Imię Boga na Wieczność

Czas czytania: 40 minut

Komentarz do parszy „Szemot” (części „Imiona”):
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 1,1-6,1; Iz 27,6-28,13; 29,22-23; Jr 1,1-2,3; Dz 7,17-29.
Imię Boga – to szczególne pośród wielu i inne.

Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.

1. Imię Boga – Biblijne Świadectwa

„I_powiedział Bóg do_Moszego:
’[Jestem_i_będę, który Jestem_i_będę] אהיה אשר אהיה.’
I_powiedział: 'Tak powiesz do_synów Iszraela:
[Jestem_i_będę] אהיה posłał_mnie do_was!’
I_powiedział jeszcze Bóg do Moszego:
'Tak powiesz do_synów Iszraela:
[ten] יהוה, BÓG OJCÓW_WASZYCH
BÓG ABRAHAMA, BÓG ICCHAKA I_BÓG JAKUBA
posłał_mnie do_was.
To IMIĘ_MOJE na_WIECZNOŚĆ
i_to Wspomnienie_Mnie
z_pokolenia (na)_pokolenie.'”

Hebrajskie słowo „אהיה” („ehie(h)„)
nie oznacza teraźniejszości ani przyszłości,
bo wcale nie ma ono czasu gramatycznego;
ale niedokonany (niezakończony) aspekt bycia;
zatem wyraża sobą np. istnienie i trwanie,
samoistność, sprawianie istnienia, wieczność
oraz towarzyszenie wszystkiemu, co stworzył…

„Jochanan do siedmiu (społeczności)_zwołanych,
tych w tej Azji: 'Łaska wam i pokój
od TEGO BĘDĄCEGO [KTÓRY JEST]
I KTÓRY BYŁ I KTÓRZY PRZYCHODZI [BĘDZIE]
i od tych siedmiu duchów [aniołów],
które [są] przed tym tronem Jego
i od Jeszui Mesjasza:
tego świadka, tego wiernego,
tego pierworodnego (z)_tych martwych
i tego władcy tych królów tej Ziemi,
tego miłującego nas i uwalniającego nas
z tych grzechów naszych w tej krwi jego
i czyniącego nas królestwem i poświęceniem
tego Boga i OJCA JEGO.
Jemu ta chwała i ta potęga
na te wieki [tych wieków]. Amen.'”
(Obj 1,4-6)

Bóg ogłaszając Swoje Imię
przedstawił się jako „BĘDĄCY„,
(w grece „ἐγώ εἰμι ὁ ὤν” („Ego Eimi (H)o On„)
czyli dosłownie „Ja Jestem Ten Będący„,
jak w Septuagincie w Szemot/2Moj/Exdos/Wj 3,14);
zatem jako „TEN, KTÓRY ISTNIEJE WIECZNE„,
„TEN, KTÓRY JEST, BYŁ I PRZYJDZIE (BĘDZIE)„
(Obj 1,4-6; 1,8; 4,8; 21,6-7; 22,13),
wskazując swoje trwałe istnienie
tak w przeszłości jak i w przyszłości;
którego istnienie jest NIEDOKONANE,
trwa i nie ma ani nie będzie miało końca;
który jako jedyny istnieje sam w sobie
i jest źródłem istnienia i życia wszystkiego;
ale oprócz zawarcia tej prawdy o Stwórcy,
podaje też znacznie więcej o swej tożsamości:
że jest Bogiem Abrahama, Icchaka i Jakuba,
TEN SAM Z PRZESZŁYMI I PRZYSZŁYMI POKOLENIAMI;
co przedstawiając się także czyni częścią Swego Imienia,
którym ma być wspominany przez pokolenia,
co potwierdzają przykłady w Odnowionym Przymierzu:

„Że zaś podnoszą_(się) ci martwi
i Mosze(h) ujawnił przy tym krzaku gdy mówi:
'[ten] יהוה, ten Bóg Abrahama, i Bóg Icchaka i Bóg Jakuba'”
(Łk 20,37)

„Ten Bóg Abrahama, i [ten Bóg] Icchaka i [ten Bóg] Jakuba,
ten Bóg tych ojców naszych oddał_chwałę temu słudze Jego,
Jeszui, którego wy zaś wydaliście i odrzuciliście
naprzeciw oblicza Piłata, choć_osądził on by uwolnić…”
(Dz 3,13)

„’…Ja, ten Bóg tych ojców twych,
Bóg Abrahama, i Icchaka i Jakuba’
Drżącym zaś stawszy_(się) Mosze(h)
nie odważył_(się) oglądać.”
(Dz 7,32)

Właściwa znajomość i wspominanie Imienia Boga
nie dotyczy tylko jego zapisu i brzmienia;
ale tożsamości Stwórcy i Jego relacji z ludźmi:
wierności, oczekiwań, wymagań, obietnic, działania,
narodu i społeczności, którą wybrał i prowadzi…

Pewną kontrowersją co do Imienia Boga יהוה
mogą wzbudzać słowa zapisane w kolejnym czytaniu,
które sugerują, że patriarchowie Imienia nie znali:

„I_objawiłem_(się)
dla Abrahama, dla Icchaka i_dla Jakuba
jako_Bóg Wszechmogący,
i_Imię_Moje יהוה nie dałem_poznać im.”
(Szemot/2Moj/Exodos/Wj 6,3)

Jednak wcześniejsze teksty pewnie dowodzą,
że sens powyższych słów jest zupełnie inny:

„I_powiedział do_niego [anioł od יהוה]:
’Ja יהוה, którym wywiódł_cię z_Eur Kaszdim,
aby dać oto tę_ziemię, tę_tu w_posiadanie_ją.’
I_odpowiedział [Abraham]:
’Adonai [Panie_mój], יהוה, przez_co poznam,
że wezmę_w_posiadanie_ją?'”
(Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 15,7-8)

„I_przeniósł_(się) stamtąd [Icchak]
i_wykopał studnię inną i_nie spierali_(się) o_nią
i_nadał nazwę_jej Rechobot i_powiedział:
’Bo_teraz rozszerzył_(przestrzeń) יהוה nam
i_będziemy_rozmnażać_(się) w_ziemi.'”
(Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 26,22)

„I_oto יהוה stanął nad_nim i_powiedział [Jakubowi]:
’Ja יהוה, Bóg Abrahama ojca_twego i_Bóg Icchaka,
Ta_ziemia, (na)_której ty leżysz,
na_niej tobie dam i_potomstwu_twemu.’
(…)
I_obudził_(się) Jakub ze_snu_swego i_powiedział:
'Prawdziwie jest יהוה w_miejscu tym, a_ja nie wiedziałem.'”
(Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 28,13.16)

Gdyby w Księdze Bereszit były napisane tylko słowa
jak np. „יהוה powiedział…” lub „יהוה sprawił, że…”,
to byłyby to tylko nazwy zawarte w późniejszej relacji,
których potem użył autor tekstu, a nie uczestnik wydarzeń
i nie świadczyłoby to o wymawianiu wtedy Imienia Boga;
ale skoro Imię יהוה pojawia się w CYTATACH WYPOWIEDZI,
to świadczy to, że faktycznie było ono wtedy wypowiadane:

• anioł Boga wypowiedział je do Abrama,
• Abram wypowiedział je odpowiadając Bogu
  (razem z „Adonai” – 2 zwroty jednocześnie,
  z których 1 byłby zbędny w relacji parafrazą
  gdyby to nie był dokładny cytat wypowiedzi);
• wypowiedział je Icchak nazywając studnię;
• Bóg wypowiedział je do Jakuba we śnie;
• Jakub wypowiedział je po objawieniu;
• Abimelech wypowiedział je wobec Icchaka
  (Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 26,28);
• Lea(h) zawarła część Tego Imienia w imieniu syna
  (Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 29,35);
• Laban wypowiedział je przy rozstaniu z Jakubem
  (Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 31,48-50);

co pewnie świadczy, że znali je nie tylko patriarchowie,
ale także ludzie, którzy widzieli ich życie i świadectwo…
Całe plemię Iszraela wywodzące się od syna Jakuba
ma w swej nazwie Imię Boga, którego on miałby nie znać?
Oczywistym jest, że ono było wtedy znane!

Dla ludzi posługujących się hebrajskim i aramejskim,
dobrze znających ówczesne języki Ludu Bożego i Biblii
oczywistym było jak pisze, czyta i wymawia się To Imię;
dlatego nie mieli oni żadnego problemu z tym,
żeby we właściwych sytuacjach poprawie je wezwać
i z całą pewnością to robili – Pismo o tym świadczy.

Patriarchowie znali Imię Boga יהוה;
ale nie chodzi tylko o zapis czy brzmienie,
lecz raczej znajomość całej osoby i charakteru
Tego, Kogo To Imię nazywa, określa i wskazuje…
Stwórca nie objawił w życiach ojców Iszraela tego,
co To Imię sobą wyraża – tej Swojej cechy i czynów,
które miał poznać dopiero wyzwalany z niewoli Iszrael,
które objawiły się w dziełach rękami Moszego (Mojżesza):
że Bóg spełnia do końca obietnice, których udzielił,
że wyzwala, prowadzi i daje własną ziemię Swemu Ludowi.

Gdyby Abraham, Icchak i Jakub
oraz ich potomkowie w Ziemi Micraim
wcale nie znali Imienia Boga יהוה;
JAKI SENS DLA NICH MOGŁOBY MIEĆ
ZADANIE MOSZEMU PYTANIA SPRAWDZAJĄCEGO,
NA KTÓRE SAMI NIE ZNALI POPRAWNEJ ODPOWIEDZI,
WIĘC ŻADNEJ NIE MOGLI NIJAK OCENIĆ?
Przecież Mosze(h) mógłby zmyślić i odpowiedzieć
cokolwiek zechce i tak czy inaczej byłoby to
zupełnie nie do podważenia ani potwierdzenia
i w niczym by to nie pomogło ani nie przeszkodziło!
Takie pytanie sprawdzające ma sens tylko wtedy
gdy pytający z góry wie jakiej odpowiedzi oczekuje
i dlaczego to musi być ta, a nie żadna inna…

Podobnie jak inne osoby w Biblii, wielu ludzi, np.:
a) Jakub („יעקב”), Iszrael („ישראל”), Jeszurun („ישרון”)
(Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 32,28/29; 35,10; Iz 44,1-2);
b) (H)oszea („הושע”), Jahusz[u]a („יהושע”) – Ozeasz / Jozue
(Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 13,16);
c) Szlomo(h) („שלמה”), Jedidjah („ידידיה”) – Salomon (2Sm 12,24-25);
d) Amanu El („עמנו אל”), Emmanouel („Ἐμμανουήλ”),
Jeszua („ישוע”), Jesous („Ἰησοῦς”) – Jezus
(Mt 1,1; Iz 7,14; Mt 1,23; Łk 2,21);
Bóg też ma znacznie więcej niż tylko jedno własne Imię
wraz z cechami Stwórcy, które są z tymi Imionami związane
i wyrażane gdy Bóg się objawia właściwym z nich, np.:
a) „אל שדי” („El Szadai”) – moc, czynienie cudów;
b) „אלהים” („Elohim”) – władza, sądzenie, sprawiedliwość;
c) „אדני” („Adonai”) – chwała, wywyższenie, odbieranie czci;
d) „יהוה” – miłosierdzie, spełnianie danych obietnic;
bo będąc jedną osobą ma jednocześnie wiele ważnych cech,
których nie dałoby się określić tylko jednym słowem…

Potomkowie Iszraela wtedy w Micraim
nie tylko znali brzmienie Imienia Boga יהוה,
ale także wiele innych PRAWDZIWYCH IMION Boga…
Dlatego nie tylko potrafili właściwie rozpoznać to
czy Mosze(h) poda im jakieś prawdziwe Imię Boga,
ale też czy on zna Boga Iszraela na tyle dobrze,
żeby wskazać Imię, którego w tej sytuacji oczekują
i użyje właściwego dla sytuacji i sprawy…

Ktoś mógłby powiedzieć, że te słowa nie są imionami,
ale w hebrajskim imiona oprócz brzmień mają też znaczenia;
a każde zwykłe słowo może być użyte jako imię osoby;
o czym nie rozstrzyga jego unikalność ani sens,
ale tylko kontekst użycia, wskazanie nim na osobę.
Jeśli jakieś słowo wyraźnie wskazuje na Jedynego Boga,
to w hebrajskim sensie słowa „imię” jest Jego Imieniem
(np. w Dn 9,19 tylko „Adonai” jest użyte jako Imię Boga).
Także fakt, że Imię יהוה jest objawione w parszy IMIONA
może być świadectwem, że TO IMIĘ jest jednym z wielu.

Abraham, Icchak i Jakub znali moc, władzę i chwałę Boga,
które są kojarzone z innymi biblijnymi Imionami Boga,
widzieli cuda i sąd wykonany na Sodomie i innych miastach;
ale sami otrzymali obietnice dotyczące przyszłych pokoleń,
które miały się spełnić dla ich potomków, a nie dla nich;
zatem nie poznali Boga jako spełniającego obietnice,
a właśnie gdy pojawił się Mosze(h) zbliżał się czas
gdy miało nastąpić wyzwolenie Iszraela z niewoli
i oddanie im Ziemi Kanaan w dziedziczne posiadanie,
co Bóg zapowiedział Abrahamowi (Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 15);
dlatego dokładnie ta odpowiedź proroka potwierdzała,
że on został do nich wtedy posłany przez ich Boga,
którego poprawne brzmienie Imienia יהוה umieli rozpoznać,
bo znali je już dawno z wypowiedzi przodków i słyszenia.

Niewymawianie Imienia Boga nie było i nie może być Prawem,
ale wymowa może zależeć tylko od przekonania i PEWNOŚCI
(bo czynienie czegoś z wątpliwością to grzech – Rz 14,23)
co do tego pierwotnego i oryginalnego brzmienia Imienia יהוה,
właściwego sposobu odczytu tych 4 liter i wymowy głosek
(szczególnie „ו” (’o’/’u’/’ł’/’w’/’v’) i końcowego „ה” (’h’/’a’/’-’))
np. zgodnego np. z wystąpieniami w imionach teoforycznych
(których współczesne wersje wciąż sugerują kilka wariantów,
ale jedne ich uzgodnienia brzmią naturalnie, a inne zupełnie nie),
gdzie zawarta cząstka wymowy musi pasować do całości,
skoro mają one wskazywać właśnie Boga o Tym Imieniu, np.:

• „Jahuda(h)„: „יהודה” czyli „יהו [Oddający] Cześć”
  (Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 29,35; 37,26; 44,16; 49,8),
• „Jahuszafat”: „יהושפט” czyli „יהו [Jest] Sędzią”
  (1Krl 15,24; 22,2; 22,51; 2Krl 1,17; 2Krn 17,1-3),
• „Chezekjahu„: „חזקיהו” czyli „Wzmacnia יהו”
  (2Krl 16,20; 18,22; 2Krl 19,14-15.20; 20,5),
• „Elijahu„: „אליהו” czyli „Bogiem Moim יהו”
  (1Krl 17,1; 18,1-2.7-8.15-17.21-22.30-31.36),
• „Jeszajahu„: „ישעיהו” czyli „Zbawieniem יהו”
  (2Krl 19,5-6.20; 20,1.4; 2Krn 32,32; Iz 1,1),
• „Jirmijahu„: „ירמיהו” czyli „Podniesie יהו”
  (2Krl 23,31; 2Krn 35,25; 36,21-22; Jr 1,1; 7,1),
• „Jahuszua”: „יהושוע” czyli „יהו Zbawia”
  (Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 3,21; Sdz 2,7);

i w innych imonach i słowach, np.:
– Joz 10,3: „הוהם” („Huham/Hoham”),
– Ps 104,35; 106,1; 117,2: „הללו-יה” („Halelu-יה„);
których wymowa nigdy nie była zakazana i zaniechana
(zapis w Obj 19,1-6 poświadcza znajomość w mesjanizmie,
ale w tej frazie jest tylko część imienia Boga, a nie jego całość
i „ἁλληλουϊά” jest jednym słowem złożonym z hebraizmów),
zaś te imiona były nadawane nawet gdy język nie funkcjonował
(ale mimo tego uległy zmianom i obecnie mają różne wersje);
dlatego jest nieco pewniejsza od praktykowanych brzmień יהוה
odtwarzanych różnymi metodami po wiekach zapomnienia…
W ŻADNYM Z NICH NIE WYMAWIA SIĘ TWARDEGO „V/W”,
A WE WSZYSTKICH Z NICH „ו” W SĄSIEDZTWIE „ה”
WYRAŹNIE CZYTA SIĘ MIĘKKO JAKO „O/U/Ł”!
Czy w imionach królów, kohenów, proroków i Maszijacha,
którzy wiernie służą i wyraźnie wskazują na swego Stwórcę
cząstka Imienia Boga mogłaby brzmieć inaczej niż właściwie?
Czy w imieniu patriarchy Jahuda(ha), które różni się tylko 1 literą
litera ’ו’ zapisuje wyjątkowo miększy dźwięk niż ma Imię Boga,
podczas gdy np. w imieniu Dawida ’ו’ obok 'ד’ jest twardszy?
Czy końcowe ’ה’ w imionach „יהודה” i „יהוה” czyta się różnie?

Tak czy inaczej można i należy wzywać Imię Boga
zwracając się do Ojca określeniami i tytułami,
które również są prawdziwymi IMIONAMI Stwórcy
(rozróżnienie imienia od tytułu nie jest myślą hebrajską,
bo oba są określeniami osoby, jej cech i spełnianej roli);
w tym słowami, które sam Bóg objawił Moszemu,
którymi sam się prorokowi PRZEDSTAWIŁ:
„Bóg Abrahama, Bóg Icchaka, Bóg Jakuba„,
wierzymy bowiem w Boga Iszraela i jego przodków
(Szemot/2Moj/Exodos/Wj 32,13; Joz 24,2;
1Krl 18,36; 1Krn 29,18; 2Krn 30,6):
jedynego, pierwotnego Boga całej ludzkości,
który wybrał te osoby na początek zbawienia…

2. Przyczyny Odstępstwa i Błędnych Wersji

2a. Imię Boga – Tradycja Niewymawiania

Choć Biblia pewnie świadczy o tym,
że Imię Boga יהוה było znane i wypowiadane, np.:
a) koheni publicznie błogosławili Nim lud
(Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 6,22-27);
b) prorocy wypowiadali Je ogłaszając objawienia
(Szemot/2Moj/Exodos/Wj 4,22; 5,1; Joz 7,13; 24,2;
Iz 56,1; 66,22; Jr 2,2; 3,12; Ez 36,22; 37,12);
c) różne, też „zwykłe” osoby błogosławiły tak innych
(Rt 2,4; Rt 4,14; 1Krl 8,14-21);
d) ludzie, też „zwykli”, wzywali Go w swych modlitwach
(1Sm 1,10-13; 2,1-10; 1Krl 8,22-28; Ps 86,5-7; 105,1-3).
To z czasem w wyniku nadinterpretacji Przykazania
zakazującego wypowiadania go do niewłaściwych spraw
(Szemot/2Moj/Exodos/Wj 20,7;
Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 19,12;
Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 5,11)
narastały coraz większe ograniczenia i zakazy tej praktyki,
aż ówczesna tradycja judaizmu dopuszczała już tylko
wypowiadanie przez kohenów podczas służby w Świątyni,
a nawet tylko samego kohena hagadol w Jom HaKipurim
(arcykapłana podczas Dnia Tych_Przebłagań, 1 święto w roku).
W dłuższej perspektywie jest to niewykonalne i sprzeczne,
bo jakoś trzeba było także nauczyć tego jego następców,
synów, innych kohenów, którzy będą musieli to spełniać
oraz przekazać tę umiejętność kolejnym pokoleniom
(według Talmudu można było to uczynić 1-2 razy na 7 lat);
a bez praktykowania w całkiem innych okolicznościach,
powszednio, zwyczajnie, w koniecznych celach edukacyjnych
lub bez obłudy i podstępów uczniów, aby móc je usłyszeć
niemożliwe byłoby zachowanie Imienia Boga w tradycji
i w końcu wymowa całkowicie zanikła (Jr 23,26-27; Am 6,10);
choć w kontekście w proroctwach nie chodzi o samo brzmienie,
ale raczej o zupełne zapomnienie o osobie Boga Iszraela
czy to poprzez zaprzestanie wspominania Go w jakikolwiek sposób
czy to poprzez wypaczanie Jego tożsamości fałszywymi proroctwami,
które mogą przedstawiać Boga jako innego niż faktycznie jest…

Ponieważ judaizm rabiniczny uważa wypowiadanie Imienia Boga za grzech,
żaden religijny jahud (żyd) na pewno nie zrobi tego w zwykłej rozmowie
(w której oni nie posługują się nawet „świętym językiem hebrajskim”
i nawet zwyczajne słowa są celowo wymawiane ze zniekształceniami),
ani tym bardziej po to, żeby kogoś pytającego nauczyć jak to robić,
bo uważa, że nie tylko sam zaciągnąłby winę, ale sprawił to u innych,
więc nawet gdyby na niego bardzo mocno naciskano w tej sprawie,
to pomijając faktyczną nieznajomość Imienia Boga (sam Go nie słyszał,
a sama ogólna znajomość języka nie wystarcza by znać każde słowo)
wyznawca judaizmu wolałby skłamać, żeby ratować życie od grzechu
(podając oczekiwane, a byle jakie i błędne, żeby szybko skończyć temat)
niż podać właściwe brzmienie, którego wymowę uważa za zakazaną…

Dziś już nie można mówić o wypowiadaniu tego Imienia Boga,
bo Jego brzmienie nie zostało przekazane do naszych czasów;
a istniejące wersje są tylko hipotezami różnych badaczy
opartymi na lepszych lub gorszych przesłankach…

W starożytnym piśmie hebrajskim występującym w Biblii
pomimo tego, że jest ono (częściowym) zapisem fonetycznym,
czyli poszczególne litery przedstawiają składniki wymowy słów,
a nie części ich znaczeń reprezentowanych całymi brzmieniami;
nie zapisywano wszystkich głosek składających się na słowo,
ale tylko ich typowe i wystarczające podzbiory, żeby osoby
znające język i słowa potrafiły z kontekstu rozpoznać sens,
w tym także zidentyfikować w historiach osoby i ich imiona;
których oryginalny hebrajski zapis biblijny sam w sobie
nie określa jednoznacznie pełnego brzmienia…

Nawet to samo jedno imię tej samej jednej osoby
może być w kilku różnych miejscach w Piśmie Świętym
zapisane na kilka nieco różniących się sposobów
zawierających różne części całego jego brzmienia,
które czytelnik musi wcześniej znać ze słyszenia,
dedukować z połączenia tych cząstkowych świadectw
lub z doświadczenia i intuicji w posługiwaniu się językiem;
np. w Sdz 2,7 jest „יהושע” („Jahusza”) i „יהושוע” („Jahuszua”),
a oba słowa wskazują tego samego następcę Moszego (Mojżesza)
i drugie jest pełnym brzmieniem pierwszego, częściowego;
a czytelnik zwykle napotykając inne takie częściowe wystąpienia
(bo pełna wersja występuje w całej Biblii tylko 2 razy,
zaś ponad 200 wystąpień pomija jedną literę „ו”!)
musiał wiedzieć, że pełna wersja zawiera też głoskę „u”
i z pamięci dodawać ją podczas odczytywania tego imienia
lub dopuszczalne i powszechnie używane były różne wersje
(co jest jednak mniej prawdopodobne i raczej błędne)…
Bez istnienia ciągłości przekazu pierwotnej praktyki ustnej
znajomość właściwych brzmień imion postaci biblijnych
byłaby bardzo trudna do ustalenia, a czasami niemożliwa,
wymagająca doskonałej i szczegółowej znajomości całego Pisma;
a jednak judaistyczna tradycja zakazu wymowy Imienia Boga
tę ciągłość przerwała i zagubiła na bardzo długi czas…

W czasach, gdy cały Naród Iszraela żył w jednym miejscu
i kontakty ludzi z różnych stron były regularne i częste,
np. 3 razy w każdym roku podczas świąt pielgrzymich Boga;
język mógł pozostać w miarę jednakowy w całej społeczności.
Jednak historyczny upadek Królestw Iszraela i Jahuda(ha),
uprowadzenia w kolejne niewole i rozproszenie Narodu
zmuszonego żyć przez długi czas pośród wielu obcych kultur
i posługiwać się innymi językami obok swego rodzimego
doprowadziło do powstania różnic wymów tych samych słów
do tego stopnia, że Jahudim z różnych części świata
trudno było się komunikować w swoim własnym języku.
Z tego względu przywódcy judaizmu postanowili,
że trzeba unormować wymowę i zapis w taki sposób,
żeby na powrót zaistniał jeden wspólny język;
ale nie był to już pierwotny język hebrajski,
którego i oni sami mogli od dawna nie znać,
lecz hebrajski tych ludzi i zgodny z ich tradycją,
która np. ZABRANIA WYMOWY Imienia Boga – יהוה…

Z tego powodu intencją twórców znaków diakrytycznych,
(dodatkowych kresek lub kropek pod, nad i wewnątrz liter,
które z jednej strony zachowywały bez zmian zapis Biblii,
zaś z drugiej uzupełniały braki w zapisie wymowy słów),
NIE BYŁO ZAPISANIE POPRAWNEJ WYMOWY IMIENIA יהוה;
a zasugerowanie tradycyjnego sposobu zastąpienia Go, np.:
A) gdy występuje obok słowa „אלהים” („elohim”) – „Bóg”,
to należało odczytać je jako „אֲדֹנָי” („Adonai”) – „Władca_mój”
(pod „אֲ” pionowe 2 kropki po prawej to krótki dźwięk,
a pozioma kreska oznacza wymowę tej litery jako 'a’,
choć główny dźwięk zapisywany literą 'א’ to 'e’;
nad „דֹ” kropka po lewej to dodanie 'o’ po 'd’;
pod „נָ” pozioma kreska wskazuje, żeby po nim dodać 'a’),
co jest szczególną formą tego słowa – tylko zamiennik Imienia;
B) gdy występuje obok słowa „אדני” („edoni”) – „władca_mój”
(zwykła forma słowa tytułująca dowolnych władców, też ludzi),
to należało odczytać je jako „אֱלֹהִים” („Elohim”) – „Bóg”
(5 kropek pod 'אֱ’ to odczyt jako krótkie 'e’:
pionowe 2 kropki po prawej to krótki dźwięk,
a trójkąt z 3 kropek oznacza wymowę jako 'e’;
nad „לֹ” kropka po lewej to dodanie 'o’ po 'l’;
dolna kropka pod 'הִ’ oznacza dodanie 'i’ po 'h’);
C) ponieważ środkowe 'o’ nie wpływała na wskazanie odczytu,
bo w obu zastępczych słowach jest w tym samym miejscu,
z czasem zaczęto pomijać jego znaki w zapisie Imienia;
D) wraz z tradycją zastępowania Imienia Boga wyrażeniem
„To_Imię” – „הַשֵם” („HaSzem”) również znaki tej frazy
zaczęły być używane do wypełniania Imienia יהוה
(pod „הַ” kreska oznacza dodanie 'a’ po 'h’;
pod „שֵ” poziome 2 kropki to dodanie 'e’ po 'sz’),
albo od odmiany czasownika „הוי” w koniugacji hifʿil,
co sugerowałoby sens Imienia „Sprawiający Istnienie”;
od czego pochodzi popularna obecnie wersja wymowy.
Z tego względu „pełne zapisy Imienia Boga יהוה”
w istocie nigdy nie były zapisami wymowy Tego Imienia,
a np. nieświadomi tego dawni „chrześcijańscy” badacze
sami stworzyli na tej podstawie zupełnie nowe słowo,
które zamiast właściwej wymowy jednego Imienia Boga
było połączeniem dwóch wskazujących Boga słów.
Wynik tego błędu był formą Imienia obowiązującą
w wielu „Kościołach” przez wiele wieków, setki lat,
a mimo zastąpienia większości wystąpień słowem „Pan”
lub innymi zgodnymi z tradycją zamiennikami („Adonai”)
świadectwa tego istnieją w starych przekładach Biblii:
– we francuskiej Bible d’Olivétan (1535);
– w polskiej Biblii Brzeskiej (1563);
– w polskiej Biblii Nieświeskiej/Budnego (1572)
w całym Tanakhu oraz 11 razy w Ewangelii Mateusza;
– w hiszpańskiej Biblii Reina-Valera (1606);
– w angielskiej Biblii Króla Jakuba (1611) w wersetach
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 6,3; Ps 83,18; Iz 12,2; 26,4;
– w polskiej Biblii Gdańskiej (1632):
tylko w wersecie Szemot/2Moj/Exodos/Wj 6,3;
a współcześnie przy wersji tej nadal upierają się
np. członkowie organizacji „Strażnica” – „świadkowie”,
którzy podczas gdy upowszechniała się wersja Imienia
odkryta w wyniku badań na przełomie XVIII i XIX wieku
postanowili „wyróżnić się [niby] wiernością” od innych
z uporem trwając przy swej tradycyjnej, starej wymowie
zapisanej w przekładach Biblii z przed kilkuset lat,
którymi niektórzy z nich się wtedy nadal posługiwali.

Trzeba też mieć na uwadze,
że twórcy tyberiadzkich znaków diakrytycznych
używanych np. w masoreckim zapisie Tanakhu,
a także we współczesnym języku hebrajskim
stosowali i usystematyzowali wymowę znacząco inną
niż np. autorzy Septuaginty i Odnowionego Przymierza,
wyrażoną w tłumaczeniach biblijnych imion na grekę, np.:
– „Αβρααμ” („Abra(h)am”) oraz „אַבְרָהָם” („Awraham”),
– „Ιακωβ” („Jakob”) oraz „יַעֲקֹב” („Jakow”),
– „Ιουδα” („Jo(h)uda(h)”) oraz „יְהוְּדָה” („Ihuda(h)”),
– „Δαυιδ” („Dawid”) oraz „דָוִד” („Dawid”),
gdzie widać istotną różnicę i sprzeczność:
– zwykły hebrajski 'ב’ („bet”) to:
a) w grece 'β’ („beta”) – 'b’,
b) u masoretów 'בְ’ („wet”) – 'w’;
– zwykły hebrajski 'ו’ („uaw”) to:
a) w grece 'υ’ („ypsilon”) – 'u’/’w’,
b) u masoretów 'ו’ – 'w’, 'וְּ’ – 'u’.
W masoreckim systemie zapisu języka hebrajskiego
istnieją 2 podstawowe, proste litery dla głoski 'w’,
podczas gdy głoska 'b’ nie ma własnego prostego znaku,
ale powstaje jako 'בּ’ („bet”) – wersja z kropką w środku,
która nie została dodana w zapisie imienia Abrahama;
w wyniku czego wymowy imienia patriarchy się różnią…
Gdyby chcieć przyjąć, że miało tak być pierwotnie
i autorzy Septuaginty kilkaset lat wcześniej też powinni
zapisać imię „Abraham” do odczytywania z 'w’, a nie 'b’;
to język grecki także miałby wtedy 2 litery dla 'w’
oraz żadnego znaku do zapisywania głoski 'b’.
Autorzy greckiej Septuaginty mieli do dyspozycji
różne 2 litery do zapisu 2 (zakresów) głosek:
'b’ – 'β’ („beta”) oraz 'u’/’w’ – 'υ’ („ypsilon”),
więc mogli prosto rozróżnić i jednoznacznie zapisać
właściwie brzmienie imienia patriarchy Abrahama
zgodnie z tym, co jest w biblijnym tekście, gdzie
'b’ – 'ב’ („bet”) oraz 'u’/’w’ – 'ו’ („uaw”).
Historia dowodzi także tego, że taka zmiana
polegająca na przejściu głosek 'b’ w głoski 'w’
zaszła i zachodzi w wielu kulturach i językach,
np. w hebrajskim, grece, angielskim…

Ponieważ Septuaginta jest znacznie starsza
niż tyberiadzkie zapisy wymowy hebrajskiego,
a także uznana i stosowana przez apostołów
(lub tłumaczyli oni Tanakh podobnie i zgodnie
stosując te same zasady, przekonania i tradycje);
tradycja wymowy będąca źródłem dla jej treści
bywa wiarygodniejsza niż w tekście masoreckim;
więc w tej sprawie wierność temu tłumaczeniu
jest wiernością pierwotniejszej tradycji jahudim;
choć zdarza się też, że w przekładach imion postaci
tłumacze wybierali litery o zbliżonych pozycjach i formach
zamiast wskazujących ten sam dźwięk, a graficznie innych
(np. „𐤄” / „ה” stało się „Ε” / „ε” („epsilon„) – „e” zamiast „h”,
które w grece było niewymawiane i „Η” / „η” („eta„) to też „e”).
Ponieważ język grecki znacząco różni się od hebrajskiego
i nie wszystkie głoski da się w nim wiernie odtworzyć;
to co do głosek zapisanych w Biblii pełnymi literami,
których tekst grecki nie odwzorowuje, bo nie może,
trzeba kierować się wersjami z innych źródeł,
które te głoski zachowują i podają…

Autorzy Septuaginty ani Odnowionego Przymierza
nie dokonali transkrypcji wymowy Imienia Boga,
nie zapisali brzmienia literami żadnych innych języków,
bo po prostu nie było to możliwe w tych językach;
ale początkowo zapisywali je tylko po hebrajsku,
a niektóre zwoje nawet literami paleo-hebrajskimi,
np. papirusy: Fouad 277b, Oxyrhynchus 3522 i 5101, 8HevXII gr,
co potwierdzają także wcześni pisarze „chrześcijańscy”,
np. Orygenes z Aleksandrii oraz Hieronim ze Strydonu;
znaleziono też rękopisy z pozostawionymi pustymi miejscami,
gdzie najprawdopodobniej inny pisarz miał dopisać To Imię,
bo nie mógł tego zrobić ten przepisujący resztę po grecku
lub zostało wymazane przez jahudim (Talmud: Szabat 116a:8-9)
np. papirusy: Rylands 458, Oxyrhynchus 656, Berlin 17213.
Jest znany tylko 1 manuskrypt 4Q120 z zapisem „Ιαω”,
który pojawia się też poza Biblią, np. na amuletach,
co wzbudza podejrzenia, że to odstępczy zwyczaj;
ale w przekładach Tanakhu ta forma się nie przyjęła.
W późniejszych oryginalnych tekstach i ich kopiach
występują już tytuły jak „Κύριος” zastępujące To Imię;
które później pojawiało się natomiast w przypadkach
tłumaczenia tekstów powstałych w grece na hebrajski,
np. w przekładach Listów Apostoła Szaula (Pawła),
w miejscach gdzie znajdują się cytaty z Tanakhu;
podczas gdy imiona wszystkich innych osób, ludzi,
były zapisywane w językach docelowych przekładów
pomimo niemożliwości uczynienia tego doskonale,
ale dopasowując je do możliwości i zasad języka
(„Jesous” ma dodane 's’ na końcu, żeby było męskie,
choć jego hebrajski oryginał kończy się głoską 'a’,
bo w tym języku nie ma wymogu końcówki rodzajowej).
Jest to więc pewne świadectwo i mocny dowód tego,
że o ile imiona Mesjasza i proroków tłumaczyć można,
to Imię Boga powinno pozostać tylko po hebrajsku!

Wiedząc o tych faktach teraz wiadomo na pewno,
że nie ma sensu ustalanie wymowy Imienia Boga
na podstawie zapisu znaków diakrytycznych
dopisanych później do znacznie starszych tekstów
w czasie, gdy wymowa Imienia była już zakazana,
a sposoby wymowy ulegały w tym czasie zmianom;
więc badanie tej sprawy taką błędną drogą
jest tylko oszukiwaniem samego siebie.

2b. Imię Boga – Odkrycia Nowoczesnych Biblistów

Niewymawianie Imienia Boga wzięte z judaizmu rabinicznego
i forma zapisu i wymowy stworzona w „chrześcijaństwie”
były wielowiekowymi bezdyskusyjnym i fundamentalnymi tradycjami,
więc przez setki lat niewiele się w tych sprawach działo;
ale od XVI wieku, gdy pojawiły się „Kościoły protestanckie”
różniące się między sobą poglądami i stopniem gorliwości,
a powstała też świecka, całkowicie naukowa biblistyka
badająca np. języki, kultury i historie opisane w Biblii
bez dogmatycznego zaślepienia i uprzedzeń do kontrowersji;
możliwe stało się krytyczne spojrzenie i zrewidowanie
wielu spraw wcześniej uważanych za kluczowe dla wiary,
w tym także dostrzeżenie różnic zapisanych wersji
i ponowne odkrywanie właściwej wymowy Imienia Boga…

W 1567 roku n.e. Gilbertus Genebrardus
jako jeden z pierwszych po latach zastoju w sprawie
opierając się na historycznych tekstach badając temat
zaproponował odbiegającą od dotychczasowych wymowę
mającą „a” zamiast „e”, „u” zamiast „v” oraz „e” na końcu;
lecz o ile pierwszą zmianę niezależnie potwierdzili też inni,
to wersja z twardym „v” oraz „ah”/”oh” pozostała popularna,
a reszta jego sugestii została powszechnie odrzucona.

W 1793 roku n.e. John Simon w swym leksykonie hebrajskiego
zapisał wersję ze znakami diakrytycznymi sugerującą:
– 'a’ po 'j’ – znak 'יַ’ (pod literą pozioma kreska);
– krótkie/nieme pierwsze 'h’ – 'הְ’ (pod literą 2 pionowe kropki),
a samo 'ה’ domyślnie wymawiane, gdy jest w środku słowa;
– 'e’ po 'u/v’ – 'וֶ’ (pod literą 3 kropki w trójkącie),
samo 'ו’ czytano jako 'v’, a 'u’ to 'וְּ’ = nieme 'ו’ + 'u’,
czyli gdy dodane są 2 kropki pod literą i jedna po lewej
(lub też tylko 1 kropka po lewej – zamiana 'v’ w 'u’);
– zwykłe końcowe '(h)’ – 'ה’ (brak znaków modyfikujących),
domyślnie nieme na tej pozycji, a czytane wtedy jako 'הּ’.
W 1815 roku n.e. taki sam zapis powtórzył Wilhelm Gesenius
opierając się między innymi na imionach teoforycznych
(to źródło jest cenne jako świadectwo biblijnych faktów),
ale i transkrypcji na język grecki oraz wymowie samarytańskiej
pozyskanych z innych, znacznie późniejszych tekstów
(czego nie ma w Odnowionym Przymierzu ani Septuagincie);
co niestety nie było już zbyt trafnym wyborem źródeł
biorąc pod uwagę historyczny fakt, że pisarze Septuaginty
początkowo zachowywali Imię Boga יהוה w oryginale
(hebrajskie słowo nieprzetłumaczone w greckim tekście),
a potem zaczęto je tradycyjnie zastępować tytułami Boga,
tak samo jak to jest też w Pismach Odnowionego Przymierza,
jak zachowały się w grece Ewangelie i Listy apostołów,
więc tłumaczenie zapisu nie było wierne ich zwyczajowi;
podczas gdy zastępowanie Imienia tytułami tak.

Na przełomie XIX i XX wieku n.e. powyższe odkrycia i wnioski
były już uznawane przez badaczy języka hebrajskiego i Biblii,
a nowe formy zaczęto umieszczać w popularnych przekładach,
z których czytelnicy przyjmowali różne wersje „Imienia Boga”
często zupełnie nieświadomi mnogości możliwości wymowy
oraz wątpliwości związanych z poszczególnymi z nich…

Autorzy ksiąg Biblii zachowanych w grece:
Septuaginty i Brit Chadasza(h) (Odnowionego Przymierza),
nie dokonywali transkrypcji Imienia Boga na inny język,
nie zapisywali go literami innymi niż w języku objawienia;
więc albo ktoś znał i posługiwał się językiem hebrajskim
i mógł nauczyć się ustnie brzmienia Imienia Boga יהוה
(od kogoś, kto znał i uznał za stosowne jego przekazanie);
albo nie mając dobrze opanowanej hebrajskiej wymowy
nie powinien byle jak wypowiadać tego Imienia Boga.
Taka była też praktyka apostołów w I wieku n.e.,
którą poświadczają wszystkie ich kanoniczne teksty.
Nie oznacza to, że apostołowie nie wypowiadali Imienia,
ale wskazuje, że NAJPIERW UCZYLI I WYPRÓBOWYWALI
w sprawach mających wyższy priorytet jak np. prawość;
a dopiero potem dochodził święty język i To Imię Boga
przekazywane wybranym, który będą Je wypowiadać godnie;
nie zaś jako podstawowa wiedza dostępna każdemu…

Trzeba mieć świadomość, że jak każda dziedzina nauki
biblistyka jest kierunkiem bardzo szerokim i złożonym,
więc trudno jest 1 badaczowi być ekspertem od wszystkiego
i w praktyce istnieją w niej różne węższe specjalności, np.:
– biblijne językoznawstwo – hebrajskie, aramejskie lub greckie,
– biblijna historia – różne okresy, regiony, kraje,
– biblijna etnografia – różne kultury wokół Iszraela,
– biblijna teologia – myśli i doktryny o tym, kim jest Bóg,
– biblijna etyka – ważność, sens i stosowanie Przykazań,
– biblijne kaznodziejstwo – inspirowanie ludzi Biblią;
które można i powinno się ze sobą w jakimś stopniu łączyć,
bo znajomość jednych wpływa na jakość poznania innych,
ale zwykle coś z tego zna się bardzo dobrze i dokładnie,
a o innych specjalnościach ma o wiele mniejsze pojęcie.
Badaczami zapisów i brzmienia Imienia Boga są językoznawcy,
studiujący więcej tekstów i rozróżniający odmiany języków,
nie potrzebujący przekładów, bo czytający w oryginałach,
znający argumenty za różnymi wersjami i wątpliwości w sprawie;
ale kaznodziejami i autorami popularnych tłumaczeń Biblii
są ludzie, którym często wystarcza wiedza o uznanej wersji,
bo ważne jest raczej proste i zrozumiałe przekazanie treści
i wydobycie z niej użytecznych pouczeń dla odbiorców.
Z punktu widzenia wielu „chrześcijańskich” biblistów
zapis masorecki sugerujący inne brzmienia niż Septuaginta,
a także ogólnie stosowane w nim znaki diakrytyczne
(nie istotne czy oryginalny wybór dopisanych głosek
czy inne warianty zapisane tylko taką samą metodą)
mogą być uważane za niewłaściwe i nieistotne, więc pomijane
z powodu przekonania o tym, że „pierwotny Kościół” w I wieku
posługiwał się greką, a przynajmniej wymową jak w Septuagincie.
Później głównym językiem „chrześcijaństwa” stała się łacina,
gdzie jedna litera 'v’ zapisuje głoski 'o’/’u’/’ł’/’w’/’v’,
np. „Juliusz Cezar” to w oryginale „IVLIVS CAESAR”;
a w tym języku przez wieki pisano i czytano nie tylko Biblię,
ale też prace naukowe dotyczące rozważanych tu zagadnień
nie pozwalające pewnie rozróżnić jaki dźwięk wyraża 'v’,
w oparciu o co powstawały później przekłady Pisma…
Jeszcze później „międzynarodowym” stał się angielski
i to w tym języku opublikowano najnowsze opracowania;
a w tym języku literę 'w’ czyta się zwykle jako 'ł’, np.
– kierunek „zachód” pisany „west” czyta się „łest”,
– imię pisane „William” czyta się „Łiliam”;
z czego wynikły kolejne niepewności i błędy,
bo tłumacze Biblii korzystający z takich prac mogli
zarówno fonetycznie przetłumaczyć zapis Imienia Boga
jak i po prostu dokładnie przepisać sugerowany zapis,
co skutkuje powstaniem znaczącej różnicy między wymowami
w języku angielskim (miękkie 'ł’) i polskim (twarde 'w’);
podczas gdy powinna być jedna – orygnalna, hebrajska.

Z tych wszystkich powodów trudno jest mieć pewność
co do zapisu Imienia Boga w przekładach Biblii.

2c. Imię Boga יהוה – Właściwa Odmiana

W zapisie języka hebrajskiego pojedyncze słowa
nie mają deklinacji (odmiany przez przypadki);
a Imię Boże יהוה ma tylko jedną formę zapisu i wymowy
także w najpopularniejszej transkrypcji na polski;
dlatego nie da się bezpośrednio i prosto odczytać
ani zrozumieć właściwego sensu, w jakim je zapisano:
nie da się odróżnić czy zapisane pojedyncze słowo
jest w mianowniku, celowniku, dopełniaczu, wołaczu…

Nie oznacza to jednak wcale, że deklinacji w hebrajskim nie ma,
bo właściwą odmianę można zinterpretować i zrozumieć z kontekstu,
a w złożonych frazach odmiana słów często staje się jednoznaczna…
Wiele hebrajskich rzeczowników ma formę złożoną, opisową, np.:

• „dłoń” to dosłownie „łyżka ręki” – „כף יד” („kaf jad”),
• „stopa” to dosłownie „łyżka nogi” – „כף רגל” („kaf regel”),
• „szkoła” to dosłownie „dom zwoju/książki” – „בית ספר” („beit sefer”),
• „Duch Świętego/Świętości” to „רוח הקודש” („Ruach HaKodesz”),
  gdzie drugie słowo to nie przymiotnik (ma przedimek określony),
  ale określający rzeczownik w dopełniaczu, czyli odmieniony,
  lecz nie poprzez zmianę formy, a pozycję we frazie!

Co więcej powyższe przykłady pokazują także taką możliwość,
że fraza „Imię Boga” oznacza nie tylko to dosłowne złożenie,
ale raczej coś podobnego, co jest w taki sposób wyrażone
tak samo jak „łyżka ręki/nogi” do „dłoni/stopy”;
może to więc być np. ogólniej „tożsamość Boga”…

Mając świadomość nieoczywistości i trudności zrozumienia,
ale i możliwości odmiany i odczytania różnych sensów zdania
można teraz uczciwie i rzetelnie podejść do rozważenia wersetów
uwzględniając sensy jakie mogą mieć i wybierając właściwy:

והיה כל אשר יקרא בשם יהוה ימלט”
כי בהר־ציון ובירושלם תהיה פליטה
כאשר אמר יהוה
„ובשרידים אשר יהוה קרא
„I_będzie każdy, który wzywa w_Imię יהוה, uratowany,
bo na_Górze Cijon i_w_Jeruszalaim będzie ratunek
dla_których powiedział יהוה
i_wśród_ocalałych, których יהוה wzywa.”
(Jl 2,32/3,5)

Ponieważ w powyższym zdaniu Imię Boże יהוה
może występować w różnych odmianach przez przypadki,
a Jego przekład na polski także byłby nierozróżnialny,
trudno byłoby zrozumieć o jaką możliwość chodzi;
dla wyraźniejszego pokazania treści różnych wersji
i potencjalnych znaczeń, jakie mógłby mieć ten werset
zostanie ono zastąpione odmianami słowa „Będący”:

„I_będzie każdy, który wzywa w_Imię 'BĘDĄCY’, uratowany,
bo na_Górze Cijon i_w_Jeruszalaim będzie ratunek
dla_których powiedział Będący
i_wśród_ocalałych, których Będący wzywa.”
(Jl 2,32/3,5)

W 1. wersji Imię Boga interpretowane jest w mianowniku
i wtedy werset obietnicę ratunku kieruje do osób,
które wypowiadają to Imię Boga jak jest ono napisane,
bo jest ono dokładnie tym słowem, które ma być wzywane…
Właściwe zrozumienie wymaga jednak także tego,
żeby wyjaśnić takie przyjęte założenie i wniosek
o konieczności mianownika – takiej jednej wersji;
na poparcie czego potrzebne byłoby 2. świadectwo,
w którym konieczność wypowiedzenia byłaby wyraźna;
a najlepiej jeszcze więcej dowodów w sprawie…

„I_będzie każdy, który wzywa w_Imię BĘDĄCEGO, uratowany,
bo na_Górze Cijon i_w_Jeruszalaim będzie ratunek
dla_których powiedział Będący
i_wśród_ocalałych, których Będący wzywa.”
(Jl 2,32/3,5)

W 2. wersji Imię Boga interpretowane jest w dopełniaczu
i wtedy werset obietnicę ratunku kieruje do osób,
które zwracają się do Boga W DOWOLNY SPOSÓB,
wypowiadając któreś z Jego Prawdziwych Imion,
bo „Będący”/יהוה wskazuje tożsamość, osobę,
która ma (między innymi) właśnie tak na Imię,
a nie tylko To jedno, konkretne Imię Boga.
Właściwe zrozumienie wymaga jednak także tego,
żeby wyjaśnić przyjęte założenie i wniosek
o konieczności dopełniacza – takiej jednej wersji;
na poparcie czego potrzebne byłoby 2. świadectwo,
w którym słowo oznaczające Boga jest odmienione;
a najlepiej jeszcze więcej dowodów w sprawie…

Jakie może być Imię „Będący”, a jakie Imię „Będącego”?
Jakie może być imię Jakuba, czy nie także np. Iszrael?
Czy Naród Wybrany nie nazywa się imieniem Jakuba?

Choć w Pismach Odnowionego Przymierza
nie ma zapisanego brzmienia Imienia Boga;
to zawarte w nich przetłumaczone cytaty z Księgi Joela
są wyjaśnieniem jak rozumieli ten tekst apostołowie
i w jakiej deklinacji występuje tam Imię Boga:

„καὶ ἔσται πᾶς ὃς ἂν ἐπικαλέσηται
τὸ ὄνομα κυρίου σωθήσεται.”
„I będzie: każdy który jeśli przywołałby
To Imię Władcy ocaleje.”
(Dz 2,21)

„πᾶς γὰρ ὃς ἂν ἐπικαλέσηται
τὸ ὄνομα κυρίου σωθήσεται.”
„Każdy który jeśli przywołałby
To Imię Władcy ocaleje.”
(Rz 10,13)

Cytaty z proroctwa Joela („יואל”) w Odnowionym Przymierzu
nie zawierają słowa „κύριος” („kyrios”) w mianowniku,
co jako forma „Władca”/”Pan” byłoby zamiennikiem
Imienia Boga w mianowniku – jako słowo do wypowiedzenia;
ale jest tam słowo „κυρίου” („kyriou”) w dopełniaczu,
co jako forma „Władcy”/”Pana” jest zamiennikiem
Imienia Boga w dopełniaczu – jako wskazanie tożsamości,
tego, kogo należy wzywać w jakiś właściwy Mu sposób…
Wciąż może to być oczywiście także To Imię יהוה,
o ile ktoś jest pewny, że potrafi je wymówić
mając już rzetelne poznanie w tej sprawie
i argumenty uzasadniające czemu właśnie tak
oraz dlaczego nie inne możliwości wymowy;
ale mogą być też inne prawdziwe Imiona Boga,
którymi w Biblii przedstawiał się sam Stwórca
i którymi określali go Jego wierni słudzy, prorocy,
np. Jeszua (Jezus) Mesjasz nauczał i dał wzór tego,
żeby jego i naszego Boga nazywać Ojcem (Mt 6,9-13),
w modlitwie zwracać się do Niego „Ojcze Nasz…”,
zatem taka forma na pewno także jest właściwa,
a „Ojciec Nasz” – „אבינו” („Abinu”) to też Imię Boga!

כל הנקרא בשמי”
„ולכבודי בראתיו
יצרתיו אף עשיתיו
„Każdy ten_(kogo)_wezwałem w_Imię_Moje
i_dla_chwały_Mojej stworzyłem_go,
ukształtowałem_go oraz uczyniłem_go.”
(Iz 43,7)

Czy Bóg wzywa ludzi wypowiadając do nich Swoje Imię?
A czemu ktoś miałby zareagować słysząc obce, a nie swoje?

Czy Bóg robi to raczej na zupełnie inne sposoby
po prostu odpowiednio pociągając ludzi ku Sobie,
do poznania i wierności temu, co objawił?

Skoro sam Bóg też „wzywa w_Imię_Swoje”,
to fraza ta na pewno oznacza coś więcej
niż tylko zwracanie się do Ojca tym słowem;
np. głoszenie i czynienie z upoważnienia Boga,
działanie na świecie w autorytecie Boga,
reprezentowanie Boga pośród ludzi…

והבאתי את־השלשית באש”
וצרפתים כצרף את הכסף
ובחנתים כבחן את הזהב
הוא יקרא בשמי ואני אענה
אתו אמרתי עמי הוא
„והוא יאמר יהוה אלהי
„I_przeprowadzę tę trzecią_(część) w_ogniu
i_przetopię_ich jak_przetapia_(się) to srebro
i_wypróbuję_ich jak_próbuje_(się) to złoto.
On zawoła w_Imię_Moje, a_ja odpowiem,
to_(dla)_niego powiem_ja: 'Ludem_Moim on_(jest)’,
a_on powie: 'יהוה Bogiem_moim’.”
(Za 13,9)

Pierwsze z wezwań Imienia Boga w Za 13,9
nie określa które z Imion to ma konkretnie być,
a jedynie mówi, że wierny Mu zawoła do Niego;
zaś dalej Słowa Boga i druga wypowiedź człowieka
nie są przedstawione jako wezwania ani modlitwy,
ale wyznania, oświadczenia o wzajemnym uznaniu:

• Bóg najpierw przyznaje, że to osoba z Jego Ludu,
  ten, kto zwrócił się do Niego o pomoc w próbie;
• człowiek potem przyznaje, że ten Bóg to jego Bóg.

Istotne jest więc, żeby Prawdziwego Boga poznać,
żeby wiedzieć kim On jest, czego od nas wymaga,
żeby być Mu posłusznym i spełniać Przykazania;
ale sposób zwracania się do Jedynego Boga
może być różny w zależności od poznania Go,
od możliwości i umiejętności człowieka…

3. Imię Boga – Wnioski

Najpewniejszym i jedynym bezwzględnie wiernym sposobem
na zachowanie i propagowanie prawdziwego Imienia Boga יהוה
jest to, co uczynili autorzy i pierwotni pisarze Septuaginty:
pisanie go tylko 4 hebrajskimi literami nawet w tłumaczeniach,
bez przekładania zapisu i wymowy na jakiekolwiek inne języki,
co do czego wciąż istnieją różne poważne wątpliwości
oraz znaczące ryzyko popełnienia błędu w tej sprawie.

Czyniąc w taki sposób nikogo nie wprowadza się w błąd,
nie dopuszcza do przypadkowego odczytu niewłaściwie,
ale każdy napotykając na litery odmienne od reszty tekstu
i będąc zmuszonym do zastanowienia się jak postąpić
zgodnie ze swoją znajomością języka, umiejętnościami,
przekonaniem i sumieniem może sam uczciwie zdecydować
czy Imię Boga wymówić czy zastąpić godnym zamiennikiem,
który nic nie umniejszy, a tak samo pewnie wskaże Stwórcę,
tak samo pewnie wezwie Boga, którego to określa,
np. nazywając Go „Bogiem Abrahama, Icchaka i Jakuba„,
jak sam Bóg przedstawił się Moszemu (Mojżeszowi)
zanim został zapytany i podał „To Imię”…

4. Inne Zagadnienia

Sporo innych tematów niż omówione w tym tekście,
było komentowanych w poprzednim cyklu czytania Tory:
– Droga do Bycia Wybranym
(ten tekst o Imieniu powstał jako wyodrębnienie
rozwiniętego ostatniego z tematów tamtego).

Chwała Bogu.

Ostatnia modyfikacja: 2021-01-15.