Ustanowienia Boga w Parszy Szemot
Komentarz do parszy „Szemot” (części „Imiona”):
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 1,1-6,1;
Iz 27,6-28,13; 29,22-23; Jr 1,1-2,3; Dz 7,17-29.
Ustanowienia (Przykazania) jakie Bóg dał w parszy Szemot.
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1. Wcześniej Omawiane Zagadnienia
Tematy tego czytania inne niż omówione w tym tekście,
były komentowane w poprzednich cyklach czytania Tory:
– Życie i czyny Moszego przygotowujące do służby Bogu;
– Znaczenie i zwyczaje wymowy Imienia Bożego.
– Wybór właściwej postawy w trudnej sytuacji.
– Cechy człowieka, który zbliża się do Boga.
– Prowadzenie Boga do wyznaczonych celów.
Są one rozważane we wcześniejszych artykułach:
– Droga do Bycia Wybranym;
– Imię Boga na Wieczność;
– Rozeznanie Trudności;
– Odpowiedni Człowiek dla Boga;
– Wybranie i Udoskonalenie.
Poprzednie komentarze rozważają już praktyczne i duchowe treści parszy,
więc warto kliknąć i otworzyć artykuły wskazane w odnośnikach powyżej.
2. Ustanowienia Boga w Parszy Szemot
Druga księga Tory, Szemot, której czytanie rozpoczęło się w tym tygodniu
zawiera wiele Ustanowień Boga zaliczanych do 613 Przykazań (Tarjagu),
jednak z tej parszy tradycja judaizmu nie wywodzi żadnego z nich;
choć w jej treści znajduje się jedna z najważniejszych wypowiedzi Boga,
w której objawiona jest treść kluczowa dla rozpoznania prawdy i wierności…
2.1 (41) Tożsamość Boga
’Oto ja przyjdę do synów Iszraela i_powiem do_nich:
`Bóg ojców_waszych posłał_mnie do_was,
a_odpowiedzą_mi: jakie Imię_Jego?
Co_powiem im?`’
I_powiedział Bóg do_Moszego:
’[Jestem_i_będę, który Jestem_i_będę] אהיה אשר אהיה.’
I_powiedział: 'Tak powiesz do_synów Iszraela:
[Jestem_i_będę] אהיה posłał_mnie do_was!’I_powiedział jeszcze Bóg do Moszego:
’Tak powiesz do_synów Iszraela:
[ten] יהוה, BÓG OJCÓW_WASZYCHBÓG ABRAHAMA, BÓG ICCHAKA I_BÓG JAKUBAposłał_mnie do_was.To IMIĘ_MOJE na_WIECZNOŚĆ
i_to Wspomnienie_Mnie
z_pokolenia (na)_pokolenie.'”
Podczas objawieniu Moszemu w rozmowie pada pytanie o Imię Boga,
jednak wyjaśniane tutaj Ustanowienie mówi raczej o Tożsamości Boga,
ponieważ w hebrajskim, biblijnym sposobie myślenia taki jest tego sens:
imiona nadaje się z ważnych powodów i one mają zrozumiałe znaczenia,
np. upamiętniają wydarzenie przy narodzeniu lub wskazują cechę dziecka,
wyrażają intencję rodziców, by stało się kimś takim, jak zostało nazwane,
więc każdy zwracając się do innej osoby zdaje sobie sprawę jak ją określa
i faktycznie imię ma opisywać ważną cechę i tożsamość osoby.
W „kulturze zachodniej” to jednak od dawna nie działa w ten sposób,
imiona dzieci wybierane są dlatego, że rodzicom podoba się brzmienie
albo dobrze kojarzy im się ono z jakąś inną osobą, którą lubią lub cenią;
a o której może wcale nie myśleć lub nie znać jej nazwane dziecko ani inni,
dlatego funkcja imienia w praktyce ogranicza się do identyfikacji osoby
i nie jest kojarzona ze znaczeniem, które może być obce i niezrozumiałe,
np. większość osób o imieniu „Tomasz” nie jest bliźniakami (J 20,24; 21,2).
Gdyby Tożsamość Boga zredukować tylko do samego Imienia Boga
i rozważać to Ustanowienie tylko co do zapisu i wymowy jednego słowa;
to zrównywałoby to prawdziwego Boga z wieloma fałszywymi bożkami,
które jako zmyślane niezależnie w wielu miejscach nie mają tożsamości
i nawet nazywane tak samo mogą się znacząco różnić od innych wersji,
bo poszczególne miejsca kultu akcentują ich różne cechy;
a same imiona bożków nie wyrażają nic konkretnego…
Objawienie Prawdziwego Boga musi być postrzegane zupełnie inaczej,
dlatego Imię Boga trzeba odbierać jako ściśle powiązane z Tożsamością;
co jest pokazane w historii zarówno w tym miejscu jak i jej dalszym ciągu.
Słowa, którymi Bóg odpowiedział Moszemu mają szeroki zakres znaczeń:
zwykle podawane „Istniejący_[Wiecznie]„, „Samoistny”, „Stwarzający_Istnienie”
to są właściwe sensy, które trzeba uznawać jako określające kim jest Bóg;
ale fraza „jestem kim jestem” może być też odebrana jako odmowa odpowiedzi,
którą czasami także ludzie opóźniają lub unikają wyjawienia jak się nazywają;
co wskazuje, że Bóg nie chce, żeby tę ważną sprawę odczytano zbyt prosto,
ale ma być rozważona i zrozumiana w całości, wraz z kontekstem wyjaśnień…
Imię Boga nie może być tylko pustym słowem, do którego można by dopowiadać
i z którym mogłoby się kojarzyć cokolwiek jacykolwiek ludzie zechcą sobie uznać,
jak to się niestety dzieje, bo na Imię Boga powołuje się wiele osób i społeczności,
które nie tylko nie cenią ani nawet nie uznają, ale podważają Ustanowienia Boga,
nazywają się od Imienia Boga, a nie chcą być Bogu posłuszni, mają inne wartości…
Bóg chce i musi być znany w taki sposób, w jaki się objawił i co opisano w Torze,
dlatego jeszcze przed zadaniem pytania o Imię, sam wcześniej przedstawił się
jako „Bóg ojca_twego, Bóg Abrahama, Bóg Icchaka i_Bóg Jakuba”,
co jest także kilkakrotnie powtarzane później i wskazuje niezmienność Boga,
który zawsze ma być znany jako ten sam i taki sam jak wiele wieków temu;
dlatego również sposób praktykowania wiary musi być ciągle spójny
i mogą w nim następować zmiany wartości ani Zasad na przeciwne.
Imię יהוה też zostało podane razem z tym określeniem, a nie samo.
2.2 (42) Pierwszeństwo Narodu Potomków Iszraela
’Tak mówi
יהוה [Bóg]: synem_Moim, pierworodnym_Moim [jest]_Iszrael.'”
Już wcześniej w historii patriarchów była kilkakrotnie mowa o tym,
że wszystkie narody będą błogosławione przez nich i ich potomków,
a przeklęci będą ci, którzy będą ich przeklinać i się im przeciwstawiać;
jednak dotąd słowa te kierowane były przez Boga do nich samych,
to oni mieli być świadomi swojej szczególnej, powierzonej im roli;
te słowa nakazują zaś uznać pierworództwo Iszraela obcym:
poprzez faraona, władcę, także wszystkim jego poddanym,
którzy są tutaj obrazem innych narodów.
3. Inne Ustanowienia Poświadczone w Parszy
Choć w treści parszy nie ma dotyczących tego objawień ani nakazów,
to historia potwierdza praktykowanie zwyczaju obrzezania ciała,
które żona Moszego (Mojżesza) musiała dopełnić na swoim synu
i które było znakiem, po którym córka faraona rozpoznała,
że Mosze(h) jest chłopcem z potomstwa Iszraela.
Wzór Moszego uczy też o sprawiedliwym rozsądzaniu sporów,
karaniu krzywdzących, stawaniu w obronie i pomocy krzywdzonym,
które było dokonywane według pouczeń i pod natchnieniem Boga;
a o czym Ustanowienia podane będą dalej w tej księdze Tory.
Podobny wzór gorliwości w obronie słabszych z narażeniem siebie
dały położne, które nie wykonywały nakazu faraona o zabijaniu chłopców,
ale kierując się pobożnością i wiarą ratowały życie dzieci…
Chwała Bogu!