wybrać jednego i zlekceważyć drugie,
ale trzeba połączyć i pogodzić całą prawdę, żeby rozumieć i czynić dobrze,
żeby móc faktycznie docenić mądrość i piękno świata, który Bóg stworzył
i żeby móc dbać o Ziemię zgodnie z celem stworzenia człowieka…
2. Noach – Badacz i Znawca Niebios
i_wody tego_potopu nastały nad tą_ziemią.
W_ROKU SZEŚCIU SETEK LAT od_życia Noacha
W_MIESIĄCU TYM_DRUGIM
W_SIEDEM [I]_DZIESIĄTYM DNIU OD_NOWIU
w_dzień ten wytrysnęły wszystkie źródła otchłani wielkiej,
a_spusty tych_niebios otworzyły_(się).
(…)
I_uspokoiła_(się) ta_arka w_miesiącu siódmym,
w_siedem [i]_dziesiątym dniu od_nowiu nad górami Ararat.
I_wody były idące i_ubywające aż_do tego_miesiąca tej_całości.
W_całości_[miesiącu] w_jednym_[dniu] od_nowiu
ukazały_(się) szczyty tych_gór.
(…)
I_było W_JEDEN I_SZEŚĆ SETNYM ROKU
w_pierwszym_[dniu] w_jednym_[miesiącu] od_odnowienia [roku]
obsychały wody znad tej_Ziemi i_zdjął Noach ten dach arki
i_widział i_oto obsychała powierzchnia tej_Ziemi.
A_W_MIESIĄCU TYM_DRUGIM
W_SIEDEM [I]_DWUDZIESTYM DNIU OD_NOWIU
sucha_[była] ziemia i_powiedział Bóg do_Noacha mówiąc:
Wyjdź z_arki Ty i_żona_twa i_synowie_twoi
i_żony_synów_twych z_tobą.”
W zapisanej historii o potopie podanych jest kilka dat,
w tym skrajne – jego początek oraz dzień wyjścia z arki:
17. dzień 2. miesiąca oraz 27. dzień 2. miesiąca następego roku;
z czego łatwo policzyć, że cały ten czas trwał 1 rok i 10 dni…
i_wzrastały wody [do szczytów gór] i_unosiły tę arkę
i_(się)_wznosiła nad tą_Ziemią.
(…)
A_wody wzmogły_(się) bardzo, bardzo nad tą_ziemią
i_zakryte_(zostały) wszystkie te_góry te_wysokie, które pod całym tym_niebem.
(…)
I_wzmagały_(się) te_wody na_Ziemi [nad górami]
[po] PIĘĆDZIESIĄT [I]_SETNY DZIEŃ.
(…)
I_wróciły z_nad tej_Ziemi [z_nad gór],
idąc i_wracając i_opadły wody
z_końcem PIĘĆDZIESIĄT [I]_SETNEGO DNIA.
(…)
I_było z_końcem CZTERDZIESTEGO DNIA [od szczytów gór]
i_otworzył Noach to okno arki, które uczynił.
(…)
I_poczekał jeszcze SIEDEM DNI następnych
i_ponownie wypuścił tę gołębicę z arki.
(…)
„I_poczekał jeszcze SIEDEM DNI następnych
i_wypuścił tę gołębicę i_nie powtórzyła by_wrócić_mu znów.”
W tej samej historii zapisane są też długości poszczególnych etapów:
kolejne przedziały 40-dniowe, 150-dniowe i 7-dniowe spędzone w arce;
jednak o ile czytelnicy Biblii zwykle po prostu uznają treść za prawdziwą,
to najczęściej nie liczą, nie porównują ani nie sprawdzają takich danych,
a przecież natchniona i prawdziwa historia powinna być spójna oraz logiczna
i jeśli podane daty i czasy trwania dotyczą tego samego, to muszą się zgadzać…
Najczęściej interpretacje i wykładnie tej historii podają,
żeby był 1 okres 150-dniowy, w którym wody były ponad górami,
ale w taki sposób suma dni 40+150+40+7+7=244 to dużo mniej niż 1 rok,
więc obliczone długości zupełnie nie pasują do dat, co czyni relację sprzeczną.
Niektórzy uważają, że 17. dzień 7. miesiąca był po 150 dniach od 17. dnia 2. miesiąca,
więc było kolejnych 5 miesięcy po 30 dni, a 40 dni zalicza się jako początek 150 dni,
ale wtedy także suma mniejsza o choćby jednych 40 dni jest krótsza niż 1 rok,
co także sprawia, że historia jako całość przestaje być kompletna i spójna;
dlatego 40 i 150 dni musi być liczone oddzielnie, a sąsiednie 150 dni 2 razy
i wtedy 40+150+150+40+7+7=396 dni czyli 384 dni roku przestępnego i 10 dni
przy stosowaniu 13 miesięcy synodycznych (cykli faz Księżyca) liczących 30 lub 29 dni
w zależności od tego ile ich oddzielało kolejne obserwacje Księżyca po koniunkcji.
Trzeba tu też wyjaśnić, że szczyty gór zostały zakryte po 40 dniach,
ale mimo tego wody wzmagały się dalej – podnosiły jeszcze przez 150 dni,
bo w tekście chodzi prawdopodobnie tylko o góry widoczne wokół miejsca arki,
a na Ziemi są jeszcze znacznie wyższe, których zakrycie wymagało więcej czasu
(Ararat ma 5137 m. n.p.m., a są jeszcze szczyty znacznie powyżej 8000 m. n.p.m.),
dlatego tych 150 dni było potrzebne na spełnienie celu tam, gdzie nie był widoczny;
a dopłynięcie arki nad Ararat po 5 miesiącach nastąpiło przed zakryciem Himalajów.
Uzasadnienia wymaga także przekład „tego_miesiąca tej_całości”,
podczas gdy większość tłumaczeń mówi o „miesiącu dziesiątym”.
Gdyby poprawne było powszechnie stosowane znaczenie „עשירי” jako „10”,
to od początku potopu do tego czasu upłynęłoby 7 miesięcy i 12-13 dni,
a liczba przekraczająca 210 nie odpowiadałaby 40+150=190 dniom od początku
będąc większą od sugerowanego czasu, gdy arka miałaby osiąść na szczycie
(jak to jest najczęściej jednocześnie wykładane w tych interpretacjach);
zaś od wyjścia z arki dzieliłoby ten dzień około 145 dni lub nawet 175 dni
(całe miesiące 10., 11., 12, [13.,] i 1. oraz pierwszych 27 dni 2. miesiąca),
więc również byłby to czas znacznie dłuższy niż opisany w biblijnej historii,
co logicznie wyklucza sens mówiący o wydarzeniu w 10. miesiącu roku.
Jeśli tak jak w Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 14,23 może to oznaczać „bogactwo”
(np. w kontekście zakończenia wtedy zbiorów owoców z sadów i winnic)
lub wobec oddawania dziesięciny jako oddzielonej części oznaczać całość,
to może nazywać i wskazywać miesiąc, w którym następuje przełom lat.
Jeśli [okoliczne] szczyty gór właściwie ukazały się w 1. dniu 1. miesiąca roku
(więc Noach będąc przy jednym z nich mógł widzieć ukazanie się ziemi),
to do wyjścia z arki pozostał od tej chwili odstęp około 56 dni,
czyli niewiele więcej niż podane w historii ostatnie 40+7+7=54 dni,
w które Ziemia mogła obeschnąć i zaczęły rosnąć na niej rośliny,
więc wypuszczane ptaki mogły znaleźć pokarm i przestać wracać.
Jest to kolejny przykład świadczący, że historyczne relacje w Biblii
można czytać w sposób, w którym są zgodne, spójne i logiczne,
ale zamiast bezkrytycznego uznania najprostszych sensów słów
trzeba porównywać fakty, myśleć i szukać właściwego ułożenia,
bo dopiero wtedy można dojść do właściwego zrozumienia,
które poświadcza też pierwotne biblijne zwyczaje ludzkości
w zakresie wyznaczania dat miesięcznych z obserwacji Księżyca.
3. Podsumowanie
Noach – badacz i znawca świata natury i porządku niebios
dzięki temu, że cenił dzieło Boga i chętnie je poznawał i rozumiał
mógł dobrze wykonać zadanie, które dla niego ustanowiono,
w tym zarówno przygotować się do zapewnienia opieki zwierzętom
jak i rozpoznać, spełnić i utrwalić właściwe daty wydarzeń,
czego zrozumienie wymaga takiej samej postawy jak jego…
Chwała Bogu!