Ustanowienia Boga w Parszy Szelach LeKha
Komentarz do parszy „Szelach LeKha” (części „Poślij Dla_Siebie”):
Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 13,1-15,41; Joz 2,1-24; Hbr 3,7-19.
Ustanowienia (Przykazania) jakie Bóg dał w parszy Szelach Lekha.
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1. Wcześniej Omawiane Zagadnienia
Tematy tego czytania inne niż omówione w tym tekście,
były komentowane w poprzednich cyklach czytania Tory:
– tożsamości i wysłanie zwiadowców;
– ustalenia ze zwiadu i bunt ludu;
– zmiana imienia Hoszei na Jahuszua;
– ważność Szabatu i jego ograniczeń;
– Prawa dotyczące oddań od wszystkich ludzi;
– cicit (frędzle) – widoczne przypomnienie Przykazań;
– skarcenia mające prowadzić do poprawy;
– znaczenie świadomości w osądzaniu winy;
– pokonywanie przeciwności – Dawid i Goliat;
– cicit – znaczenie i właściwy sposób spełniania.
Są one rozważane we wcześniejszych artykułach:
– Ufność i Odwaga Wiernych;
– Posłuszeństwo Właściwej Ufności;
– Wybór Lepszych Możliwości;
– Cicit – Frędzle – Przypominanie Przykazań.
Poprzednie komentarze rozważają już praktyczne i duchowe treści parszy,
więc warto kliknąć i otworzyć artykuły wskazane w odnośnikach powyżej.
2. Ustanowienia Boga w Parszy Szelach LeKha
Głównym tematem parszy Szelach LeKha jest historia wysłania zwiadowców
oraz konsekwencji tego jak przedstawili to, co zobaczyli w Ziemi Obiecanej;
jednak oprócz tego w jej treści zawarte są pewne Ustanowienia Boga,
w większości powtórzone i przypomniane z wcześniejszych czytań,
np. dotyczące składania oddań (ofiar) czy przebłagiwania za grzech;
ale jest też kilka spraw, które pojawiają się po raz pierwszy
lub akcentują nieco inny aspekt niż poprzednie objawienia:
2.1 (585) Nakaz Złożenia Pierwocin Zboża (Tarjag 378)
Przemów do synów Iszraela i_powiedz do_nich:
Gdy wejdzieciem do tej_ziemi, gdzie Ja wprowadzam was tam,
i_będzie w_jedzeniu_waszym z_chleba tej_ziemi,
(że)_przyniesiecie dar dla_יהוה [Boga],
pierwociny ciasta_waszego, (z)_chala(h) przyniesiecie dar,
jak_dar klepiska tak przyniesiecie go,
z_pierwocin ciasta_waszego dacie dla_יהוה [Boga]
dar przez_pokolenia_wasze.”
Właściwie to Przykazanie mówi o tym samym,
co nakazujące złożyć po 2 chleby kołysania w Chag Szabuot;
choć jest tutaj sformułowane ogólniej – bez czas i sposobu spełnienia.
2.2 (586) Kara Śmierci za Grzech Celowy
z tych_rodowitych i_z tych_przybyszów,
tego יהוה [Boga] taka zniewaga,
i_odcięta_[będzie] ta_dusza owa z_pośród ludu_swego,
ponieważ Słowem יהוה [Boga] wzgardził i_to Przykazanie_Jego złamał,
tym_odcięciem odcięta_będzie ta_dusza owa, wina_jej na_niej.”
To Przykazanie jest dane we wcześniejszym kontekście składania pierwocin,
wobec czego można rozumieć, że chodzi o świadome naruszenia Praw Świątyni,
np. nie złożenie nakazanego daru, złożenie niewłaściwego lub w nieczystości,
co oznacza, że próbuje się obłudnie pokazać jako ktoś pobożny nie będąc takim,
bo dla własnej satysfakcji lub zaszczytu jest się gotowym wzgardzić Przykazaniem.
W przypadku świadomego naruszania Praw Społecznych,
np. dokonania kradzieży czy skłamania co do pożyczki lub znalezienia czegoś,
czego nie da się uczynić nieświadomie, więc nigdy nie jest to czyn niecelowy;
istnieje możliwość oczyszczenia się obejmująca zwrot własności z naddatkiem,
bo dla ludzi brak doznania szkody i krzywdy jest ważniejszy niż ukaranie innego.
2.3 (587) Rozstrzyganie Nieokreślonych Spraw
i_powiedział יהוה [Bóg] do Moszego…”
Sędziowie mogą dokonywać rozstrzygnięć problemów,
dla których już istnieje w Torze ogólne lub analogiczne Prawo,
którego zastosowanie w takim zakresie będzie uzasadnione;
jednak gdy chodzi o zupełnie nową sprawę i nie ma Prawa,
to trzeba zapytać o to Boga i oczekiwać objawienia,
dlatego w Najwyższym Sądzie muszą być koheni.
2.4 (588) Kara Śmierci za Naruszenie Szabatu
Śmiercią uśmiercony_(będzie) ten_mąż,
ukamienuje go w_kamienie cała ta_społeczność
na_zewnątrz od_obozu.”
Wcześniej w Torze objawiony był już zakaz pracy w dobie Szabatu,
jednak nie było określone jak należy postąpić w razie jego naruszenia,
np. czy można naprawić błąd spełniając odpoczynek w innym czasie
czy też jest to grzech nieprawialny, który musi zostać surowo ukarany…
Choć pierwszy Szabat po zesłaniu manu (manny) był naruszany,
to ze względu na przypomnienie go po wielu latach odstępstwa
błąd wyraźnie został wtedy uznany za popełniony nieświadomie
ze względu na to, że nie nauczono się jeszcze tego przestrzegać
i skończyło się na pouczeniu, żeby więcej tak nie postępować;
dlatego tutaj już świadome złamanie Szabatu to inna sytuacja,
która wymaga rozstrzygnięcia co do konsekwencji grzechu.
Choć np. obrzęd Pesach może być zakazany w terminie i spełniany w drugim,
bo wymaga rytualnej czystości, której zachowanie nie zawsze jest w mocy człowieka;
to jednak czymś innym są obrzędy świąteczne, a czymś innym odpoczynek.
Nawet gdy z powodów niezależnych od siebie obrzęd spełnia się w 2. terminie,
świąteczny odpoczynek musi być zachowany także w nakazanym 1., właściwym.
Potrzeba ratowania życia lub zdrowia jest podstawą do naruszenia Szabatu,
jednak tylko w sytuacji i tylko w wymiarze koniecznym do spełnienia tego celu;
więc o ile można w niespodziewanym, nagłym wypadku wykonać zabieg medyczny,
to nie można takiego samego zabiegu z wyprzedzeniem planować na Szabat,
bo dozwolonego jest tylko to, co wymuszają okoliczności niezależne od ludzi.
2.5 (589) Noszenie Cicit (Frędzli) na Rogach Szat (Tarjag 379)
Przemów do synów Iszraela i_powiedz do_nich
i_uczynią dla_siebie cicit na skrajach szat_swoich dla_pokoleń_ich
i_umieszczą na cicit tego_skraju sznut tekhelet
i_będą dla_was za_cicit i_widzieć_będziecie je
i_przypomnicie_(sobie) te wszystkie Przykazania יהוה [Boga] i_spełnicie je
i_nie (będziecie)_szukali za_(tym) od_serc_waszych i_za oczami_waszymi,
które was_(czynią) nierządnymi za_nimi;
dla_tego (byście)_pamiętali i_spełniali te wszystkie Przykazania_Moje
i_będzieciecie świętymi dla_Boga_waszego,
Ja יהוה [Bóg], Bóg_wasz, który wywiodłem was z_ziemi Micraim
aby_być dla_was za_Boga, Ja יהוה [Bóg], Bóg_wasz.”
Noszenie cicit (frędzli) na skrajach szat to nie tylko tradycja judaizmu,
ale Przykazanie Boga, które jest spełniane w sposób określony tradycją;
nie podlega jednak ludzkim dyskusjom ani rozstrzygnięciom kilka warunków:
– właściwe cicit muszą być umieszczone na 4 skrajach okrywających (z góry) szat,
– właściwe cicit muszą zawierać w sobie sznur w kolorze tekhelet (niebieskim),
– właściwe cicit muszą być noszone w sposób widoczny by spełniały swą funkcję,
– właściwe cicit muszą być wyjaśnione, żeby ich znaczenie mogło działać.
Gdy Ewangelie mówią o kobiecie, która chwyciła się skraju szaty Mesjasza
i dzięki temu znakowi ustały jej chorobliwe krwawienia (Mt 9,20; Łk 8,44),
a także gdy inni ludzie szukali pomocy w takim znaku (Mt 14,36; Mk 6,56);
faktycznie chodziło o złapanie właśnie za cicit na skraju szaty.
2.6 (590) Zakaz Dania Się Uwieść Złym Myślom i Pożądliwości Oczu (Tarjag 380)
które was_(czynią) nierządnymi za_nimi,„
Jednym z celów noszenia widocznych cicit jest powstrzymywanie złych skłonności,
jakie mogą wzbudzać własne myśli i widzenie wszystkiego, co może wzbudzać pożądanie.
Jeśli w normalnych sytuacjach oprócz tego wszystkiego, co może prowokować do zła
jednocześnie widzi się też to, co przypomina o obowiązku sprawiedliwości i opanowania,
to dobry znak może pomóc powstrzymać niewłaściwe myśli i działania w ich następstwie.
Nie należy jednak polegać na tym, że sznurki cicit same rozwiążą takie problemy,
są one bowiem jedynie znakiem, który może pobudzić wykształconą reakcję,
a zdolność opanowywania złych emocji, myśli i działań musi być w człowieku,
który powinien z niej zawsze dobrze korzystać niezależnie od pomocy znaków.
Chwała Bogu!