Ustanowienia Boga w Parszy Debarim
Komentarz do parszy „Debarim” (części „Słowa”):
Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 1,1-3,22; Iz 1,1-2,7; 1Tm 3,1-7.
Ustanowienia (Przykazania) jakie Bóg dał w parszy Debarim.
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1. Wcześniej Omawiane Zagadnienia
Tematy tego czytania inne niż omówione w tym tekście,
były komentowane w poprzednich cyklach czytania Tory:
– kryteria wyboru i zasady obowiązujące starszych;
– stosunek wiernych Bogu do uczestnictwa w wojnie.
– postawa konieczna do właściwej czci Boga;
– inne narody też otrzymały dziedzictwa od Boga.
Są one rozważane we wcześniejszych artykułach:
– Słowa Zwierzchności ku Sprawiedliwości;
– Postawa Wobec Walki i Wojny;
– Uświęcenie Nieświętego;
– Przymierza Boga z Narodami.
Poprzednie komentarze rozważają już praktyczne i duchowe treści parszy,
więc warto kliknąć i otworzyć artykuły wskazane w odnośnikach powyżej.
2. Ustanowienia Boga w Parszy Debarim
Tradycja judaizmu z parszy Debarim wywodzi 2 z 613 Przykazań,
które regulują zasady postępowania sędziów w rozstrzyganiu sporów.
2.1 (632) Powoływanie Kompetentnych Mężczyzn na Zwierzchników
Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 1,13:
הבוּ לכם אנשׁים חכמים וּנבנים וידעים”
„לשׁבטיכם ואשׂימם בּראשׁיכם
dla_plemion_waszych i_postawię_ich na_głowy_wam.”
Ilościowe ustanowienie hierarchii nadzorców było już podane w parszy Jitro,
jednak tutaj podana jest inna część wymagań określająca ich kompetencje,
powiem oprócz bogobojności i uczciwości powinni być też przygotowani,
żeby rozumieć przedmioty sporów i umieć je właściwie rozstrzygać
w oparciu do doświadczenie i znajomość problemów.
2.2 (633) Nakaz Jednakowego Wysłuchania Wszystkich Stron Sporu
Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 1,16:
ואצוּה את שׁפטיכם בּעת ההוא לאמר”
שׁמע בּין אחיכם וּשׁפטתּם צדק
„בּין אישׁ וּבין אחיו וּבין גּרו
’Wysłuchujcie między braćmi_waszymi i_sądźcie sprawiedliwie
między mężem i_między bratem_jego i_między przybyszem_jego...'”
Przy rozstrzyganiu sporu sądowego trzeba poznać prawdę o sytuacji,
dlatego konieczne jest zapoznanie się ze stanowiskiem wszystkich stron,
także tych, którzy nie mają racji, oskarżają fałszywie i dążą do niesprawiedliwości,
bo może to pomóc określić ich problem i umożliwić jego rozwiązanie
lub dostarczyć mocnych dowodów potwierdzających ich winę.
Członek Ludu Boga nie ma być uważany za wiarygodniejszego ani traktowany lepiej,
ale sprawiedliwy wyrok ma być wydany zgodnie z ustaloną w sprawie prawdą,
dlatego obcego trzeba wysłuchać i zbadać jego świadectwa tak samo jak swojego
i dopiero w rozstrzygnięciu zdecydować kto jest wiernym, a kto grzesznikiem,
co nie zależy od pochodzenia ani tożsamości, ale od czynów i słów tych osób.
2.3 (634) Sędziowie Muszą Znać i Stosować Procedury (Tarjag 411)
Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 1,16-17:
ואצוּה את שׁפטיכם בּעת ההוא לאמר”
שׁמע בּין אחיכם וּשׁפטתּם צדק
בּין אישׁ וּבין אחיו וּבין גּרו
לא תכּירוּ פנים בּמּשׁפּט
כּקּטן כּגּדל תּשׁמעוּן
לא תגוּרוּ מפּני אישׁ כּי המּשׁפּט לאלהים הוּא
„והדּבר אשׁר יקשׁה מכּם תּקרבוּן אלי וּשׁמעתּיו
’Wysłuchujcie między braćmi_waszymi i_sądźcie sprawiedliwie
między mężem i_między bratem_jego i_między przybyszem_jego;
nie_[bądźcie] stronniczy obliczom w_sądzie,
tak_małego jak_wielkiego wysłuchajcie,
nie bójcie_(się) z_oblicza męża, bo ten_Wyrok od_Boga to,
a_tę_sprawę, która (za)_trudna z_was, przedkładajcie mnie i_wysłucham_ją.'”
Tradycja judaizmu jako 1 Przykazanie uznaje całość myśli o tym
jakie wymagania sędziowie mają spełniać podczas prowadzenia spraw
i podkreśla konieczność doskonałej znajomości Tory, a nie innych dziedzin;
więc np. doświadczony rolnik, hodowca bydła czy kupiec nie powinien sądzić
jeśli nie posiada biegłości w zakresie Prawa i procedur sądowych.
2.4 (635) Sędzia Ma Nie Być Stronniczy Ani Obawiać Się Stron Sporu (Tarjag 412)
Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 1,17:
לא תכּירוּ פנים בּמּשׁפּט”
כּקּטן כּגּדל תּשׁמעוּן
לא תגוּרוּ מפּני אישׁ כּי המּשׁפּט לאלהים הוּא
„והדּבר אשׁר יקשׁה מכּם תּקרבוּן אלי וּשׁמעתּיו
tak_małego jak_wielkiego wysłuchajcie,
nie bójcie_(się) z_oblicza męża, bo ten_Wyrok od_Boga to,
a_tę_sprawę, która (za)_trudna z_was, przedkładajcie mnie i_wysłucham_ją.'”
Tradycja judaizmu w wykładni tego Przykazania skupia się na tym,
żeby sędzia nie obawiał się przestępcy, który mógłby skrzywdzić za niekorzystny wyrok,
a więc, żeby sędzia nie ulegał groźbom i nie został zastraszony agresją strony sporu;
jednak wielkość może mieć też inne formy, np. bogaty może próbować przekupić
i na podstawie tego samego Ustanowienia nie można skorumpować się nagrodą;
a ważne jest też nie uleganie w drugą stronę aby ulitować się nad słabym czy ubogim,
który także ma być osądzony sprawiedliwie, a może dostać pomoc poza wyrokiem.
2.5 (636) Bóg Dał Ziemię Edom w Dziedzictwo Potomkom Aszawa (Ezawa)
Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 2,5:
אל תתגרו בם”
כי לא אתן לכם מארצם עד מדרך כף רגל
„כי ירשה לעשו נתתי את הר שעיר
bo nie dam dla_was z_ziemi_ich nawet z_zakrytego stopą_nogi,
bo (na)_własność dla_Aszawa dałem tę Górę Szair”
Naród Iszraela dostał w dziedzictwo swoją ziemię i ma nie zdobywać innej,
aby zapewnić pokój z sąsiadami Bóg zabrania atakowania i podbijania ich.
To i kolejne Ustanowienia powinny być dla Iszraela szczególnie ważne,
ponieważ świadczą i pozwalają zrozumieć, że Bóg dba także o inne narody,
z którymi trzeba żyć w zgodzie, a nie uznawać je za wzgardzone.
2.6 (637) Bóg Dał Ziemię Moab Potomkom Syna Lota
Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 2,9:
ויאמר יהוה אלי”
אל תצר את־מואב ואל תתגר בם מלחמה
כי לא אתן לך מארצו ירשה
„כי לבני לוט נתתי את ער ירשה
’Nie napadaj tego Moabu i_nie prowokuj przeciw_nim wojny,
bo nie dam dla_ciebie z_ziemi_jego (na)_własność,
bo dla_synów Lota dałem ten Ar (na)_własność.'”
Naród Iszraela dostał w dziedzictwo swoją ziemię i ma nie zdobywać innej,
aby zapewnić pokój z sąsiadami Bóg zabrania atakowania i podbijania ich.
2.7 (638) Bóg Dał Ziemię Amon Potomkom Syna Lota
Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 2,19:
וקרבת מול בני עמון”
אל תצרם ואל תתגר בם
כי לא אתן מארץ בני עמון לך ירשה
„כי לבני לוט נתתיה ירשה
nie prowokuj_ich i_nie wszczynaj_wojny z_nimi,
bo nie dam z_ziemi synów Amona dla_ciebie (w)_posiadanie,
bo synom Lota dałem_ją (w)_posiadanie.”
Naród Iszraela dostał w dziedzictwo swoją ziemię i ma nie zdobywać innej,
aby zapewnić pokój z sąsiadami Bóg zabrania atakowania i podbijania ich.
Chwała Bogu!