Ustanowienia Boga w Parszy Toldot
Komentarz do parszy „Toldot” (części „Potomkowie”):
Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 25,19-28,9; Ml 1,1-2,7; Rz 9,6-13.
Ustanowienia (Przykazania) jakie Bóg dał w parszy Toldot.
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1. Wcześniej Omawiane Zagadnienia
Sporo tematów czytania innych niż omówione w tym tekście,
było komentowanych w poprzednich cyklach czytania Tory:
– Wybranie przez Boga, wybór ludzi czy oba razem zgodnie?
– Postępowanie Jakuba wobec brata – oszustwo czy uczciwe?
– Roczny cykl czytania parsz w rozmowie Jeszui z Natanaelem.
– Miłość Nieprzyjaciół nauczana jako wzór w historii Icchaka.
– Błogosławieństwo towarzyszące spełnianiu Tory Boga.
– Różnica między pozorami i szczerym postępowaniem.
– Decyzja i wpływ Boga na poczęcia dzieci.
– Równowaga między obrzędami i praktycznym życiem.
– Skarcenie ma przywodzić do poprawy i błogosławieństwa.
Są one rozważane we wcześniejszych artykułach:
– Odpowiedzialność za Przeznaczenie;
– Prawda Słów i Czynów;
– Prawdziwe Dobro – Właściwy Czas;
– Równowaga albo Pozory;
– Surowe Wezwanie do Dobrego Wyboru.
Poprzednie komentarze rozważają już praktyczne i duchowe treści parszy,
więc warto kliknąć i otworzyć artykuły wskazane w odnośnikach powyżej.
2. Ustanowienia Boga w Parszy Toldot
Czytana w tym tygodniu i w kończący go Szabat parsza(h) „Toldot”
zawiera tylko kilka wypowiedzi Boga, w tym dotyczące sytuacji z historii,
które w oczywisty sposób dotyczą tamtych osób wtedy, a nie innych,
z powodu czego tradycja judaizmu słusznie nie wywodzi z nich Przykazań;
jednak jest jedno bardzo ważne stwierdzenie, które trzeba uznać za Ustanowienie:
2.1 (19) Błogosławieństwo Zależy od Spełniania Tory
’Nie zstępuj do_Micraim, mieszkaj w_ziemi, (o)_której powiem do_ciebie.
Przebywaj w_ziemi tej_oto, a_będę z_tobą i_pobłogosławię_ci,
bo dla_ciebie i_dla_potomstwa_twego dam oto wszystkie te_ziemie, te_tutaj
i_dotrzymam oto tej_przysięgi, którą przysiągłem dla_Abrahama, ojca_twego
i_rozmnożę to potomstwo_twe jak_gwiazdy tych_niebios
i_dam dla_potomstwa_twego oto wszystkie te_ziemie, te_tutaj
i_błogosławione_(będą) w_potomstwie_twym wszystkie narody tej_Ziemi
z_powodu, że usłuchał Abraham Głosu_Mego
i_strzegł Poleceń_Moich, Przykazań_Moich, Ustaw_Moich i_Pouczeń_Moich.'”
Słowa, które Bóg skierował do Icchaka gdy udał się do Geraru z powodu głodu w Kanaanie
zawierają potwierdzenie obietnic, które Bóg już wcześniej dał Abrahamowi, ale nie tylko,
bo ostatnie zdanie stwierdza, że błogosławieństwo i spełnienie obietnic będą wynikać
z tego, że Abraham słuchał Boga i strzegł (czyli spełniał) co Bóg mu nakazywał;
co Ustanowienie o nauczaniu tego swojego potomstwa z parszy „WaJere”
uzupełnia o obowiązek samodzielnego spełnienia i bycia wzorem w tym zakresie
oraz wskazuje, że faktyczna postawa rodziców ma wpływ na przyszłość dzieci;
bo choć oczywiście muszą one zadbać o kontynuację podążania dobrą drogą,
to mogą otrzymać i odziedziczyć wzór, który bardzo w tym pomoże…
Trzeba tu też zwrócić uwagę, że ostatnie słowo przetłumaczone jako „Pouczeń”,
to jest w oryginalnym tekście „תורת” („Torot”) – też liczba mnoga od nazwy Księgi Prawa,
co może wskazywać, że Abraham był wielokrotnie pouczany o wielu Przykazaniach
oraz znał i spełniał to, co później stało się spisaną treścią Przymierza Boga z ludźmi
i choć Pismo oczywiście w tym miejscu nie podaje pełnego zakresu wiedzy Abrahama,
to daje mocne powody by uznać, że znał on znacznie więcej niż jest napisane,
o czym należy logicznie wnioskować z utrwalonych ogólnych świadectw.
3. Inne Ustanowienia Poświadczone w Parszy
Historia opisana w parszy poświadcza znajomość i spełnianie wielu Praw Tory,
które formalnie będą podane i zapisane znacznie w później w jej treści, np.:
– Bóg wcześniej wybiera i wywyższa Jakuba ponad Aszawa (Ezawa),
co jest zgodne w wyborami, których oni sami później dokonują;
– Jakub i Aszaw (Ezaw) znają znaczenie pierworództwa i instytucję przysięgi,
wiedząc zarówno o tym, że pierworództwo domyślnie przypada najstarszemu synowi
jak i o tym, że jako przywilej zwierzchnictwa wśród braci może być przeniesione,
zaś przysięga jest pieczęcią i ostatecznym potwierdzeniem ważności wypowiedzi,
w tym zwartych umów, dla których sam Bóg jest świadkiem gdy nie ma innych;
– zakaz cudzołóstwa znany i przestrzegany w Gerarze mimo innych odstępstw;
– dążenie do zgody i pokoju, w tym zakańczanie wcześniejszych konfliktów
wyrażone w decyzji Icchaka by odpuścić wcześniej doznane krzywdy,
po to, żeby w przyszłości nie było dalszych sporów z tym związanych;
– ojcowskie błogosławieństwo przekazujące dziedzictwo.
4. Błogosławieństwo dla Aszwa (Ezawa)
ale_stanie_(się) gdy natrudzisz_(się), to_zrzucisz jarzmo_swe z szyi_twej.”
Błogosławieństwo, jakiego Icchak udzielił Aszawowi (Ezawowi)
często bywa tłumaczone w sposób sugerujący, że miałby on zostać zbójem
żyjącym z napadania innych przy pomocy broni i rabowania ich majątków,
a także prowadzącym konflikt z bratem, którego kiedyś pokona…
W tradycji judaizmu istnieje dla tej sprawy potencjalna wykładnia,
że uciskany i udręczony Aszaw będzie mógł się uwolnić od nadużytej władzy,
ale w takiej sytuacji nawrócony Iszrael powinien móc odzyskać zwierzchnictwo,
dlatego nie może to być ostateczny sens tego błogosławieństwa i proroctwa.
Wieloznaczność hebrajskich słów pozwala na takie rozumienie
i tekst Tory potwierdza, że sam Aszaw tak to początkowo zrozumiał;
ale „חרב” („chereb”) oprócz „miecza” może oznaczać też inne „ostrza”,
w tym np. narzędzia do obrabiania kamieni (Szemot/2Moj/Exodos/Wj 20,22/25),
które na mury Świątyni mieli wykuwać i dostarczać cudzoziemcy (2Krn 2,16-17),
czy też noże mające służyć do dokonania obrzezania ciała (Joz 5,2-3)…
Dlatego zamiast absurdalnego, a niestety często uznawania w tej sprawie,
że uległy i pokojowy Icchak miałby prowokować wojnę między swymi synami
trzeba zrozumieć, że zły zrozumie to źle, ale dobry powinien rozumieć dobrze
i sensem tego błogosławieństwa ma być coś całkiem przeciwnego niż konflikt:
Aszaw ma pracować przy obrabianiu kamieni, ale też ociosać swój charakter,
żeby ostatecznie pozbyć się jarzma swej zazdrości, a nie wywyższenia brata
i zaakceptować porządek, w którym mogą razem żyć w zgodzie obok siebie;
co zapowiada znacznie lepsze zakończenie tej sprawy…
Chwała Bogu!