Ustanowienia Boga w Parszy BeSzalach
Komentarz do parszy „BeSzalach” (części „W_Wysłaniu”):
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 13,17-17,16; Sdz 4,4-5,31; J 6,22-40.
Ustanowienia (Przykazania) jakie Bóg dał w parszy BeSzalach.
Rozważanie należy zacząć od samodzielnego
przeczytania lub wysłuchania fragmentów Biblii.
1. Wcześniej Omawiane Zagadnienia
Tematy tego czytania inne niż omówione w tym tekście,
były komentowane w poprzednich cyklach czytania Tory:
– Przejście przez Morze Sitowia i pieśń dziękczynna;
– Prorokowanie kobiet na biblijnym przykładzie Miriam;
– Narzekania ludu i dary od Boga;
– Chleb z Niebios;
– Ogłoszenie Iszraelowi Szabatu;
– Wojna z Amalekiem.
– Na co zgodził się i czego oczekiwał faraon;
– Potrzebne prowadzenie okrężną drogą;
– Stopniowe wprowadzanie w Przymierza;
– Prawa i tradycje Szabatu z wyjaśnieniami.
– Zbawienie jako proces wymagający zaangażowania.
Są one rozważane we wcześniejszych artykułach:
– Przyjęcie i Spełnianie Swej Funkcji;
– Małe Przymierza z Bogiem;
– Ograniczenia Szabatu – Prawdziwe i Przesadne.
– Wysłanie w Drogę do Zbawienia…
Poprzednie komentarze rozważają już praktyczne i duchowe treści parszy,
więc warto kliknąć i otworzyć artykuły wskazane w odnośnikach powyżej.
2. Ustanowienia Boga w Parszy BeSzalach
Według tradycji judaizmu parsza(h) BeSzalach zawiera 1 z 613 Przykazań (Tarjagu),
jednak podobnie jak już wcześniej, jest w niej więcej ważnych Ustanowień:
2.1 (74) Pomoc i Ochrona Boga Zależna od Spełniania Prawa
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 15,25z-26:
שׁם שׂם לו חק וּמשׁפּט”
ושׁם נסּהוּ ויּאמר
אם שׁמוע תּשׁמע לקול יהוה אלהיך
והיּשׁר בּעיניו תּעשׂה
והאזנתּ למצותיו
ושׁמרתּ כּל חקּיו
כּל המּחלה אשׁר שׂמתּי במצרים
„לא אשׂים עליך כּי אני יהוה רפאך
i_tam doświadczył_go i_powiedział:
’Jeśli słuchając posłuchasz w_głos יהוה, Boga_Twego
i_to_prawe w_oczach_Jego czynić_(będzesz),
i_tym_posłusznym_(będziesz) dla_Przykazań_Jego
i_strzec_(będziesz) wszystkich Ustaw_Jego,
(to)_żadnej tej_choroby, które dopuściłem na_Micraim
nie dopuszczę na ciebie, bo Ja יהוה [Bóg], lekarz_twój.'”
Choć w treści parszy nie zapisano jakie Prawa Bóg nadał w Mara(h),
to objawiono, że od posłuszeństwa wszystkim zależy ochrona Boga,
dzięki której krzywdy mają nie wyrządzać choroby i inne plagi.
Oznacza to, że Boga trzeba przyjąć na warunkach Boga,
i nie można np. wymyślać sobie jak by się chciało w Niego wierzyć
ani praktykować w sposób oderwany od posłuszeństwa Torze,
bo błędne podejście do niczego nie prowadzi i nic nie daje.
2.2 (75) Nakaz Przygotowania Jedzenia Na Szabat Przed Szabatem
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 16,5.23:
והיה בּיּום השּׁשּׁי”
והכינוּ את אשׁר יביאוּ והיה משׁנה
על אשׁר ילקטוּ יום יום
(…)
ויּאמר אלהם הוּא אשׁר דּבּר יהוה
שׁבּתון שׁבּת קדשׁ ליהוה מחר
את אשׁר תּאפוּ אפוּ
ואת אשׁר תּבשּׁלוּ בּשּׁלוּ
ואת כּל העדף
„הנּיחוּ לכם למשׁמרת עד הבּקר
i_przygotują to, co przyniosą i_będzie podwójne
ponad co zbierać_(będą) dzień (w)_dzień.
(…)
I_powiedział do_nich to, co mówił יהוה [Bóg]:
’Szabaton, Szabat święty dla_יהוה [Boga] jutro;
to co [do]_upieczenia upieczcie,
i_to co [do]_ugotowania ugotujcie;
a_to wszystko to_zbywające
zostawcie dla_was na_przechowanie do tego_rana.'”
Zakaz zebrania i przygotowania przed Szabatem
podwójnej ilości pożywienia, które ma być przechowane na Szabat
pozwala radować się dniem święta i mieć czas bez żadnej pracy,
w następstwie czego nie będzie potrzeby naruszania zakazów pracy.
Wbrew popularnemu postrzeganiu tego zagadnienia
zakaz przygotowywania posiłków to jest inna sprawa i nie ma takiego Przykazania,
choć czynienie tego faktycznie nie jest potrzebne gdy spełni się właściwe.
Przygotowanie upieczonego czy ugotowanego – ogólnie ciepłego posiłku
może być w Szabat zakazane gdyby wymagało rozpalenia ognia,
bo rozpalanie ognia w Szabat jest wprost zakazane innym Przykazaniem.
Wykonanie czynności potrzebnych do podania zimnych posiłków jest dozwolone
podobnie jak utrzymanie ciepła posiłku na ogniu zapalonym przed Szabatem;
co potwierdza, że wykonanie właściwego Przykazania rozwiązuje problemy,
dlatego warto je spełniać i korzystać z tego, co ma dawać.
2.3 (76) Zakaz Opuszczenia Osobistej Przestrzeni w Szabat (Tarjag 24)
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 16.29:
ראוּ כּי יהוה נתן לכם השּׁבּת”
על כּן הוּא נתן לכם בּיּום השּׁשּׁי לחם יומים
שׁבוּ אישׁ תּחתּיו
„אל יצא אישׁ ממּקמו בּיּום השּׁביעי
więc dlatego On daje dla_was w_dniu tym_szóstym pokarm dwóch_dni;
zostańcie mąż_[każdy] na_miejscu_swoim,
(niech)_nie wychodzi mąż_[żaden] z_miejsca_swego w_dniu siódmym.„
Zakaz opuszczania swoich miejsc jest wyraźnie dany w kontekście
zbierania manu, które jest wzorem i symbolem pracy na swe utrzymanie;
zatem nie chodzi tutaj o zakaz wychodzenia z domów czy nawet poza miasto,
choć to drugie od wieków funkcjonuje w tradycyjnej praktyce judaizmu
i nie wychodzi się zbyt daleko poza mury lub inne wyraźnie zaznaczone granice,
którymi w nieotoczonych murami miastach mogą być np. czerwone sznurki;
bo np. można, a nawet należy udać się na szabatowe zgromadzenie.
Właściwy sens to zakaz przejścia w Szabat granicy osobiste-zawodowe,
gdzie po jednej stronie jest czas z rodziną i społecznością, w tym nabożeństwo,
zaś po drugiej np. praca i handel – sprawy mające na celu doczesne korzyści.
2.4 (77) Wojna z Amalekhiem
Szemot/2Moj/Exodos/Wj 17,14.16:
ויּאמר יהוה אל משׁה”
כּתב זאת זכּרון בּסּפר ושׂים בּאזני יהושׁע
כּי מחה אמחה את זכר עמלק מתּחת השּׁמים
(…)
ויּאמר
כּי יד על כּס יהּ
„מלחמה ליהוה בּעמלק מדּר דּר
’Zapisz to na_upamiętnienie w_zwoju i_włóż w_uszy Jahuszui,
bo gładząc zgładzę tę pamięć Amalekha z_pod tych_niebios!’
(…)
I_powiedział:
’Ponieważ ręka_(podniesiona) na tron יה [Boga],
wojna יהוה [Boga] z_Amalekhiem z_pokolenia (w)_pokolenie.'”
Bóg nakazał upamiętnienie wrogości Amalekha i walkę z nim,
żeby zapewnić, że jego zło zawsze będzie skutecznie odpierane
i nie dopuści się ani do skażenia ani do zniszczenia drogi wierności,
ale w końcu doprowadzi do unicestwienia tej bezbożnoci.
Amalekh to jeden z książąt Edomu (Bereszit/1Moj/Genesis/Rdz 36,12.16),
a zatem także pomotek Aszawa (Ezawa), a także Icchaka i Abramaha;
z którymi Bóg zawarł Przymierza i obiecał im ziemię w dziedzictwo.
zaś Iszraelowi zabronił choćby wszczynać wojny z potomkami brata
(o czym w Torze mówi Debraim/5Moj/Deuteronomion/Pwt 2,2-7);
jednak Amalekh prowokując wojnę sam wyłączył się z tego Prawa
i świadczy, że najgorszym wrogiem jest ten, kto odszedł od wierności,
bo porzucając to, co właściwe i ustanawiając sobie własną alternatywę
będzie najbardziej chciał zniszczyć to, co stracił i nie potrafi odzyskać,
a czego wartości mając świadomość bardzo tego zazdrości,
dlatego dąży do tego, żeby pozbawić tego innych…
Ustanowienie wojny z Amalekhiem jest nakazem dbania o czystość wiary,
o utrzymanie przekonań i zwyczajów takimi, jak nadane i istniejące na początku,
żeby zawsze pozostać przy spełnianiu tego, co faktycznie pochodzi od Boga,
a nie ulec ani własnym zachciankom ani presji innych ludzi mających swoje…
3. Inne Zwyczaje Poświadczone w Parszy
Ominięcie obozu Iszraela i przejście przez morze nastąpiło przy końcu Święta Przaśników,
dlatego wydarzenia te kończą proces wyzwalania z Micraim i niewoli, które przedstawia
i powinno być rozważane podczas zgromadzenia w 7. dniu Chag HaMacot.
W parszy jest też nakaz przechowania i upamiętnienia manu (manny),
który został wykonany jednorazowo i jego spełnianie nie jest już możliwe;
jednak złożenie przed Świadectwem wskazuje, że został nadany później,
wraz z ustanowieniem Przybytku lub podczas lat wędrówki po pustyni,
której czas także został wskazany, a wynikał z buntu przeciwko Bogu…
Zostało to zapisane w tym miejscu ze względu na związek tematyczny;
zaś sens tych słów może być wykonywany przez rozważanie tej historii,
bo o manie można tylko czytać, nie da się go zobaczyć.
Gdy Amalekh zaatakował Iszraela w odpowiedzi na to podjęto 2 działania:
– Jahuszua (Jozue) zebrał ludzi odpowiednich do walki mieczem i ją poprowadził;
– Mosze(h) (Mojżesz) ze wzgórza obserwował, modlił się i błogosławił walczących;
co pokazuje, że sprawiedliwe zwycięstwa wymagają i działań ludzi i pomocy Boga,
dlatego w słusznych sprawach trzeba łączyć ludzkie zaangażowanie i modlitwę,
żeby nie zabrało prowadzenia w tym, co ma być wykonane naszymi rękami.
Chwała Bogu!