Ustanowienia Boga w Parszy WaJere
Komentarz do parszy „WaJere” (części „I_On_Ukazał_(Się)”):
Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 18,1-22,24; 2Krl 4,1-37; 2P 2,4-11.
Ustanowienia (Przykazania) jakie Bóg dał w parszy WaJere.
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1. Wcześniej Omawiane Zagadnienia
Wiele tematów z tego czytania takich jak np.:
– sposób objawiania się Boga poprzez pośredników;
– ważność dobrej postawy względem innych, także obcych;
– aniołowie wzorem nie nadużywania szczególnych zdolności;
– ważność pouczeń przekazanych w naturalny, zwyczajny sposób;
– błogosławieństwo płodności dla niesłusznie oskarżonej;
– niewidzialny Bóg dostrzegany w posłanych sługach;
zostało już omówionych we wcześniejszych komentarzach:
– Poznanie Boga;
– Po Gościnie Poznacie;
– Aniołowie Dają Wzór;
– Zwyczajne Objawienia;
– Niewidzialny Bóg.
Poprzednie komentarze rozważają już praktyczne i duchowe treści parszy,
więc warto kliknąć i otworzyć artykuły wskazane w odnośnikach powyżej.
2. Ustanowienia Boga w Parszy WaJere
Tradycja judaizmu nie wywodzi z parszy Wajere żadnego z 613 Przykazań
i w tym wypadku rzeczywiście można odnieść takie wrażenie i stwierdzić,
że zawarte w tej historii wypowiedzi Boga odnoszą się do bieżących wydarzeń,
jednak warto przyjrzeć się im uważnie, bo jednak zawierają ważne stwierdzenia,
które Bóg wyraża w uzasadnieniach i odpowiedziach dla Abrahama:
2.1 (16) Nauczanie Sprawiedliwości i Prawa
’Czy_zataić Ja_[mam] przed_Abrahamem co Ja uczynię?
A_Abraham będąc będzie na_naród wielki i_potężny
i_błogosławione_(będą) w_nim wszystkie narody tej_Ziemi;
bo wyznaczyłem_go do_tego aby przykazał tym synom_swoim
i_temu domowi_swemu po_sobie aby_strzegli drogi יהוה [Boga]
w_czynieniu sprawiedliwości i_Wyroków_[Prawa]
do_tego_(by) sprowadził יהוה [Bóg]
na Abrahama to co powiedział o_nim.'”
Bóg rozważając i wyjaśniając kim jest Abraham w Jego postanowieniu
stwierdza, że wyznaczył go aby nauczał czynienia sprawiedliwości i Prawa
przekazując swoim synom i domownikom jak mają postępować,
żeby mogli odziedziczyć błogosławieństwo i przekazać je dalej.
Aby faktycznie nigdy nie doszło do zatrzymania błogosławieństwa
konieczne jest, żeby wszystkie kolejne pokolenia czyniły tak samo:
każdy musi nauczać dzieci wierności Bogu, sprawiedliwości i Prawa
i każdy musi dbać o to, żeby jego dom postępował właściwie;
co zostało ustanowione przez Boga nie tylko dla Narodu Iszraela,
ale na długo przed poczęciem Jakuba, a nawet jego ojca Icchaka;
więc bez wątpienia dotyczy wszystkich wywodzących wiarę od Abrahama.
2.2 (17) Sprawiedliwy Bóg Nie Karze Niewinnych
’Czy_rzeczywiście zgładzisz sprawiedliwego z niegodziwym?
Może jest pięćdziesięciu sprawiedliwych we_wnętrzu tego_miasta,
czy_rzeczywiście zgładzisz i_nie wyjdziesz od_miejsca
ze_względu_(na) pięćdziesięciu tych_sprawiedliwych, którzy w_pośród_nich?
Dalekim od_Ciebie aby_uczynić jak_słowo [to]_właśnie,
aby ginął sprawiedliwy z niegodziwym i_był jak_sprawiedliwy jak_niegodziwy.
Dalekim od_Ciebie. Czy_Sędzia całej tej_Ziemi nie czyni Wyroku_[Prawa]?’
I_powiedział יהוה [Bóg]: 'Jeśli znajdę w_Sodomie pięćdziesięciu sprawiedliwych
w tym_mieście, przebaczę dla_całego tego_miejsca w_powodzie_ich.’
(…)
I_powiedział_[Abraham]: 'Aby nie gniew od_Władcy_mego,
ale_powiem jeszcze raz: Może znajdzie_(się) tam dziesieciu?’
I_powiedział_[Bóg]: 'Nie zniszczę w_powodzie tych_dziesięciu.'”
W reakcji na objawienie o wielkich grzechach Sodomy
i zapowiedź ich osądzenia, które może skutkować zniszczeniem miasta
martwiąc się o Lota Abraham zadaje pytanie Bogu o Jego sprawiedliwość
i wyraża przy tym przekonanie o tym jak Bóg powinien postąpić,
na co Bóg odpowiada potwierdzając oczekiwanie Abrahama.
Choć najważniejsze słowa padają tu z ust Abrahama, a nie Boga,
to jednak reakcja Boga, który potwierdza postąpienie według tego
może być uznana za stwierdzenie, że jest to prawda o Bogu,
który jest sprawiedliwym Sędzią i nie karze niewinnych z przestępcami,
ale każdego osądza indywidualnie i ratuje lub zgładza kogo należy;
co powinno być traktowane też jako Ustanowienie dla nas wszystkich,
bo żyjąc zgodnie z Torą i spełniając to, co Bóg nam nakazuje
jesteśmy wykonawcami Jego Woli i musimy być z Bogiem zgodni.
Choć tradycja judaizmu z tej rozmowy wywodzi „מנין” („minjan”) i uznaje,
że aby Bóg chciał być obecny wśród ludzi potrzeba 10 sprawiedliwych,
od czego miałaby zależeć ważność i wysłuchanie niektórych modlitw;
to jednak dalsza historia w Torze świadczy o czymś zupełnie innym:
sam Bóg nie zatrzymał się na ograniczeniu do 10 osób z tej rozmowy,
ale ocalił z grzesznego miasta 1 obecnego tam sprawiedliwego;
dowodząc przy tym, że może jednocześnie ocalać i wymierzać kary
zawsze ratując kogo trzeba i wykonując wyroki na kim trzeba…
Miasto grzeszników nie mogło być zgładzone wraz ze sprawiedliwym,
ale sprawiedliwy mógł być z niego wyprowadzony przed zagładą,
zatem istnieje rozwiązanie pozwalające wykonać całą sprawiedliwość;
dlatego grzesznicy nie mogą łudzić się, że schronią się wśród świętych
ani że zasłonią się sprawiedliwym zakładnikiem wziętym do niewoli,
bo Bóg wie jak i potrafi rozdzielić jednych od drugich…
Lot został ocalony z miasta grzechu, a Noach z niegodziwego świata,
Abimelekh nie popełnił grzechu co do Sary i sam dostał objawienie od Boga;
a w drugą stronę np. Akhan zginął gdy wziął zakazane kosztowności (Joz 7)
i choć można być odnieść wrażenie, że za grzech jednego człowieka
Bóg wtedy mógłby pozbawić błogosławieństwa cały Naród Iszraela,
to jednak podobne historie świadczą, że ginęli tylko winni (2Mch 12,40-41)
i przyczyna była ujawniania, żeby unikać takiego grzechu w przyszłości.
2.3 (18) Wybrany Dziedzic Obietnicy i Przywódca Ludu Boga
’Niech nie_złe w_oczach_twych o tym_chłopcu i_o niewolnicy,
wszystko co powie do_ciebie Sara(h), słuchaj w_głos_jej,
bo w_Icchaku nazwane_(będzie) dla_ciebie potomstwo,
a_także tego syna tej_niewolnicy za_lud uczynię_go,
bo potomkiem_twoim on.'”
Choć błogosławieństwo dla Abrahama ma być dla wszystkich jego potomków
i ostatecznie do udziału w nim mają być doprowadzone wszystkie narody;
to jednak bardzo ważne jest, że przewodnią rolę odgrywa w tym 1 syn
i choć Iszmael nie został pozbawiony błogosławieństwa przy oddaleniu,
to jednak musiał uznać, że to Icchak ma otrzymać dziedzictwo Abrahama,
z czym on sam an jego matka wtedy nie mieli żadnego problemu
doskonale wiedząc o tym, że Abraham wiernie wykonuje Wolę Boga;
jednak potomkowie Iszmaela nie zawsze są wierni postawie przodka
i nie rozpoznają ani nie uznają czego wymaga trwanie w błogosławieństwie.
Dalsza historia pokazuje, że błogosławieństwo Icchaka objął Jakub,
a po nim przywództwo wśród jego potomków kolejne wybrane osoby,
z których ostatnim i na wieczność ma być Jeszua (Jezus) Mesjasz (Ga 3,16)
zgodnie z tym, co zostało ogłoszone w wielu zapisanych proroctwach;
dlatego stwierdzenie o wyborze dziedzica obietnicy jest kluczowe,
żeby każdy mógł mieć swój udział w niej w zgodzie z nim…
Ustanowieniem Boga jest, że błogosławieństwo narodów ma zależeć
od ich jedności i zgody z Abrahamem i jego potomkiem, a nie odwrotnie,
dlatego to wszyscy inni muszą się przyłączać do wybranego, a nie on do nich;
co stanowi istotne rozróżnienie co, od kogo i przez kogo ma być przyjmowane,
bo to będący dalej od Boga mają się uczyć od tego, który jest najbliżej Ojca,
a nie będący blisko Boga ma uznawać oczekiwania i roszczenia błądzących.
3. Inne Ustanowienia Poświadczone w Parszy
W treści tego czytania występują też świadectwa znajomości i spełniania (lub nie)
dotyczące Ustanowień Boga, które formalnie podane będą dopiero później:
– Abraham przygotowuje, a goszczący aniołowie Boga spożywają mięso z mlekiem
(o czym jest wyraźnie napisane w wersecie Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 18,8),
więc zakładając, że znali i wykonywali Torę nie może w niej być takiego zakazu
(co jednak nie zabrania dobrowolnego unikania takiego lub innych połączeń),
zaś dane później Przykazanie ma znacznie precyzyjniej określone znaczenie
i nie pozwala gotować mięsa w mleku matki, a dopuszcza inne połączenia,
w tym np. mięso ptaków wraz z serem, co nie jest podobne do zakazanego,
a tutaj sama Tora(h) łączy mleko z mięsem pozyskanym z młodego ssaka;
– kolejny przykład znajomości i stosowania zakazu cudzołóstwa przez pogan
niestety łączony z gotowością do morderstwa by móc wziąć wdowę za żonę;
– błogosławieństwo płodności dla niesłusznie podejrzanej o niewierność żony
w związku z tym, że Sara(h) staje się płodna po zwróceniu przez Abimelekha.
Chwała Bogu!