Ustanowienia Boga w Parszy Tecawa(h)
Komentarz do parszy „Tecawa(h)” (części „Rozkażesz”):
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 27,20-30,10; Ez 43,10-27; Hbr 13,10-17.
Ustanowienia (Przykazania) jakie Bóg dał w parszy Tecawa(h).
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1. Wcześniej Omawiane Zagadnienia
Tematy tego czytania inne niż omówione w tym tekście,
były komentowane w poprzednich cyklach czytania Tory:
– oliwa jako wzór wspólnej służby ludu i kohenów.
– szaty kohenów jako wzór właściwego ubioru;
– symbolika elementów szat kohenów;
– obietnice, historia i tradycje o szatach kohenów;
– służba kadzenia, modlitwy i rola kohenów;
– tron Boga i zasiadanie przez ludzi przy Bogu.
Są one rozważane we wcześniejszych artykułach:
– Szaty Świętości.
– Szata Obietnicy;
– Służba Kadzenia w Świętości;
– Tron Boga w Świątyni.
Poprzednie komentarze rozważają już praktyczne i duchowe treści parszy,
więc warto kliknąć i otworzyć artykuły wskazane w odnośnikach powyżej.
2. Ustanowienia Boga w Parszy Tecawa(h)
Parsza(h) Tecawa(h) kontynuuje temat wyposażenia i funkcjonowania Świątyni,
jednak podobnie jak z parszy Teruma(h) tradycja nie wywodzi z niej szczegółów
i np. nie wyróżnia Przykazań wykonania złotego ołtarza lub szat kohenów,
a dopiero pewne czynności w postępowaniu z nimi i składaniem darów;
dlatego spis zapisanych w Torze będzie dłuższy niż tradycyjne 7 lub 8…
2.1 (181) Nakaz Dostarczania Oliwy do Świecznika
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 27,20:
ואתּה תּצוּה את בּני ישׂראל”
ויקחוּ אליך שׁמן זית זך כּתית
„למּאור להעלת נר תּמיד
i_wezmą dla_ciebie oliwę (z)_oliwek czystą, wytłoczoną,
do_świecznika, do_podtrzymywania światła ustawicznie.”
To Przykazanie jest skierowane do ogółu Narodu Iszraela,
bo członkowie wszystkich plemion mogą i powinni dostarczać oliwę
lub wynagradzać to tym, którzy spełniają to w imieniu innych,
żeby koheni mogli wykonać dalszą część obrzędu.
2.2 (182) Nakaz Rozpalania Menory co Wieczór (Tarjag 98)
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 27,21:
בּאהל מועד”
מחוּץ לפּרכת אשׁר על העדת
יערך אתו אהרן וּבניו
מערב עד בּקר לפני יהוה
„חקּת עולם לדרתם מאת בּני ישׂראל
na_zewnątrz zasłony, która przed tym_Świadectwem,
przygotowywał_(będzie) je Aharon i_synowie_jego
od_wieczora aż_do rana przed_obliczem יהוה [Boga],
Ustawa Wieczności na_pokolenia_ich z_tych synów Iszraela.”
Zapalanie lamp musi być dokonane „między wieczorami” – po południu,
zanim zrobi się ciemno, kiedy jeszcze można to zrobić w świetle dnia,
a światło Menory musi wystarczyć do oświetlania przez całą noc,
choć oczywiście może płonąć dłużej – tradycyjnie 1 lampa też cały dzień.
Przy kadzeniu z oddania porannego kohen oczyszcza świecznik,
o czym jest napisane dalej – przy Przykazaniu dotyczącym kadzenia.
To Przykazanie jest wyłącznie dla kohenów.
2.3 (183) Wybranie Rodziny Aharona na Kohenów
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 28,1:
ואתּה הקרב אליך”
את אהרן אחיך ואת בּניו אתּו
מתּוך בּני ישׂראל לכהנו לי
„אהרן נדב ואביהוּא אלעזר ואיתמר בּני אהרן
temu Aharonowi, bratu_twemu i_tym synom_jego z_nim,
spośród synów Israela na_kohena_jego dla_Mnie:
Aharon, Nadab i_Ebihue, Eleazar i_Eitamar, synowie Ahrona.”
W Iszraelu ta sprawa była i nadal jest oczywista,
ale trzeba to przypinać i podkreślać właściwy podział ról;
bo od wieków istotne role odgrywają też inne rodzaje duchownych
i starszymi zborów, nauczycielami lub sędziami nie muszą być koheni,
ale pełniący te urzędy nie mogą objąć służby w Świątyni.
2.4 (184) Nakaz Wykonania Szat dla Kohenów
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 28,2.4:
ועשׂית בגדי קדשׁ לאהרן אחיך לכבוד וּלתפארת”
(…)
ואלּה הבּגדים אשׁר יעשׂוּ
חשׁן ואפוד וּמעיל וּכתנת תּשׁבּץ מצנפת ואבנט
ועשׂוּ בגדי קדשׁ לאהרן אחיך וּלבניו
„לכהנו לי
(…)
A_oto te_szaty, które zrobią:
napierśnik i_efod, i_płaszcz i_tunikę przetykaną, zawój i_pas.
I_zrobią szaty świętości dla_Aharona, brata_twego i_synów_jego
aby_kohenami_(byli) dla_Mnie.”
2.5 (185) Noszenie przez Kohenów Tych Szat Podczas Służby (Tarjag 99)
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 28,43:
והיוּ על אהרן ועל בּניו בּבאם”
אל אהל מועד או בגשׁתּם אל המּזבּח
לשׁרת בּקּדשׁ ולא ישׂאוּ עון ומתוּ
„חקּת עולם לו וּלזרעו אחריו
do Namiotu Wyznaczonych_Czasów albo przy_zbliżaniu_(się)_ich do tego_ołtarza
aby_służyć w_Świętym i_nie popełnili grzechu i_(nie)_umarli.
Ustawa wieczności dla_niego i_potomków_jego po_nim.”
Nakaz noszenia szczególnych szat przez kohenów
tradycja judaizmu wywodzi już z samego nakazu ich wykonania,
dlatego to faktycznie odrębne Przykazanie jest tutaj podane
wcześniej niż występuje w tekście opisującym szczegóły szat.
2.6 (186) Zakaz Przesuwania Napierśnika (Tarjag 100)
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 28,28:
וירכּסוּ את החשׁן מטבעתו”
אל טבּעת האפד בּפתיל תּכלת
להיות על חשׁב האפוד ולא יזּח
„החשׁן מעל האפוד
z_pierścieiami_jego do_pierścieni tego_efodu sznurem (z)_tekhelet,
aby_był nad przepaską tego_efodu i_nie zsuwał_(się)
ten_napierśnik znad tego_efodu.”
2.7 (187) Zakaz Rozdzierania Szat Kohenów (Tarjag 101)
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 28,32:
והיה פי ראשׁו בּתוכו”
שׂפה יהיה לפיו סביב
מעשׂה ארג כּפי תחרא יהיה לּו
„לא יקּרע
obszywka będzie przy_otworze_jego wokół.
wyrób tkacza przy_otworze pancerza będzie dla_niego,
(aby)_nie rozdzierał_(się).”
Tora(h) nakazuje wzmocnić otwór na głowę w efodzie,
żeby ten był wystarczająco wytrzymały i nie mógł ulec rozdarciu;
z czego tradycja wywodzi dodatkowy zakaz celowego rozdzierania,
jakie jest np. zwyczajowym sposobem okazywania żałoby (Hi 1,19-20),
która jest dla kohena hagadol zakazana nawet wobec najbliższej rodziny.
Fakt, że podczas procesu Jeszui (Jezusa) Mesjasza
ówczesny kohen hagadol Kajafa (Kajfasz) rozdarł swą szatę (Mt 26,65)
czyniąc to na znak oburzenia na wypowiedź, którą uznał za bluźnierstwo;
pewnie świadczy, że nie mógł być wtedy odziany w tę szczególną szatę,
która od dawna nie była już dostępna – od czasów niewoli babilońskiej;
a nawet wcześniej była zakładana tylko do szczególnych czynności,
nie zaś jako zwyczajny ubiór kohana, który miał też inne szaty.
2.8 (188) Obrzęd Wyświęcenia Kohenów
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 29,1:
וזה הדּבר אשׁר תּעשׂה להם”
לקדּשׁ אתם לכהן לי
לקח פּר אחד בּן בּקר
„ואילם שׁנים תּמימם
aby_poświęcić ich na_kohenów dla_Mnie:
weźmiesz cielca jednego, syna (z)_bydła
i_barany dwa bez_skazy…”
2.9 (189) Ta Sama Jedna Szata do Wyświęcania Kohena HaGadol
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 29,29-30:
וּבגדי הקּדשׁ אשׁר לאהרן יהיוּ לבניו אחריו”
למשׁחה בהם וּלמלּא בם את ידם
שׁבעת ימים ילבּשׁם הכּהן תּחתּיו מבּניו
„אשׁר יבא אל אהל מועד לשׁרת בּקּדשׁ
aby_namaścić w_nich i_upełnomocnić w_nich te ręce_ich,
siedem dni ubierał_(się_będzie_w_nie) ten_kohen w_miejsce_jego z_synów_jego,
który wejdzie do Namiotu Wyznaczonych_Czasów aby_służyć w_Świętym.”
Choć ogólnie każdy kohen powinien mieć swoje białe szaty do służby,
a także inny wyróżniający ubiór wykorzystywany na co dzień poza Świątynią;
to wyświęcenie na Kohena HaGadol ma odbywać się tylko w jednej szacie,
którą ustępujący ma przed swą śmiercią przekazać swojemu następcy
jak w Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 20,25-27 Aharon Eleazarowi;
a funkcji tej nie mają pełnić wykonywane później repliki.
Szata ta nie może ulec zanieczyszczeniu, uszkodzeniu ani zniszczeniu,
jak obuwie i odzież na pustyni (Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 29,4);
dlatego jest w tym celu szczególnie chroniona przez samego Boga
i nie może być używana niegodnie ani przez niewłaściwe osoby.
Nie dotyczy to lnianych, białych szat kohenów,
które były noszone przez wszystkich jako spodnia warstwa,
a także sporządzone dla każdego i każdy nosił w służbie własne,
w tym zarówno zwykli koheni jak i Aharon i kolejni koheni hagadol;
dlatego przy przekazywaniu szczególnej szaty nikt się nie obnażał,
bo przenoszone były tylko wierzchnie, wyróżniające dodatki.
2.10 (190) Nakaz Spożycia Oddań Przebłagalnych przez Kohenów (Tarjag 102)
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 29,33a:
ואכלוּ אתם אשׁר כּפּר בּהם”
„למלּא את ידם לקדּשׁ אתם
aby_upełnomocnić te ręce_ich na_poświęcenie ich…”
Właściwie Przykazania dotyczące służby oddań (ofiar) są w Księdze Wajikra
i tam określone są warunki spożywania przez już wyświęconych kohenów.
Faktycznie w tym miejscu podane jest to tylko dla szczególnej procedury wyświęcenia,
która różni się od ogólnej sytuacji tym, że wyświęcany jeszcze kohenem nie jest,
dlatego jednocześnie składa i spożywa swe oddanie za siebie – jeszcze nie kohena,
podczas gdy później przebłagania za kohenów są zakazane do spożycia,
jak o tym dalej wyraźnie mówi Wajikra/3Moj/Leutikon/Kpł 6,23/30; 4,1-12 (5).
2.11 (191) Zakaz Spożycia Oddań Przebłagalnych przez Nie-Kohenów (Tarjag 103)
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 29,33z:
„וזר לא יאכל כּי קדשׁ הם”
2.12 (192) Nakaz Wykonania [Złotego] Ołtarza Kadzenia
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 30,1:
ועשׂית מזבּח מקטר קטרת”
„עצי שׁטּים תּעשׂה אתו
(z)_drewna akacji zrobisz go…”
2.13 (193) Nakaz Spalania Kadzidła na Złotym Ołtarzu (Tarjag 104)
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 30,7-8:
והקטיר עליו אהרן קטרת סמּים בּבּקר בּבּקר”
בּהיטיבו את הנּרת יקטירנּה
וּבהעלת אהרן את הנּרת בּין הערבּים
„יקטירנּה קטרת תּמיד לפני יהוה לדרתיכם
w_przygotowywanie_jego oto tych_lamp kadził_(będzie)
i_gdy_zapał_(będzie) Aharon oto te_lampy między tymi_wieczorami
kadził_(będzie) kadzidło ustawicze przed_obliczem יהוה [Boga] na_pokolenia_wasze.”
2.14 (194) Zakaz Składania Czegokolwiek Innego na Złotym Ołtarzu (Tarjag 105)
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 30,9:
לא תעלוּ עליו קטרת זרה”
ועלה וּמנחה
„ונסך לא תסּכוּ עליו
ani_[oddań]_wstępujących ani_[oddań]_pokarmowych
ani_[oddań]_płynnych nie wylejecie na_niego.”
Złoty ołtarz wewnętrzny nie może służyć
nawet do składania innych czystych darów dla Boga
poza tymi, które są przeznaczone właśnie na niego.
Chwała Bogu!