Ustanowienia Boga w Parszy WaJechi
Komentarz do parszy „WaJechi” (części „I_Żył”):
Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 47,28-50,26; 1Krl 2,1-12; 1P 1,3-9.
Ustanowienia (Przykazania) jakie Bóg dał w parszy WaJechi.
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1. Wcześniej Omawiane Zagadnienia
Tematy tego czytania inne niż omówione w tym tekście,
były komentowane w poprzednich cyklach czytania Tory:
– Zobowiązanie i wykonanie pochówku Jakuba;
– Miejsce pogrzebu i droga z Ziemi Micraim (Egiptów);
– Synowie Josefa – pierworództwo jako wyróżnienie;
– Proroctwa o plemionach potomków Jakuba;
– Wzajemne oceny Josefa i jego braci;
– Pamiętanie o pouczających doświadczeniach;
– Warunki otrzymania i dziedziczenia pierworództwa;
– Obowiązek wymierzenia kar przez Mesjasza.
Są one rozważane we wcześniejszych artykułach:
– Słowa Pewnej Przyszłości;
– Uważne Rozpoznawanie Dobra;
– Świadomość Winy Po Zbawieniu;
– Pierworodny, a Nie Pierwszy;
– Nakaz Surowej Sprawiedliwości.
Poprzednie komentarze rozważają już praktyczne i duchowe treści parszy,
więc warto kliknąć i otworzyć artykuły wskazane w odnośnikach powyżej.
2. Ustanowienia Boga w Parszy WaJechi
Parsza(h) „WaJechi” podobnie jak poprzednie nie zawiera wypowiedzi Boga,
więc wprost nie podaje żadnych z 613 Przykazań (Tarjagu) w tradycji judaizmu,
ale tak samo jak kilka poprzednich parsz zawiera też historię i proroctwa,
które powinny być odczytane symbolicznie jako objawienia Boga,
który natchnął wybranych ludzi do tych słów i czynów…
2.1 (36) Iszrael Powróci do Ziemi Obiecanej
ale_leżał_(będę) z przodkami_moimi, więc_wynieś_mnie z_Micraim
i_pogrzeb_mnie w_grobie_ich.”
Ja (będę)_zgromadzony do ludu_mego,
pogrzebcie mnie z przodkami_moimi w tej_jaskini,
gdzie pole Afrona tego_Chety[ty],
w_jaskini która [na]_polu tego_Makhpela(h),
która_(jest) przed obliczem Mamre w_ziemi Kanaan,
gdzie kupił Abraham to oto_pole od_tego Afrona tego_Chety[ty]
na_posiadłość grobu.”
Ustanowienie Jakuba, żeby pochować go w grobie przodków,
żeby zanieść jego ciało do jaskini, gdzie są Abraham i Icchak
nie tylko sprawia, że on sam miał pozostać w Ziemi Obiecanej na zawsze,
ale wyraża też pewność tego, że wrócą tam za nim jego potomkowie,
którzy nie będą daleko od niego, ale mają być zgromadzeni przy nim;
co więcej historia opisana w parszy świadczy o postoju za Jardenem
sugerując tę samą drogę i wejście do Ziemi Iszraela, co później,
gdy Mosze(h) (Mojżesz) prowadził naród przez pustynię,
a Jahuszua (Jozue) wprowadził z dziedzictwo od Boga…
Może to być też interpretowane jako zapowiedź,
że cały Iszrael ostatecznie powróci z rozproszenia wśród narodów
i każdy zajmie obiecane sobie miejsce w Ziemi Iszraela.
2.2 (37) Mesjasz Jest Poddany i Oddaje Cześć Bogu
i_pokłonił_(się) od_twarzy_jego do_ziemi.”
Jeśli jak w poprzednich parszach Josef jest symbolem Mesjasza,
zaś Jakub – ojciec będący jego zwierzchnikiem wyobraża Boga,
to pokłon Josefa wobec Jakuba ukazuje poddanie Mesjasza Bogu
i zapowiada, że Mesjasz będzie wiernie czcił Boga jak inni ludzie;
co potwierdza także apostoł Szaul (Paweł) w 1Kor 15,27-28:
gdy zaś powiedziałby, że wszystkie jest_poddane,
oczywiste, że oprócz Tego Poddającego mu te wszystkie;
kiedy zaś poddane_zostałyby mu te wszystkie,
wtedy [i] sam ten syn poddany_będzie Temu Poddającemu mu te wszystkie
aby był ten Bóg [tymi] wszystkimi we wszystkim.”
Ponieważ o ostatecznym i wiecznym poddaniu syna Ojcu
mówią wprost Pisma Mesjańskie apostołów znających Jeszuę (Jezusa),
nie może być żadnych wątpliwości, że Mesjasz nie jest równy Bogu
ani że się za takiego nie podawał, bo uczniowie rozumieli to jak napisane,
więc jasno i wyraźnie zaznaczyli i potwierdzili jego podległość.
Ten biblijny fakt pewnie obala bezpodstawne „chrześcijańskie” doktryny
jakoby Mesjasz miał uniżyć się względem Boga tylko na chwilę ludzkiego życia;
bo skoro jest poddany nawet po wywyższeniu po śmierci i zmartwychwstaniu,
to tym bardziej nie mógł być równy Ojcu nigdy wcześniej.
Oczywiście nie podważa to wybrania Jeszui (Jezusa)
do tego, żeby został najważniejszym ze stworzeń Boga,
był najbliżej Ojca i sprawował władzę otrzymaną od Niego,
dlatego należy uznawać go za Mesjasza właśnie w takim sensie:
jako namaszczonego, który reprezentuje Boga wśród nas.
2.3 (38) Błogosławienie z Pamięcią o Wyróżnieniu Wybranych
W_tobie błogosłąwić_(będą) Iszraela mówiąc:
(Niech)_uczyni_ciebie Bóg jak_Efraima i_jak_Menaszego
i_ustanowił tego Efraima przed Menaszem.”
Usynowienie synów Josefa przez Jakuba i wywyższenie młodszego
świadczy, że pierworództwo – prawo zwierzchności wśród braci
nie musi być zawsze nadane najstarszemu, jak zwykle powinno być,
ale temu, kogo ojciec uzna za najbardziej odpowiedniego i godnego;
o ile spełnione są przy tym odpowiednie warunki…
Jakub nie mógł zgodnie z Torą postawić Josefa ponad braćmi,
bo jego urodziła Rachel, a pierwszego syna urodziła mu Lea(h)
i Prawo wymaga, żeby pierworództwo przydzielić jej synowi
(jak o tym mówi Debarim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 21,15-17);
jednak usynowienie Efraima i Menaszego sprawiło praktycznie,
że Josefowi wtedy przypadło podwójne błogosławieństwo…
Słowa wypowiedziane przez Jakuba nie oznaczają,
że trzeba zawsze powoływać się na tych synów Josefa;
bo jak przez nich wtedy błogosławieństwo przychodziło przez innych
i ważna jest po prostu pamięć i trwanie w jedności z wybranymi,
do których zaliczają się tak wskazani tutaj jak i później,
np. król Dawid czy Jeszua z Naceret.
2.4 (39) Prorocze Błogosławieństwa dla Potomków Iszraela
Było wolą Jakuba, który Rachel i Josefa kochał najbardziej,
żeby Josef, który był już wtedy wielkim władcą, przewodził rodzinie,
dlatego proroctwa, które ogłasza swoim synom o przyszłości
z całą pewnością nie są jego własnymi pomysłami i zamiarami,
lecz Jakub miał objawienie, że ma stać się inaczej niż by chciał…
W zapisanych w Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 49,1-28
proroctwach Jakuba bracia i narody mają służyć Jahuda(howi) (Judzie),
który z powodu grzechów starszych braci powinien otrzymać pierworództwo,
które nie od razu, ale zgodnie z Torą ostatecznie przypada jego potomkowi,
co jest zapowiedzią wiecznego panowania Mesjasza z tego plemienia,
jakim jest Jeszua (Jezus) z Naceret, potomek króla Dawida.
Choć wobec Lewiego słowa Jakuba są skarceniem i powiedział „przeklęty”,
to jak w podano podsumowaniu stały się one dla niego błogosławieństwem,
bo potomkowie Lewiego przyjęli służbę, jaką mają pełnić w rozproszeniu;
więc potrzebna i dobra jest ich obecność wśród innych.
Pozostałe plemiona otrzymały odpowiednie błogosławieństwa,
dzięki którym będą mogły pełnić odpowiednie funkcje,
np. Josef i Aszer mieli zapewniać utrzymanie i dostatek,
a Dan i Gad bronić przed wrogami (wewnątrz i na zewnątrz).
2.5 (40) Niewypominanie i Pamięć o Dawnych Grzechach
nie bójcie_(się), bo czy_zamiast Boga ja?
Choć_wy zamyślaliście przeciw_mnie zło,
Bóg zaplanował dla_dobra, dla_celu uczynienia
jak_dzień ten, aby_przeżył lud wielki.
A_teraz nie bójcie_(się), ja żywił_(będę) was i_te dzieci_wasze
i_pocieszał ich i_mówił do serc_ich.”
Po śmierci Jakuba jego pozostali synowie obawiali się,
że Josef mógł powstrzymywać gniew ze względu na ojca,
a teraz nie mając przeszkód zemści się za dawną krzywdę;
Josef jednak wyprowadza ich z tego błędnego przekonania.
Czytając tę część historii jako proroctwo o erze mesjańskiej i przyszłym świecie
zapowiada ona podobnie jak późniejsze proroctwa (np. Jr 31,31-38; Ez 36,22-32);
że dawne grzechy godnych życia wiecznego nie będą więcej wypominane
i ani Bóg ani Mesjasz nie będą wracać do karania tego, co już minione;
ale sami będziemy o nich pamiętać, żałować ich i brzydzić się nimi
(nie ma w tym sprzeczności, bo różne stwierdzenia dotyczą różnych osób);
dzięki czemu będziemy chętni i zdolni, żeby dalej żyć lepiej bez nich
odrzucając całe dawne zło i wybierając tylko dobro do spełniania.
Chwała Bogu!