Bogactwo Przykazań
Komentarz do parszy „Jitro” (części „Jitro” (imię człowieka)):
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 18,1-20,26; Iz 6,1-7,9; 9,5-6; Mt 5,17-32.
Bogactwo tego, co objawił Bóg nie ograniczone określoną liczbą.
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1. Wcześniej Omawiane Zagadnienia
Tematy tego czytania inne niż omówione w tym tekście,
były komentowane w poprzednich cyklach czytania Tory:
– tożsamość Jitry i ważność Pouczeń, jakie przekazał;
– ustanowienie hierarchii zwierzchników w Iszraelu;
– przygotowanie do zawarcia Przymierza z Bogiem;
– klasyfikacja i wyróżnienie Słów Boga z Góry Synaj;
– wykładnia Przykazań przez Mesjasza Jeszuę (Jezusa);
– (nie) wyróżnianie i znaczenia Oświadczeń Boga;
– właściwa chronologia wydarzeń w tym czytaniu;
– niewidzialny Bóg i objawienia;
– Ustanowienia (Przykazania) jakie Bóg dał w parszy Jitro.
Są one rozważane we wcześniejszych artykułach:
– Objawienia Słowa Boga;
– Czy Szczególnie Ważne Słowa?
– Kolejność do Zrozumienia;
– (Nie)Patrzenie na Boga…
– Ustanowienia Boga w Parszy Jitro.
Poprzednie komentarze rozważają już praktyczne i duchowe treści parszy,
więc warto kliknąć i otworzyć artykuły wskazane w odnośnikach powyżej.
2. Bogactwo Przykazań
2.1. Znaczenie Ogłoszonych Słów Boga
Choć nazwa z tytułu tego rozważania nie występuje w tej parszy,
a we fragmencie czytanym za 4 tygodnie odnosi się do innych słów
(mówiących między innymi o 3 corocznych świętach pielgrzymich),
które są określone jako te same, co zapisane na pierwszych tablicach;
powszechnie uznaje się to, co Bóg powiedział ze szczytu Góry Synaj
za „עשׂרת הדּברים” („Aszeret HaDebarim”) czyli „Bogactwo Tych_Słów„,
ale niestety tłumaczone w zupełnie inny sposób niż tu teraz podane…
Choć tradycja judaizmu z tej wypowiedzi Boga na Górze Synaj
wywodzi 15 Przykazań uwzględnianych w Tarjagu (spisie 613)
(w tym 14 z tej parszy i 1 z wersji podanej w Księdze Debarim,
a nie rozróżnia wszystkich elementów powiązanych z Szabatem),
zaś rozważając różne sensy tych Przykazań można wyliczyć ich więcej;
to od wieków w tradycjach judaizmu i wielu nurtów „chrześcijaństwa”
przyjęto nazwę „10 Przykazań” inaczej tłumaczącą „עשׂרת” („aszeret”)
(po raz pierwszy podział pojawia się w tekstach z około II wieku p.n.e.,
jednak ani nazwa ani spis nie pojawia się w Pismach Mesjańskich)
i prowadzącą do grupowania i redukcji znaczeń Ustanowień Boga,
np. nauczania o Szabacie jedynie w zakresie dnia odpoczynku
z pominięciem obowiązku wcześniejszego wykonania pracy
i przygotowania się do tego, żeby móc należycie świętować.
Właściwe i znacznie lepsze tłumaczenie jako „Bogactwo Tych_Słów„,
można oprzeć na słowach występujących w Biblii w takim znaczeniu:
– w Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 14,23 „העשׁרתּי” („ha_aszereti”) to „wzbogaciłem”,
– w Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 30,13 imię „אשׁר” („Aszer„) to „szczęśliwy”,
– w Szemot/2Moj/Exodos/Wj 30,15 „העשׁיר” („ha_aszir”) to „ten_bogaty”,
– w Ps 1,1 i innych „אשׁרי” („aszeri”) to „wzbogacony” lub „błogosławiony”;
i ogólnie ważne jest, że taki sens kojarzy się z czymś cennym i pożądanym,
a Ustanowienia Boga są dobre i pożyteczne, więc warto spełniać jak najwięcej,
dlatego ważne jest, żeby ludzie mieli nastawienie chętne by je przyjmować;
podczas gdy błędnie określona konkretna liczba 10 ogranicza ich ilość
i sprawia, że ludzie wyróżniają sobie tylko tyle i wcale nie chcą więcej,
więc spowalnia, opóźnia lub całkiem powstrzymuje to uczenie się Tory
dając mylne przekonanie, że już przyjęło się to, co miałoby być wystarczające
(co oczywiście nie oznacza, że nie ma od tego żadnych wyjątków, bo one istnieją);
a względnie rzadko zdarza się, że przyjęcie „Dekalogu” to krok ku całej Torze
i liczne społeczności „sobotników” odrzucają i zwalczają np. biblijne święta
lub inne Przykazania, które wywodzącym się z pogaństwa się nie podobają
takie jak np. Prawa Świątyni (w tym oddań (ofiar)) czy obrzezanie ciała;
podczas gdy nadużywają innych jak dziesięcina dla Lewitów (a nie pastorów)
nie mając do tego podstaw w Piśmie lub lekceważąc warunki stosowania.
Choć to, co Bóg wypowiedział na Górze Synaj jest bardzo ważne,
to ograniczenie się tylko do tego i wymyślanie podziałów na 10 części
wcale nie jest przejawem wierności Bogu, ale „woła o pomstę do Nieba”!
Wtedy nie było tak, że Bóg chciał osobiście ogłosić tylko te wybrane Słowa,
ale ze względu na strach i prośbę ludzi zgodził się resztę przekazać Moszemu,
który niczego nie ustanowił sam, ale jako pośrednik ogłaszał co otrzymywał,
więc niezależnie od sposobu podania CAŁA TORA(H) JEST OD BOGA
i nawet w samej treści tej parszy i wcześniej i później są ważne Przykazania,
których nie brakuje też we wcześniejszych i późniejszych czytaniach, np.:
– Pesach zostało ustanowione jako Prawo na wieczność w parszy „Boe”,
– parsza(h) „Jitro” nakazuje ustanowienie sprawiedliwych nadzorców (sędziów),
– parsza(h) „Jitro” zawiara Przykazania sposobu budowania ołtarza dla Boga,
– zakazy zmiany Prawa, bez których nic nie byłoby trwałe, są w Księdze Debarim,
– najważniejsze „Przykazania Miłości” są w innych parszach, a nawet księgach…
2.2. Prawdziwe Nawrócenie do Boga
W Obj 17,5 „wielka nierządnica” jest nazwana też „matką nierządnic„;
a podczas gdy wiele społeczności „protestantów” powstało i rozwija się
w oparciu o krytykowanie błędów „katolicyzmu” lub swych poprzedników,
nie dostrzega tego, że określenie w tym wersecie potępia też „córki”;
dlatego w rzeczywistości nie jest wystarczająca taka częściowa „reformacja”,
która fundamentalne wierzenia i zwyczaje wciąż dziedziczy od „matki”
uznając np. sobory, doktryny i zwyczaje odstępujące od Prawa Boga;
w tym w szczególności nie wystarcza poprawa uznania 1 lub 2 Przykazań:
tylko odrzucenie kultu wizerunków i powrót do świętowania Szabatu,
czym chcą wyróżniać się względem innych „protestanci – sobotnicy”,
podczas gdy nadal trwa się w odstępstwie w wielu innych sprawach,
o których mimo rzekomego opierania się na Biblii nie chcą słyszeć.
Poprawa tych 2 spraw to oczywiście są bardzo potrzebne składniki,
ale konsekwentnie muszą iść za tym kolejne tematy ze Słowa Boga,
w których Bóg wymaga od ludzi właściwych wierzeń, postaw i czynów.
Właściwe nawrócenie do Boga nie może być ograniczane
tylko do tych spraw, które się spodobały i chciało się je przyjąć,
np. dlatego, że pozwalają atakować „Kościół”, który stracił autorytet,
bo dał się poznać jako obłudny i krzywdzący, dążący do władzy i pieniędzy,
a przy tym chroniący „duchownych” przestępców niegodnych urzędu;
ale wymaga podporządkowania we wszystkim, co ustanowił sam Bóg,
dlatego trzeba uczyć się i zmieniać swój sposób myślenia i postępowania
także, a raczej przede wszystkim, w sprawach, które mogą się nie podobać,
w których przed nawróceniem miało się całkiem inne, przeciwne zdanie;
żeby prawdziwie stać się posłusznym Bogu takiemu, jakim Bóg jest,
a nie mieć satysfakcję ze znalezienia sobie takiego, jakiego by się chciało
i tym samym odwrotnie – wciąż dopasowania „Boga” do człowieka.
2.3. Wszystkie Przykazania Są Praktyczne i Cenne
Jedną z takich spraw jest dana w tej parszy przed Słowami z Góry Synaj:
objawione w pouczeniach, do których udzielenia natchniony został Jitro
ustanowienie zwierzchników społeczności, którzy muszą być uczciwi,
a także z tego znani i jako tacy rozpoznawani przez innych członków;
wobec czego niegodny brat nie może zostać wybrany na starszego,
a jeśli jakiś zhańbi urząd, to musi być z niego jak najszybciej zdjęty,
żeby społeczność mogła być właściwie kierowana i funkcjonować dobrze
oraz żeby nie traciła autorytetu i zaufania, a mogła przyciągać ludzi.
Jest to więc Prawo bardzo ważne w praktyce dla społeczności wiernych,
żeby nie dzieliła się i nie rozpadała, ale chciała i mogła zachować jedność.
Podobnie sprawa ołtarza z gliny lub nieociosanych kamieni:
Bóg nie pozwolił ustanawiać dla Niego innego miejsca kultu
niż Namiot Moszego, który potem zastąpiła Świątynia Szlomo(ha)
(w której skarbcu wtedy złożono Namiot, który przestał być używany,
więc nie nastąpiła zmiana miejsca, ale kontynuacja w trwalszej formie),
zaś w nich miały znajdować się i służyć 2 nakazane przez Boga ołtarze:
– w środku wykonany z drewna i pokryty złotem ołtarz kadzenia;
– na zewnątrz pokryty miedzią / brązem ołtarz oddań spalanych;
a budowanie przez kogokolwiek gdziekolwiek ołtarzy jest zakazane
i nikt nie mógł uczynić tego samodzielnie bez wyraźnego powodu.
Oprócz tego mogło jednak zdarzyć się złożenie oddania (ofiary)
także w miejscu, gdzie wyjątkowo „Bóg upamiętnił Swoje Imię”,
np. gdzie objawił się anioł lub prorok przyszedł dokonać cudu
(jak zwiastowanie Manoachowi narodzin Szimszona – Sdz 13,16-20;
czy pokonanie proroków Baala na Górze Karmel – 1Krl 18,30-39),
ale wtedy tam ten inny ołtarz wykonywano w podany tu sposób:
z gliny lub nieociosanych (czyli niedopasowanych) kamieni,
żeby był tylko prowizoryczny, nietrwały, wyraźnie tymczasowy,
rozpadł się wkrótce po spełnieniu swej jednorazowej funkcji
i nie doprowadził do ustanowienia dodatkowego miejsca kultu,
do którego ludzie mogliby później zacząć przychodzić powtórnie
i uznać nowe, niezależne miejsce oraz innych kohenów (kapłanów),
którzy z czasem mogliby ustanawiać i nauczać inne zwyczaje,
jak gdy Jeroboam zbudował ołtarze w Betel i Dan (1Krl 12,26-33).
Okazuje się zatem, że te Ustanowienia Boga z parszy „Jitro”,
które wielu ludziom wydają się mniej ważne i są marginalizowane,
w wielu społecznościach można nic nigdy nie usłyszeć na ich temat
z powodu tego, że przyćmiewa je to, co Bóg powiedział z Góry Synaj;
pełnią bardzo ważną funkcję w utrzymaniu jedności społeczności
i wiernego Bogu oraz pożytecznego sposobu jej funkcjonowania,
dzięki któremu możemy trwać w świętości i rozwijać się duchowo…
Chwała Bogu!