Pożytek z Posłuszeństwa
Komentarz do parszy „Matot” (części „Plemiona”):
Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 30,1/2-32,42; Jr 1,1-2,3; Flp 3,12-16
oraz do parszy „Masai” (części „Podróże”):
Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 33,1-36,13; Jr 2,4-28; 3,4; 4,1-2; Jk 4,1-12.
Pożytek z podążania drogą wyznaczoną przez Boga.
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1. Wcześniej Omawiane Zagadnienia
Tematy tego czytania inne niż omówione w tym tekście,
były komentowane w poprzednich cyklach czytania Tory:
– prawa ślubów dla kobiet i mężczyzn;
– Boża zemsta na Midianitach wykonana rękami ludzi;
– miasta schronienia i osądzanie intencji zabójstwa;
– rozważane warianty trasy i miejsca na drodze wędrówki Iszraela;
– dokonywanie sądów i wymierzanie kar przez lud Boga.
Są one rozważane we wcześniejszych artykułach:
– Śluby, Intencje i Miłosierdzie;
– Trasa Wędrówki Narodu Iszraela;
– Gniew Boga.
Poprzednie komentarze rozważają już praktyczne i duchowe treści parszy,
więc warto kliknąć i otworzyć artykuły wskazane w odnośnikach powyżej.
2. Walka Plemion Zajordańskich
Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 32,28-30:
ויצו להם משה”
את אלעזר הכהן ואת יהושע בן נון
ואת ראשי אבות המטות לבני ישראל ויאמר משה אלהם
אם יעברו בני גד ובני ראובן אתכם את הירדן
כל חלוץ למלחמה לפני יהוה
ונכבשה הארץ לפניכם
ונתתם להם את ארץ הגלעד לאחזה
ואם לא יעברו חלוצים אתכם
„ונאחזו בתככם בארץ כנען
temu Eleazarowi, temu_kohenowi i_temu Jahuszui, synowi Nuna
i_tym naczelnikom ojców rodów synów Iszraela i_rzekł Mosze(h) do_nich:
’Jeśli przejdą synowie Gada i_synowie Reubena z_wami oto ten_Jarden,
wszyscy wyruszający_zbrojnie na_bitwę przed_obliczem יהוה [Boga]
i_podbita_(zostanie) ta_ziemia przed_wami
to_dajcie dla_nich tę Ziemię tego_Gileadu na_własność;
a_jeśli nie przejdą wyruszający_zbrojnie z_wami
to_otrzymają_dziedzictwo w_pośród_was w_Ziemi Kanaan.'”
W parszy na ten tydzień i kończący go Szabat opisana jest sprawa
objęcia dziedzicznej ziemi przez plemiona Gada, Reubena [i połowę Menaszego],
które zechciały otrzymać to, co już widzieli, zdobyli i im się to spodobało;
ale rozkazano im, że najpierw muszą walczyć z innymi o to, czego nie chcą
i dopiero po zdobyciu Ziemi Kanaan będą mogli wrócić do swojej nagrody;
jeśli zaś nie, to przydzieli im się dziedzictwa tam, dokąd nie poszli,
dostaną przydział ziemi tam, gdzie ich nie ma, daleko od ich wyboru;
więc tak czy inaczej, prędzej czy później, będą musieli tam iść
i w przypadku oporu później otrzymają zapłatę inną niż oczekują,
a nie utrzymają tego, czego pragnęli i ich obecna zdobycz przepadnie…
Ziemie na wschodzie podbiły wszystkie plemiona Iszraela,
ale w dziedzictwo chciało ją wziąć tylko 2,5 plemienia z nich;
dlatego uczciwie musiały się odwdzięczyć za otrzymaną pomoc
i odwzajemnić ją udziałem w dalszej potrzebnej walce dla reszty.
Sprawa ta oprócz dosłownego sensu historycznego
i koniecznego udziału całego Narodu Iszraela w podboju Kanaanu
jest też ogólnym wzorem dla postawy pobożności i oczekiwań ludzi,
którzy często chcą żyć po swojemu i robić tylko to, co im się podoba,
a przy tym spodziewają się, że Bóg dostosuje się do nich i musi pomóc.
Przykład ten pokazuje, że jeśli chce się czegokolwiek od Boga,
to trzeba najpierw spełnić oczekiwania i rozkazy Boga wobec nas,
a dopiero w związku z tym można spodziewać się nagrody;
jeśli zaś ktoś wybiera drogę postępowania przeciwną Bogu,
to powinien spodziewać się kar, które zawrócą z tego kierunku,
a dobre skutki dla niego nastąpią później i inne niż się spodziewał…
Biblijna wiara nie jest przekonaniem, że sami ludzie wiedzą najlepiej,
ale powinna w sobie zawierać pewność, że to Bóg zawsze wie najlepiej,
więc jeśli coś ustanawia i daje do spełnienia, to należy dokładnie tak czynić
bo właśnie to jest najlepszy sposób na uzyskanie błogosławieństwa
i najefektywniejsza droga do upragnionego celu i szczęścia….
Niestety wielu ludzi uważających samych siebie za „biblijnie wierzących”
faktycznie nie kształtuje swojej wiary, przekonań i postępowania według Biblii,
nie zmienia swojego zdania do zgodnego z zapisanymi w niej objawieniami;
ale ich doktrynalne założenia i przekonania decydują co z Biblii uznają, więc np.:
– jeśli są przeciwni walce zbrojnej, to nie pójdą walczyć, a wciąż chcą wziąć zdobycz;
– jeśli są przeciwni Prawu, to nie spełniają ani nie strzegą sprawiedliwego porządku,
ale chcieliby żyć w społeczeństwie, w którym nikt ich nie oszuka ani nie skrzywdzi;
– jeśli są przeciwni jedyności Boga i zakazowi kultów stworzeń i fikcyjnych bożków,
to lekceważą Stwórcę, a mimo tego oczekują miłosierdzia i błogosławieństw;
co oczywiście w rzeczywistości nie może dobrze działać w taki sposób,
bo gdzie brakuje przyczyny, tam też nie ma szans na oczekiwany skutek;
więc trzeba zdać sobie sprawę z błędu i wejść na wyznaczoną drogę,
a jeśli to się nigdy nie stanie, to trwając w uporze utraci się wszystko…
Jeśli polegamy na Bogu i oczekujemy od Boga błogosławieństwa,
to najlepiej od początku czynić jak Bóg poleca i iść dokąd posyła!
3. Prawo Miast Schronienia
Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 35,9-12:
וידבר יהוה אל משה לאמר”
דבר אל בני ישראל ואמרת אלהם
כי אתם עברים את־הירדן ארצה כנען
והקריתם לכם ערים ערי מקלט תהיינה לכם
ונס שמה רצח מכה נפש בשגגה
והיו לכם הערים למקלט מגאל
„ולא ימות הרצח עד־עמדו לפני העדה למשפט
’Przemów do synów Iszraela i_powiedz im:
`Gdy wy przejdziecie oto ten_Jarden do Ziemi Kanaan
to_wybierzecie sobie miasta, (które)_miastami schronienia będą dla_was
i_uciekać tam zabójca_(będzie), (który)_zabił duszę w_przypadku
i_będą dla_was miastami na_schronienie od_mściciela_[krwi]
i_nie umrze zabójca aż postawią_go przed_obliczem tej_rady na_sąd.`'”
Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 35,20-21:
ואם בשנאה יהדפנו”
או השליך עליו בצדיה וימת
או באיבה הכהו בידו וימת
מות יומת המכה רצח הוא
„גאל הדם ימית את הרצח בפגעו בו
albo rzucił na_niego z_zasadzki i_[ten]_umarł
albo w_wrogości uderzył_śmiertelnie w_rękę_swą i_zabił,
śmiercią umrze uderzający, [bo]_mordercą on,
mściciel tej_krwi zabije oto tego_mordercę gdy_spotka go.”
Bemidbar/4Moj/Arithmoi/Lb 35,24:
ושפטו העדה”
בין המכה ובין גאל הדם
„על המשפטים האלה
między tym_uderzającym i_między mścicielem tej_krwi
według tych_Wyroków, tych_oto.”
Bóg ustanowił, żeby ustanowić miasta schronienia,
do których mają jak najszybciej uciekać wszyscy winni zabójstwa,
żeby tam nie zostać zabitymi przez „mścicieli krwi”,
ale móc otrzymać sprawiedliwy proces oceniający czyn
i w razie braku intencji morderstwa zachować życie.
W porządku ustanowionym i ogłoszonym przez Boga
znalezienie się w mieście schronienia jest w interesie zabójcy,
na którym wszędzie indziej z założenia ciąży wyrok śmierci
(bo skoro nie chce przyjść na sąd, to obawia się skazania
i tym samym takim postępowaniem świadczy o swojej winie)
i to zabójca musi podjąć wysiłek, żeby tam dotrzeć, być i żyć,
a to miasto ma swoje pola i może zaspokajać swe potrzeby;
więc nie trzeba go utrzymywać ani pilnować przez strażników
(za to opuszczający je wszędzie może być legalnie zabity,
więc wcale nie powinien chcieć podejmować takiego ryzyka);
więc jest to znacznie lepsze rozwiązanie niż współczesne więzienia,
w których przestępcy być nie chcą, więc trzeba ich tam zamykać
i dostarczać im środki do życia, których sami sobie nie wytworzą.
Porządek Boga nie obarcza sprawiedliwych ciężarem przestępców,
ale wymaga, żeby to przestępcy zadbali o swoją szansę na oczyszczenie,
którą mogą otrzymać przyjmując ograniczenia i poddając się karze;
ale też oczekując możliwości powrotu do sprawiedliwego życia,
który w związku z nieświadomym czynem, zaniedbaniem, „przypadkiem”
też nastąpi po czasie nie dającym się uzasadnić w ludzki sposób:
po śmierci kohena hagadol (arcykapłana), o którym wie Bóg,
który też wybrał i posłużył się sprawcą takiego zabójstwa
(jak o tym mówi Tora(h) w Szemot/2Moj/Exodos/Wj 21,13-14),
żeby jednocześnie wymierzyć dwie właściwe i potrzebne kary:
– doprowadzić do śmierci tego, kogo ludzie nie skażą
(np. dlatego, że doskonale zatarł dowody swej winy);
– ograniczyć wolność tego, kto zgrzeszył nie na śmierć,
ale też potrzebuje surowego skarcenia i czasu reflekcji.
Prawo Boga jest doskonale miłosierne i sprawiedliwe,
we właściwy sposób usuwa ze społeczności groźnych przestępców
i we właściwy sposób daje szanse tym, którzy są gotowi na poprawę.
W rzeczywistym nauczaniu Słowa Bożego w Piśmie Świętym
„zbawienie” nie jest tylko efektownym, ale pustym słowem,
ale realnym sposobem zmieniania ludzi i świata na lepsze.
Chwała Bogu!