Autorytet i Przywództwo
Komentarz do parszy „Szemot” (części „Imiona”):
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 1,1-6,1;
Iz 27,6-28,13; 29,22-23; Jr 1,1-2,3; Dz 7,17-29.
Autorytet przywódcy oparty na wierności, a nie na osobie.
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1. Wcześniej Omawiane Zagadnienia
Tematy tego czytania inne niż omówione w tym tekście,
były komentowane w poprzednich cyklach czytania Tory:
– Życie i czyny Moszego przygotowujące do służby Bogu;
– Znaczenie i zwyczaje wymowy Imienia Bożego.
– Wybór właściwej postawy w trudnej sytuacji.
– Cechy człowieka, który zbliża się do Boga.
– Prowadzenie Boga do wyznaczonych celów.
– Ustanowienia (Przykazania) jakie Bóg dał w parszy Szemot.
Są one rozważane we wcześniejszych artykułach:
– Droga do Bycia Wybranym;
– Imię Boga na Wieczność;
– Rozeznanie Trudności;
– Odpowiedni Człowiek dla Boga;
– Wybranie i Udoskonalenie;
– Ustanowienia Boga w Parszy Szemot.
Poprzednie komentarze rozważają już praktyczne i duchowe treści parszy,
więc warto kliknąć i otworzyć artykuły wskazane w odnośnikach powyżej.
2. Autorytet i Przywództwo
a_synowie Iszraela rozplenili_(się) i_rozrodzili_(się) i_rozmnożyli_(się)
i_silnymi_(stali_się) bardzo (i)_bardzo, a_napełniła_(się) ta_ziemia nimi
i_powstał król nowy nad_Micraim, który nie znał tego Josefa.”
Historia opisana w parszy i księdze Szemot zaczyna się od informacji
o tym, że umarł Josef, a potem władzę objął faraon, który go nie znał
i radykalnie zmienił nastawienie i postępowanie wobec jego rodziny;
co jest przykładem problemu, jaki występuje potem wielokrotnie:
– gdy Mosze(h) (Mojżesz) wstępuje na 40 dni na Górę Synaj;
– gdy Mosze(h) i Aharon oraz Jahuszua (Jozue) i Eleazar umierają;
– gdy umierają kolejni ustanowieni przez Boga sędziowie Iszraela;
– gdy po sprawiedliwym królu władzę obejmuje niepodobny mu syn;
– gdy Mesjasz zostaje zabrany i nie przewodzi społeczności osobiście;
– gdy podróżujący apostołowie opuszczają zbory, w których nauczali;
a jest nim to, że ludzie opierają się na autorytecie osoby zwierzchnika,
zamiast na wartościach i zasadach, których on nauczał i egzekwował;
dlatego gdy go zabranie, nie potrafią utrzymać ustanowionego porządku,
ale łatwo ulegają zepsuciu i akceptują lub dokonują negatywnych zmian.
Od chwili gdy Josef wyjaśnił sen faraona mając 30 lat do śmierci mając 110 lat
Josef przez 80 lat przeżył rządy kilku faraonów, których był namiestnikiem;
w tym czasie ich synowie sami dobrze widzieli, że on wiernie służy ich ojcom,
a jego zarządzanie jest dla nich bardzo korzystne, więc warto mu je powierzać;
zaś sami faraonowie uczyli synów, żeby wybierali takich mądrych doradców,
więc przez wiele lat było to utrwalonym i oczywistym porządkiem dworu władcy.
Faraon, który nie znał Josefa, nie tylko objął władzę już po jego śmierci,
ale prawdopodobnie nie był potomkiem ani członkiem rodziny poprzednich,
lecz innym wpływowym Egipcjaninem, być może też dworzaninem faraona,
być może rywalem Josefa zarządzającym w innym zakresie, np. wodzem armii,
który zapragnął zdobyć władzę i obalił poprzednią dynastię by zapanować;
w związku z czym postanowił też wymazać historię pokonanych władców,
a wraz z tym odrzucił i zapomniał też wartości, które ich prowadziły;
podobnie jak postąpił Jeroboam po rozpadzie Królestwa Szlomo(ha) (Salomona),
gdy ustanowił swoje nowe dni świąt i pogański kult bożków (1Krl 12,26-33),
które miały na celu utrzymanie jego poddanych z dala od odrzuconego króla,
co dla wielu przywódców jest ważniejsze niż właściwe sprawowanie władzy,
które powinno skupiać się raczej na sprawiedliwości i pożytku dla społeczności…
Faraon i Jeroboam to przykłady jawnej zmiany tożsamości i wartości;
ale niestety nie zawsze musi to być tak jaskrawe i łatwe do rozpoznania,
bo przywódca odstępczej zmiany może się przedstawiać jako kontynuator
i zwracać uwagę na kilka aspektów, w których utrzymuje co było wcześniej,
podczas gdy w mniej eksponowanych obiera całkiem przeciwny kierunek;
a może być i tak, że nie jest to nowa osoba – następca zmarłego zwierzchnika,
lecz już uznana osoba dla swych doczesnych korzyści ulega korupcji i zepsuciu,
więc głosi i czyni jedno dla zachowania pozorów, ale coś innego mniej jawnie;
przed czym ostrzegał i co zapowiadał Jeszua (Jezus) Mesjasz (Mt 7,15; 24,11.24)
i apostołowie Szaul (Paweł), Jochanan (Jan) i Kefa (Piotr) (Dz 20,29-30; 1J 4,1; 2P 2,1)
mówiąc o „fałszywych prorokach”, „wilkach w owczej skórze” i „fałszywych mesjaszach”,
którzy mają efektownie i skutecznie powoływać się na prawdziwe i uznane autorytety,
a nawet przedstawiać się jako by sami byli tymi, w których należy pokładać ufność,
robiąc wrażenie wiernych i wiarygodnych, a jednak wykorzystując to do złego…
Jak zatem ustrzec się przed zwiedzeniem i ulegnięciem czemuś złemu i szkodliwemu
gdy może zdarzać się tak, że będzie to propagował ktoś wcześniej głoszący prawdę?
Trzeba zawsze pamiętać o tym, że źródłem autorytetu nie jest osoba zwierzchnika,
ale właściwe wartości i Zasady, których ma nauczać i je egzekwować w stosowaniu,
więc jeśli czyjeś decyzje i działania się zmieniają, to autorytet może tracić…
Nie ma znaczenia czy ktoś jest tytułowany rabinem, biskupem, pastorem lub starszym,
czy jest członkiem i pełni zaszczytną funkcję w instytucji religijnej o długiej historii,
czy został namaszczony lub nałożono na niego ręce aby przekazać sukcesję,
bo co człowiek mógł uzyskać, to może też utracić jeśli nie dochowuje wierności;
dlatego najważniejsze jest trwanie lub powrót do tego, co Bóg objawił na początku;
a stosowane rytualne i formalne wyznaczniki pełnią najwyżej pomocniczą rolę.
Nie oznacza to oczywiście, że starszych nie trzeba szanować ani być posłusznym,
bo sam Bóg dał starszym przywództwo w społeczności i nakazał się od nich uczyć,
co jest praktycznym sposobem zachowywania i utrwalania niezmiennego porządku;
ale nim jakiś uczeń i sługa będzie mógł stać się następcą i kolejnym zwierzchnikiem
sam musi najpierw przyjąć i utrwalić w sobie to, czego przez lata był nauczany;
dlatego właściwych przywódców też obowiązuje wierność temu, co już było
i jeśli zdecydują o odstępstwie i zmianie, to sami pozbawiają autorytetu,
nie tylko samych siebie, ale też wszystkich swoich uczniów i następców,
co może być naprawione i odzyskane tylko w wyniku powrotu do porządku,
którego koniecznym elementem jest wycofanie się z odstępczych zmian
nawet jeśli trwają one już od wielu lat, wieków czy pokoleń…
To samo dotyczy „świeckich” przywódców, którzy współdziałają lub wykorzystują religię
i od wielu wieków przy jej pomocy wymuszają posłuszeństwo lub pozyskują poparcie,
kształtując powszechne w społecznościach poglądy i postawy według swych potrzeb,
choć w rzeczywistości mieszają głoszone przez wiarę i przeciwne wierze wartości;
czego przykładem może być obecny przywódca Rosji – agent komunistycznych służb,
który dzięki związkowi z „Rosyjskim Kościołem Prawosławnym” uchodzi za „prawicowego”
mimo tego, że zarządził wielką zbrojną agresję wraz z krzywdą i mordami tysięcy ludzi;
podobnie do niego w innych krajach za „prawicowych” obecnie zwykle uchodzą politycy,
którzy mają i głoszą stanowiska sprzyjające Rosji lub nawet sami mają podobne zapędy,
a sprzeciwiają się „lewicowym” przeczącym religii w bliższych ludziom sprawach.
W takiej sytuacji nie można dawać wiary temu, co jacy politycy o sobie mówią,
ale trzeba umieć samemu rozpoznać i ocenić co kto faktycznie sobą reprezentuje
i np. nie głosować w wyborach w oparciu o efektownie eksponowane pozory,
bo w rzeczywistości żadna ze stron nie zamierza rządzić zgodnie z Prawem Boga,
od którego różni ludzie odstępują w różnych zakresach i różnych kierunkach
(co nie oznacza, że nie można wcale próbować ograniczać szkodliwości władzy
np. popierając aktualnie „mniejsze zło” lub jej podział i tym samym osłabienie,
co nie musi ani nie powinno być uważane za wybór sobie i utożsamienie się z nimi).
Ponieważ żadna strona w polityce nie jest doskonała, a każda ma lepsze i gorsze strony,
Słowo Boże nie wymaga zupełnego braku zaangażowania w te sprawy i zakazu głosowań,
ale daje w historii mocne przykłady takie jak Josef, Daniel czy Mordechaj (Mardocheusz),
którzy wiernie służyli królom, uzyskali wpływowe stanowiska i korzyści dla Ludu Boga,
a gdy było to potrzebne, potrafili przeciwstawić się szkodliwym postanowieniom.
Istotne jest zatem, żeby nie identyfikować się zbyt mocno i bezwarunkowo z partią,
ani nie być publicznie kojarzonym z popieraniem złych elementów jej programu,
co nie pozwala przyjąć np. dyscypliny głosowań, której zwykle wymagają partie;
ale w każdej sytuacji trzeba ocenić i wypowiedzieć się według nadrzędnych wartości,
co może bardzo utrudniać albo nawet uniemożliwiać udział w polityce i rządzeniu
nie przekreślając jednak możliwości posiadania i wyrażania stanowiska o tym.
Źródłem problemów nowego faraona i jego upadku było to, że nie znał Josefa,
więc nie opierał się i nie kontynuował tego, jak wcześniej wszystko było dobrze,
ale próbował ustanowić swój nowy i iść dalej według zmienionego porządku;
co bardzo dobrze opisuje stan, w jakim jest większość współczesnych religii,
w tym też te, które uważają się za biblijne – odłamy judaizmu i „chrześcijaństwa”,
o których nawet już sama historia w Biblii świadczy, że nie wytrwały bez skazy,
ale gdy zabrało pierwszych przywódców, to szybko pojawiły się odstępstwa,
które wymagały skarceń udzielanych przez proroków i w listach apostołów;
zaś po wielu wiekach takiego stanu sytuacja zwykle jest znacznie gorsza
i wymagająca oczyszczenia, poprawy i powrotu do pierwotnego wzoru.
Jeszua (Jezus) Mesjasz nauczał ważności i obowiązywania całej Tory (Mt 5,17-20),
co miało być zachowywane i głoszone przez uczniów też po zmartwychwstaniu (Mt 28,20),
zgodnie z tym, co zostało ustanowione przez Boga na samym początku (Mt 19,4-6);
więc w prawdziwej wierności najważniejsze jest trwanie w spełnianiu pouczeń o tym,
niezależnie od tego jakie kierunki obierają uznawani przywódcy, nie tylko religijni,
których trzeba umieć rozpoznawać kierując się wartościami i Zasadami Wiary,
które są zawsze ważniejsze od głoszących je ludzi zobowiązanych do służby Bogu.
Chwała Bogu!